💠پرسش: تفاوت «اکمال» و «اتمام» در چیست؟ (أکملت لکم و اتممت علیکم) ...................................................................................................................................... ✍️ پاسخ: نکته اول: در قرآن کریم آمده است: «...الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتي وَ رَضيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ ديناً…»؛ «امروز، دين شمارا كامل كردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به‌عنوان آيين (جاودان) شما پذيرفتم». (1) نکته دوم: شهید مطهری (ره) در توضیح تفاوت دو کلمه‌ی «اکمال» و «اتمام» چنین می‌گوید: اتمام درجایی گفته میشود که؛ یک ساختهای ناقص است به معنی اینکه بعضی از اجزائش هنوز ناتمام است. مثلاً اگر یک ساختمان را بسازند، قبل از آنکه همه کارها تمام بشود که بتوان از آن استفاده کرد، مثل‌اینکه سقفش مانده باشد یا درهایش را هنوز کار نگذاشته باشند، به آن «ناتمام» میگویند؛ اما مسئله اکمال چیز دیگری است: یک شیء ممکن است پیکرهاش درست و تمام باشد اما از باب اینکه روح ندارد و آن واقعیتش و آثاری که منتظَر است بر آن مترتب بشود مترتب نمیشود میگویند کامل نیست. مثلاً اگر بگویند کمال علم به عمل است معنایش این نیست که تا عمل نیامده است علم یک جزئش ناقص است؛ خیر، علم، علم است، علم با علم تمام میشود ولی علم با عمل کامل میشود، یعنی آن آثاری که از علم باید گرفت با عمل گرفته میشود. «انَّ کَمالَ الْعِلْمِ بِالْعَمَلِ وَ کَمالَ الْعَمَلِ بِالنِّیَّةِ وَ کَمالَ النِّیَّةِ بِالْاخْلاص: کمال علم به عمل است، کمال عمل به نیت است و کمال نیت به اخلاص است». نیت جزء عمل نیست ولی اگر نیتی همراه عمل نباشد بیاثر است. اخلاص هم جزء نیت نیست ولی اگر اخلاص نباشد نیت اثر ندارد. الْیَوْمَ اکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ اتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی. این دستور [یعنی نصب علی علیه‌السلام به امامت] به اعتبار اینکه یک جزء از اجزاء دین و یک دستور از دستورهای دین است پس نعمت ناتمام بود، تمام شد. باز این دستور به اعتبار اینکه اگر نبود همه دستورهای دیگر ناکامل بود، کمال همه آن‌ها به این است. این است که ما میگوییم روح دین ولایت و امامت است. اگر انسان ولایت و امامت نداشته باشد اعمالش حکم یک پیکر بدون روح را پیدا میکند. (2) پی‌نوشت‌ها: 1. مائده/3 2. مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج25، صص 188 و 189 🌎کانال رسمی استاد جواد حیدری_گروه فرهنگی تبلیغی پاسخگو ↪️ @javadheidari110