#خلاصه_سخنرانی (بخش اول) ♦️زمینه های اقتصادی قیام کربلا 📆جلسه سوم محرم۱۴۴۵، هیئت حسین جان ع، رامهرمز حجت الاسلام محمدامین رضایی eitaa.com/m_amin_rezai/3618 فصل سوم، مدینه، عصر پیامبرص 🔻۱: شرایط جغرافیایی مدینه اقتصاد مدینه بر خلاف مکه مبتنی بر کشاورزی بود. اما زمین های مرغوب مدینه دست یهودی ها بود. تجارت در مدینه بیشتر در حد مسائل داخلی است که مهمترین بازار مدینه بنی قینقاع دست یهودیان بود صنعت در مدینه به علت یکجانشینی و توسعه کشاورزی رشد خوبی داشت. مدینه دارای چراگاه های معروفی برای پرورش اسب و شتر و... بود منطقه بنی زرعابه، غابه، ذی الجد چند چراگاه معروف مدینه بود. بعدا پیامبر برای پرورش اسب‌های جهادها، شترهای زکات از این چراگاه ها استفاده کرد. در زمان خلیفه سوم اکثر چراگاه های مدینه در اختیار بنی امیه قرار گرفت( انحصار منابع تولید) 🔻۲: شرایط اقتصادی مسلمانان بعد هجرت مسلمانان تا سال پنجم دچار مشکلات اقتصادی جدی بودند. اصحاب صفه که بعضی تا ۴۰۰ نفر ذکر کردند مثل ابوذر، سلمان، بلال و.. از مسلمانان مهاجر که مسکن، غذا، لباس و..‌نداشتند. بعضی از روزها مسلمانان غذای کافی نداشتند به خصوص که واردات گندم از شام در انحصار یهودی ها بود 🔻۳: اقدامات اقتصادی پیامبر ص در جهت رفع مشکلات اقتصادی و از بین بردن فقر ۱: ترویج احسان و کمک به همدیگر به ویژه به فقرا با صدقه و... ۲: اشتغال زایی از طریق پیوند مهاجرین با انصار برای همکاری در کشاورزی، تجارت ۳: نهضت سواد آموزی ۴: ترویج و تشویق افراد به تجارت برای شکستن تجارت از انحصار یهودی ها ۵: توسعه زمین های کشاورزی به خارج از مدینه از دو طریق الف: آشتی بین اوس و خزرج( قبل از این بخاطر عدم امنیت بیشتر زمین های داخل مدینه کاشت میشد) ب: قانون احیای زمین. پیامبرص: من امروز ارضا لیست لابد فهو احق (زمین در اسلام مبتنی بر احیا و حیازت هست نه خرید و فروش، فقط اختلاف هست بین فقها با احیا طرف مالک زمین می‌شود یا حق تصرف پیدا میکند. با این نگاه اساسا فئودالیسم شکل نمیگیرد) بعد از غزوه بنی نضیر زمین های مرغوب بیشتری به مسلمانان رسید. پیامبر ص بعضی زمین ها را فقط به مهاجرین بخشید. مجموع کارها تقریبا موجب خودکفایی مسلمانان در مواد غذایی گندم و...شد. ۶: زکات، غنائم، جزیه، خراج و...که جداگانه توضیح خواهیم داد ☑️ کلان مساله های اقتصادی عصر پیامبر و ظرفیت های اسلام برای تحقق عدالت اقتصادی ▪️الف: بازار بازار مدینه بنی قینقاع برای یهودی ها بود. پیامبر ابتدا با آنها پیمان بست تا همکاری دوطرفه داشته باشند. عهد شکنی ها و اذیت و آزارهای یهودی ها پیامبر را به سمت تاسیس بازار مسلمان ها کشید. بازار چند مرتبه تغییر کرد من جمله در کنار مسجد پیامبر تاسیس شد. پیامبر با انتخاب یک نقطه استراتژیک برای بازار ضربه جدی به یهودی ها زد و آن ها را عصبانی کرد. مکان طوری طراحی شده بود کاروان های تجاری از شام ابتدا به بازار مسلمان ها می‌رسیدند. در این موقعیت بود که آیات و احادیث زیادی مثل ویل للمطففین، و اوفو الکیل و... در جهت منطق مدیریت تجارت و بازار در اسلام صادر شد 🔸اصالت کار و نفی دلالی! پیامبر ص مسلمانان را به کار تشویق میکردند تا حدی که وقتی متوجه شدند جوانی بیکار هست فرمودند: وسقط من عینی ( از چشمم افتادی) در مقابل با کارهای فیک مثل دلالی، ربا( که بیشتر یهودی ها در مدینه انجام میدادند) مبارزه شدید میکردند 🔹دو نمونه فقهی ۱: تلقی رکبان: وقتی خبر آمدن کاروان های تجاری به گوششان خارج میشد از شهر خارج می‌شدند و اجناس را می‌گرفتند و در داخل بازر مدینه با قیمت بیشتر می‌فروختند. پیامبر ص از این کار نه میکرد( بعضی فقها حرمت و بعصی کراهت برداشت کردند) در این موقعیت کار اصلی را آن تاجر انجام داده اما سودش به جیب کسی دیگر میرفت. (تحريرالوسيلة، امام خمینی ره ،ج۱،ص۶۲۴؛ جواهر الکلام ج۲۶، ص۲۹۸) ۲: شرکت وجوه. صور مختلفی در فقه دارد به این صورت که در تجارت یک نفر نه کاری انجام دهد نه سرمایه ای بگذارد بلکه صرفا آبرو و اعتباری خرج کند و از این طریق سود ببرد. فقها این معماله را باطل و سودش را حرام می‌دانند. چون عملا شخص کاری انجام نداده است (جواهرالکلام،ج۲۲ص ۴۷۰) 🔻ادامه در یادداشت بخش دوم ▪️تفصیل مطالب را درصوت سخنرانی گوش کنید eitaa.com/m_amin_rezai/3618 ✍ #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai