﷽
ادامه پاسخ 👆👆🔻👇👇👇
برخورداری انبیاء از علم و عصمت و محرومیت انسان های عادی از این دو امکان
بعداز بیان چگونگی متناسب بودن وجود مقدس انبیاء انبیاء برای اسوگی نوع بشر سؤالی که باقی می ماند این است که پیامبران با توجه به اینکه از علم و عصمت برخوردار هستند و هرگز گناه نمی کنند چگونه می توانند الگویی برای سایر انسانها باشند که از چنین ابزاری برخوردار نیستند؟
✅در پاسخ به این سؤال نکاتی لازم به ذکر است:
1. پیامبران مانند سایر انسان ها قدرت بر گناه دارند و با اختیار از گناه چشم پوشی می کنند.
مقام عصمت با اینکه به معناى يك ملکه و حالت تقواى الهى است كه به امداد پروردگار در آنها ايجاد مى شود و باعث می شود گناه نکنند اما با وجود اين حالت، چنان نيست كه آنها نتوانند گناه كنند، بلكه چنان که گفته شد قدرت اين كار را دارند و با اختيار خود از گناه چشم مى پوشند. درست همانند يك طبيب بسيار آگاه كه هرگز يك ماده بسيار سمى را كه خطرات جدى آن را مى داند نمى خورد با اينكه قدرت بر اين كار دارد، اما آگاهي ها و مبادى فكرى و روحى او سبب مى شود كه با ميل و اراده خود از اين كار چشم بپوشد.(2)
2. سایر انسان ها نیز به صورت نسبی و البته در مراتبی بسیار پایین تر در مقایسه با انبیاء از علم و عصمت برخوردارند.
علم به گناه و عصمت از اموری است که به صورت نسبی برای همه انسان ها وجود دارد. همه ابناء بشر در بدو تولد معصوم آفریده می شوند و در سیر تکامل خویش صاحب امتیاز اختیار هستند و با علم اجمالی فطری و یا ابلاغ انبیاء و معیارهای عقلی پذیرفته شده بشری به قباحت گناه و عواقب آن دانا هستند؛ لذا این امکان برای آنها نیز فراهم است که تا لحظه مرگ معصوم باشند و همانطور که پیامبران و امامان همه جانبه به علم خویش به ماهیت گناه و عواقب آن پایبند می مانند، دیگران نیز می توانند به اندازه علمی که دارند در دوری از گناه تلاش کنند و هرگز از دست يافتن به مقام عصمت و مراتب بالای معنوی محروم نیستند. به طور کلی مقام عصمت نيز مانند مراتب ديگر كمال انساني دست يافتني است. همگان مي توانند با الگو گرفتن از پیامبران و تلاش و مبارزه با نفس به برخي از مراحل و مراتب عصمت دسترسي پيدا كنند. کما اینکه پیامبر(صلی الله وعلیه وآله) در مورد سلمان فارسی فرمود: «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْت»(3)؛ (سلمان از ما اهل بیت است). گرچه سلمان مانند اهل بیت دارای مقام عصمت کامل از هرگونه خطا و اشتباه و علم غیب و... نبود ولی بخاطر پاکی و مبارزه با نفس توانست به مقام آنها نزدیک شود.
بنابراین خداوند راه وصول به مقامات و درجات عاليه را به روي همه باز گذاشته است تا از طريق شريعت و تطبيق شريعت در اعمال فردي به آن نايل آیند. چه اين كه كساني مانند سلمان و اباذر به مقامات والا نايل آمدند، و برای مثال می بینیم که اصحاب امام حسين(علیه السلام) نیز با دل بريدن از دنيا به مقامات عاليه رسيدند.
در روند افاضه فيض الهي بخل و مشكلي وجود ندارد. این بستگی به این دارد که انسان چه مقدار در عملکرد نیک و پایبندی به شريعت پیامبران ملتزم است! در روایتى آمده است: «مَنْ عَمِلَ بِمَا يَعْلَمُ وَرَّثَهُ اللَّهُ عِلْمَ مَا لَمْ يَعْلَمْ»(4)؛ (هر کس به آنچه [از حقایق] مى داند عمل کند؛ خداوند دانش آنچه را که نمى داند، به او خواهد آموخت). در حقیقت افزایش دانش برای هر کس می تواند موجب اطلاع و آگاهی او از حقیقت و تبعات گناه گردد و این موضوع باعث اجتناب بیشتر شخص از گناه و نزدیک تر شدن به عصمت نسبی می گردد. از همین رو همه انسان ها این توانایی را دارند که در برابر وسوسه های نفس مقاومت کنند و به مقامات عالی برسند و عضوی از جامعه متقین گردند که اميرالمؤمنين(عليه السلام) در وصف آنها مى فرمايد: «فَهُمْ وَ الْجَنَّةُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُنَعَّمُونَ وَ هُمْ وَ النَّارُ كَمَنْ قَدْ رَآهَا فَهُمْ فِيهَا مُعَذَّبُون»(5)؛ (متقين نسبت به بهشت همانند كسانى اند كه آن را ديده و در آن متنعم اند و نسبت به جهنم همانند كسانى اند كه آن را ديده و در آن معذب هستند).(6)