دانشگاه قرآن
❇️جلسه هشتم❇️ 👈نام های دیگر نت های هفت گانه در قدیم به نت Do اول، راست می گفتند و هنوز هم به همین عنوان شناخته می شود. به نت Re، دوکا یا همان دوکاه می گفتند، چون صدای دوم بود. اینها اسامی است که از موسیقی ایران قدیم گرفته شده است. حتی در ایران قدیم به راست، یکاه یا یگاه نیز گفته میشد که (گاه) یا به تعبیری دیگر(گات) به معنی سرود و نغمه است. وقتی می گوئیم یگاه یعنی سرود اول…..دوگاه سرود دوم…..سه گاه سرود سوم…..چهار گاه سرود چهارم ،پنج گاه و شش گاه و هفت گاه و … که بعضی از این اسامی با شکل تغییر یافته در عربی مورد استفاده قرار می گیرد.(اسامی تغییر یافته در شکل را ملاحظه کنید) مثلا به سه گاه در عربی سیکا گفته می شود. دوگاه را درعربی دوکا یا دوکاه گویند. چهار گاه را در عربی جهارکا یا جهارکاه گویند. به هر حال اسامی که گفته می شود دقیقا معادل فرنگی نیز دارند. مثلا به نت Mi، سیکا می گویند، چون دقیقا مقام سه گاه از این درجه شروع می شود. به نت Fa، جهارکا می گویند. به نت Sol، نوا می گویند. به نت La، حسینی گفته شده و به نت Si، اوج (عجم) گفته می شود. همچنین به نت Do جواب اول که تکرارش می باشد با یک اکتاو فاصله، کردان(ماهور) گفته می شود. اینها اسامی اصلی مقامات عربی است. قبل از دیوان اصلی و بعد از آن نیز درجاتی وجود دارد که اینها نیز برای خودشان اسامی دارند. مثلا به نت Si قبل دیوان اصلی، عراق گفته می شود. به نت La قبل از آن نیز، عشیران گفته می شود. به نت Sol قبل آن، یکا یا یگاه گفته می شود. در موسیقی عرب قبل از این درجه، درجه ای دیگر وجود ندارد و پائین ترین درجه در موسیقی عرب ،نت Sol قبل از دیوان اساسی است که به آن یکاه گفته می شود اما بعد از دیوان اساسی نیز درجاتی وجود دارد. به عنوان مثال به جواب نت Re(دوکا)، محیر گفته می شود. بنابراین وقتی مثلا می گوئیم بیات محیر یعنی بیاتی که از یک اکتاو بالاتر از درجه اصلی اجراء می شود. همین طور این درجات ادامه پیدا می کنند. مثل نت Mi دوم(اکتاو نت Mi اول) که به آن جواب سه گاه گفته می شود. یا مثلا نت Fa دوم(اکتاو نت Fa اول) که به آن جواب جهارکا گفته می شود و … (در شکل رسم نشده است) به طور معمول موسیقی عربی که گستره ای روی آن اجراء می شود 2 اکتاو است که قبل و بعد آن نیز درجاتی وجود دارد ولی از اهمیت چندانی برخوردار نیستند.
4 مشاهده