جلسه ۳ تعریف فکر در منظومه ملاهادی سبزواری: الفکر حرکة إلی المبادی و من المبادی إلی المرادی مبادی به معنای معلومات (تصوری یا تصدیقی) و مرادی به معنای مطلوب (تصوری یا تصدیقی) می باشد. علت فکر: مواجهه با مسئله یا مشکل مراحل فکر: (المنطق للمظفر) أ. مواجه با مشکل: ب. شناخت مشکل: در این مرحله، انسان به این می پردازید که مشکل او از نوع تصوری است تا برای آن تعریف بیاورد یا از نوع تصدیقی است تا آن را با استدلال حل کند. ت. حرکت به سوی مبادی (خیال و حافظه) ث. گردش در مبادی (معلومات): برای گزینش و چینش مواد مورد نیاز. ج. برگشت به سمت مجهول (معلوم کردن مجهول) گاهی سرعت فکر به حدی زیاد است که مستقیم به مرحله آخر می رود، که آن را حدس گویند. برخی حدس را پایین ترین مرتبه ی الهام میدانند. تصور و تصدیق هرکدام به بدیهی و نظری تقسیم می گردد. تعریف بداهت: نیاز به فکر و نظر ندارد نام های دیگر بدیهی: اولی، بیّن، ضروری، غیر مکتسب. اقسام بدیهیات تصوری: أ. مفاهیم جزئی محسوس: این آب، این شوری، این سفیدی. ب. مفاهیم جزئی خیالی: تصور فردی که دیروز آن را دیده اید. ت. مفاهیم جرئی شهودی: من، اراده من، فکر من، ترس من ، محبت من. ث. مفاهیم کلی محسوس که تصورات جزئی آنها به گونه ای مستقیم از حواس ظاهری بدست می آیند و عقل از چنین تصورات یا مفاهیمی، آن مفاهیم کلی انتزاع کرده است: نظیر سفیدی، شیرینی. مثال: سفیدی، لذت ج. مفاهیم فلسفی که عقل از راه علم حضوری به آنها دست می یابد؛ مانند: علت و معلول، ممکن، واجب. ح. مفاهیم منطقی ای که به تعریف نیاز ندارند؛ مانند: کلی، جزئی، جهات سه گانه ی وجوب، امکان و امتناع. خ. مفاهیم ارزشی: خوب، بد، ظلم، عدالت. بدیهی تصدیقی: أ. تعریف اول: نیاز به فکر و نظر ندارد (نه اینکه نیاز به استدلال ندارد) در این تعریف: بدیهیات تصدیقی، شامل شش مورد (اولیات، مشاهدات، مجربات، متواترات، حدسیات و فطریات) می شوند. ب. نیاز به فکر و نظر ندارد (یعنی نیاز به استدلال هم ندارد): تنها شامل اولیات می شود. نکته: احتمالات درمورد قضیه و اجزائش: أ. ممکن است موضوع و محمول و خود قضیه همگی بدیهی باشند. ب. ممکن است موضوع و محمول یک قضیه بدیهی باشد ولی خود قضیه نظری باشد. ت. ممکن است موضوع و محمول یک قضیه نظری باشد ولی خود قضیه بدیهی باشد. ث. ممکن است موضوع و محمول و خود قضیه همگی نظری باشند. #جزوه #جلسه۳