🗂 پرونده قیام پانزده خرداد 🌐 7️⃣ «وحدت کلمه» نقش اتحاد و افتراق خواص در تحولات صاحبان بصیرت و تحلیل به عنوان متغیرى مستقل و عوام به عنوان متغیرى وابسته، نقش آفرین در تحولات سیاسى اجتماعی‌اند. اتحاد علما و خواص در حوادث 15 خرداد به چه شکلی بوده است و چقدر توانستند برای پیشبرد ماجرا تلاش کنند؟ بعد از دستگیری امام خمینی، مردم قم در واکنش به آن، صبح پانزده خرداد در خانه آیت الله شبیری زنجانی جمع شدند و همراه آیت‌الله سید مصطفی خمینی، در صحن حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به‌ رغم ممانعت مأموران پلیس، اجتماع کردند. دیگر علما و روحانیون حوزه علمیه قم نیز در صحن به مردم ملحق شدند. از سوی دیگر مراجع تقلید وقت مانند: آیت‌الله سید محمدرضا گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری در خانه آیت‌الله سید احمد شبیری زنجانی برای چاره اندیشی و به دنبال راهکاری واحد گرد هم آمدند. آیت‌الله مرعشی در پیامی عنوان می‌کند: «خون ما رنگین‌تر از خون برادر عزیزمان آیت‌ا... خمینی نیست و مادامی که ایشان را صحیح و سالم به دست ما ندهند، دست از اقدام برنمی‌داریم و تا آخرین قطره‌ خون خود از حریم اسلام دفاع خواهیم نمود.» همچنین علما و مراجع در قم و شهرهای دیگر با اعلامیه‌ها و تلگراف‌ها به دستگیری امام خمینی واکنش نشان دادند. از این گذشته علما و مراجع به اعلامیه و تلگراف بسنده نکردند و برای اعتراض و تحت فشار گذاشتن رژیم برای آزادی امام خمینی و دیگر علما و روحانیون دستگیر شده، در یک حرکت دسته‌جمعی و پس از هماهنگی‌های لازم به تهران مهاجرت کردند. اسامی 65 نفر از علمای مهاجر از 26 شهرستان در منابع رسمی ثبت شده است. رژیم در ابتدا سعی داشت با بی‌‏اعتنایی به حضور علما در تهران، جایگاه آنها را تنزل بخشیده، از اهمیت این مسئله بکاهد. با گذشت مدتی، شاه و دولت کوتاه آمده و تصمیم به مذاکره گرفت. علمای مهاجر در نشستی مشترک، آیات عظام مرعشی نجفی، میلانی و میرزا هاشم آملی و شریعتمداری را به نمایندگی از خود برای دیدار و گفت‌وگو با مقامات وقت کشور انتخاب کردند. رئیس وقت ساواک در آخرین گفتگوی با علما با تهدید از آنان خواست به شهرهایشان برگردند. با این حال آنان اهمیتی به تهدیدهای او ندادند و تا آزادی بدون قید و شرط امام و سایر علمای بازداشت شده در تهران ماندند. اقای خویی به عنوان مرجع و مدرس بزرگ حوزه علمیه در نجف نیز به این جریان‌ها واکنش نشان داده و رساله‌ای نوشته و شاه را محکوم می‌کنند. رژیم قصد محاکمه و اعدام امام را داشت. به همین خاطر بنا داشت امام را از مقام مرجعیت پایین بیاورد تا بتواند با ایشان راحت تر برخورد کند. در مقابل، مراجع و علما با انتشار اعلامیه مشترکی بر مرجعیت سیدروح الله خمینی صحه گذاشته، ایشان را دارای مقلدان بسیار دانستند. 15خرداد سال1342 از این جهت یك مقطع بسیار مهم است كه همبستگی و اتحاد خواص و علما جامه عمل به خود پوشید و به ثمر نشست. برای شکل گیری یک تحول و حرکت رو به جلو، بایستی که خواص جامعه با وجود تمام اختلافات فکری بتوانند ذیل یک محور جمع شده و از یک خط تبعیت کنند تا بتوانند مردم را نیز با خود همراه کنند. زمانی که وارد کشمکش درونی و درگیری شوند و به مجادله و ایرادگیری از یکدیگر بپردازند حرکت محوری دچار گسستگی شده و چه بسا به کلی از بین برود. به عنوان نمونه در جریان ملی کردن صنعت نفت آیت‌الله کاشانی طی اعلامیه مفصلی، کوشش در این جریان را تکلیف دینی و وطنی ملت مسلمان اعلام کردند. پس از آن، علما و مجتهدین بزرگی، نظیر آیت‌الله سید محمدتقی خوانساری، بهاءالدین محلاتی، عباسعلی شاهرودی، سیدمحمود روحانی قمی و کلباسی با صدور اعلامیه‌هایی و نیز در پاسخ به استفتائات مردم، بر لزوم ملی کردن صنعت نفت و حمایت از آیت‌الله کاشانی تاکید کردند. از این رو در مردم انگیزه و اشتیاق برای حمایت از نهضت پدید آمد و پای اعتقادات مذهبی و ملی خود ایستادند. اما آنگاه که به سبب اختلاف نظر، مصدق جریان خود را از آیت الله کاشانی جدا می‌کند و تفرقه به وجود می‌آید، چنان بلایی بر سر جامعه می‌آورد که دچار دیکتاتوری شدیدتر از قبل می‌شود. باید از تاریخ درس گرفت. در مسایل امروز جامعه نیز بایسته است خواص جامعه یک محور را به عنوان وحدت در امور اتخاذ کنند. محور ولایت و اطاعت از رهبری ذیل ولایت الهی. به تجربه ثابت شده است که هر جریانی که بخواهد از دین و مذهب و ولایت جدا شود، پشتیبانی مردم متدین و ولایت مدار ایران را از دست می‌دهد و سرانجامی جز شکست نخواهد داشت. ✍️ ایمان رهنما 👇پیوستن به کانال نشریه خط 👇 ┈┄┅═✾ خــــــــــــــــــط ✾═┅┄┈