یکی از اشتباه‌های رایج در مباحث مرتبط با سیره معصومان علیهم السلام برخورد افراطی یا تفریطی با آن می‌باشد. به این بیان که از یک سو، عده‌ای برای توجیه خطاهای شخصی، حکومتی یا اجتماعی، خود را در جایگاه معصومان قرار داده یا به مثابه آنان در نظر می‌گیرند و به ورطه قیاس خود با معصوم می‌افتند.
از دیگر سو برخی حتی پیروی یا عبرت گیری از ایشان را بر نمی‌تابند، در حالی که در مواردی که سیره ثابت و روشنی از اهل بیت علیهم السلام در دسترس باشد باید در شرایط مناسبش، الگوگیری شود. یا مطابق آیات متعدد کلام الله، باید از حوادث و تاریخ، عبرت گرفت. یا وقتی انسان سختی‌های تحمیلی به اولیاء خدا را می‌خواند، با تاسی به سیره آن بزرگواران، تحمل آن مشکلات بر آدمی آسان‌تر می‌گردد. یا از تجربه زیست گذشتگان، برای کمتر تکرار شدن اشتباه‌ها و ...بهره برد.
اما متاسفانه برخی با خلط این دو موضوع هر نوع عبرت‌گیری، تاسی، تبعیت یا ... را به اشتباه قیاس می‌نامند و فکر می‌کنند، این کار مذموم است.
هر دو کار غلط است و شیوه دوم اشتباه‌تر. زیرا صرفا سیره معصوم را در ویترینی برای صرفا مشاهده و نه تاسی قرار می‌دهد و سبک زندگی مردم را از سیره معصومان علیهم السلام تهی می‌گرداند. این خود ظلم بزرگی است. و هر کس سخنی درباره عبرت، تاسی یا ... بگوید، فوری ما هم به قیاس می‌گردد.
گرچه از آن طرف نیز متاسفانه مواردی که قیاسِ غلط صورت می‌گیرد، کم نیست.
در این باره توییت زیر نیز از بنده منتشر شده است.
۱. عبرت، اقتدا و پیروی از سیره معصومان علیهم السلام امری درست و پسندیده است.
۲. اما این که خود، حکومت یا ... را با مقایسه، در جایگاه ایشان بدانیم غلط و مذموم است.
این که خود را با اهل بیت علیهم السلام قیاس نکنیم، سخن درستی است که به مورد دوم مربوط است نه موارد مورد اول.
خلط نکنیم.
پ.ن؛ در گفتار اختلاف و اشتراک در سیره معصومان علیهم السلام اندکی این مطلب بسط داده شده است.
@kashani1395