💠پرسش: آیا امام صادق علیه السلام، به اینکه نوه ی ابوبکر بوده ، افتخار کرده اند؟ ...................................................................................................................................... ✍️ پاسخ: نسل امام صادق علیه السلام از طرف مادری به دوفرزند پسر ابوبکر یعنی محمد و عبدالرحمان می رسد. اُمّ فَرْوه همسر امام باقر (ع) و مادر امام صادق (ع)، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر است و از طرف مادر نیز به ابوبکر می‌رسد.‌ ام فروه بانویی نیکوکار بوده که امام صادق (ع) وی را تمجید کرده‌است. وی را راوی حدیث نیز دانسته‌اند. ام فروه، همسر امام باقر (ع) و مادر امام صادق (ع)، دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر بود. (1) پدرش قاسم از افراد مورد اطمینان و اصحاب امام سجاد (ع) بود و به فقیه اهل حجاز شهرت داشت. ام فروه در قبرستان بقیع مدفون است. (2) نام مادر امام صادق (ع)، فاطمه یا قریبه و کنیه‌اش،‌ ام فروة یا‌ ام قاسم بود. مادر وی اسماء دختر عبدالرحمن بن ابی بکر بود. از آنجا که‌ام فروه هم از طریق مادر و هم از طریق پدر از نسل ابابکر است، امام صادق را دوباره نوه ابابکر خوانده‌اند. اهل سنت روایتی از امام صادق (ع) با مضمون «ولدنی ابابکر مرتین» نقل می‌کنند، در این روایت امام خود را دوبار فرزند ابابکر خطاب کرده‌است. این روایت از نظر شیعه جعلی است و با توجه به معیارهای حدیثی اهل سنت نیز قابل اعتماد نیست. (3) روایت انتساب امام صادق (ع) به ابابکر در منابع شیعی: روایت «ولدنی ابابکر مرتین» در منابع شیعی تنها در کشف الغمه آمده است. و اربلی آن را مرسل نقل کرده است. چرا که حافظ عبد العزیز جنابذی مستقیم از امام صادق (ع) روایت کرده در حالی‌که وی متوفای ۶۱۱ ق است و امام صادق(ع) در سال ۱۴۸ ق به شهادت رسیده است. از طرفی این روایت در هیچ منبع شیعی دیگری ذکر نشده است. (4) در منابع اهل سنت: ذهبی این روایت را بدون ذکر سند آورده است و در تهذیب الکمال اگر چه با سند آمده ولی در سند این روایت حفص بن غیاث است که وی نیز در التعدیل و الترجیح روایاتش غیر قابل قبول دانسته شده است. (5) ابن عساکر نیز این روایت را از شخصی به نام اسماعیل بن محمد بن فضل نقل می‌کند. در صورتی که ذهبی می‌گوید وقتی ابن عساکر اسماعیل را دید، اسماعیل پیر شده بود و حافظه‌اش خوب کار نمی‌کرد و نیز در سند ابن عساکر معاذ بن مثنی است که احمد بن حنبل وی را از عدالت ساقط می‌داند. (6) پی نوشت ها: 1. مفید، الارشاد، ص۵۲۶ 2. کلینی، الکافی،ج۱، ص۴۷۲ 3. الکلینی، ۱۳۸۸، ج۱،ص۳۹۳، باب مولد أبی عبد الله جعفر بن محمد علیه‌السلام 4. کشف الغمة، ج۲،ص۱۶۰ 5. سیر أعلام النبلاء، ج ۶،ص۲۵۵ 6. المقصد الأرشد فی ذکر اصحاب الامام احمد، ج۳، ص35 🌎کانال رسمی استاد جواد حیدری_گروه فرهنگی تبلیغی پاسخگو @javadheidari110