💠پرسش: آیا حضرت علی یا امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام در فتح ایران توسط عرب ها! حضور داشتند؟ ...................................................................................................................................... ✍️ پاسخ: در منابع معتبر اوليه تاريخي و همچنين منابع متأخر از حضور امام علي علیه‌السلام در فتح ايران هيچ گزارشي وجود ندارد، اما درباره حضور امام حسن و امام حسين علیهماالسلام برخي از منابع مانند طبري (1) و بلاذري (2) به حضور ايشان در فتح ايران اشاره‌کرده‌اند؛ اما اين گزارش‌ها از جهات مختلف مخدوش است ازجمله اينکه: 1. در تاريخ خليفه بن خیاط و يعقوبي که هر دو مقدم بر طبري هستند اسمي از حضور امام حسن و امام حسين علیهماالسلام در فتح ايران نيامده است. 2. از اين گزارش‌ها به دست می‌آید که فتح ايران(آغاز جنگ از زمان ابوبکر و اوج آن در زمان خلیفه دوم بود) در زمان عثمان انجام‌شده است و زمان عثمان زماني بوده که حضرت علي علیه‌السلام در بسياري از موارد تقيه نمی‌کردند و در حد مشاوره نيز به عثمان کمک نمی‌کردند تا چه رسد به اعزام فرزندان خودشان به جنگ‌ها. 3. در جنگ صفين وقتي امام حسن علیه‌السلام به ميدان رفت امام علي فرمودند: از طرف من جلوي اين جوان را بگيريد تا با مرگش پشت مرا نشکند که من از رفتن اين دو (امام حسن علیه‌السلام و امام حسين علیه‌السلام) به ميدان نبرد دريغ دارم تا مبادا با مرگ آن دو، نسل رسول خدا صلی‌الله عليه واله و سلم قطع شود. (3) چگونه امکان دارد با چنين اکراهي حضرت حاضرشده باشند فرزندانشان فرسنگ‌ها دورتر براي جنگ بروند آن‌هم در زمان عثمان! 4. بلاذری به حضور حسنین علیهماالسلام در فتح ایران با تعبیر «یقال» (گفته می‌شود) اشاره‌کرده است. به کار بردن فعل مجهول نشانگر عدم اعتماد نویسنده به این گزارش است.(4) 5. ناقل روایت طبری، علی بن مجاهد است که هر فردی ضعیف و کذاب بوده و اعتباری در نقل آن نیست. (5) درنتیجه دليل معتبر و موجهي بر حضور اهل‌بیت در فتح ايران وجود ندارد و گزارش‌های موجود نیز ضعيف هستند. پی نوشت ها: 1. طبري، تاريخ ‏الطبري، ج‏4، ص 269. 2. بلاذري، فتوح‏ البلدان، ص 326. 3. طبري، تاريخ طبري، ج 4 ص 440؛ ابن صباغ مالکي، الفصول المهمه، ص 82، ابن ابي الحديد، شرح نهج البلاغه ج 1 ص 244. 4. بلاذری، همان. 5. الجرح و التعدیل، ابوحاتم رازی، ج ۶، ص ۲۰۵ @javadheidari110