🔰 خلاصه ای از جلسه سوم " #تنبیه_الامه و تنزیه المله" ارائه: حجت الاسلام محمدامین رضایی 🔺اجمالا دانسته شد که وجه نامگذاری کتاب از سوی مرحوم نائینی این بوده که مردم مسلمان [الامه] را تنبیه و آگاهی دهد که منشا عقب ماندگی و مسئله جدی کشور "استبداد" است و کیان دین و پیکره اسلام [المله/۹۵ آل عمران] را از این لکه کثیف منزه سازد و تابلو بزند که استبداد جزء دین نیست بلکه مبارزه با آن ضروری دین است. 🔚مرحوم نائینی معتقد بود اگر استبداد از بین برود، جامعه مسلمان در مسیر رسیدن به قسط و عدالت، استقلال و آزادی، پیشرفت و تعالی و دیگر حقوق انسانی و الهی اش پیش خواهد رفت. ▫️استعمار یا استبداد 💢 اختلاف شیخ فضل الله نوری و مرحوم نائینی در موضوع شناسی بود، اساسا فقهای نجف میدان را بگونه ای دیگر فهم میکردند، تکیه بر استبداد بجای استعمار و استعمار با هم از این جهت بود و شیخ فضل الله و مخالفان معتقد بودند بین آنچه گفته می‌شود( مباحث نظری) با آنچه در میدان رقم میخورد خیلی تفاوت است . شیخ فضل الله و نقش استعمار دخالت سفارت انگلیس و..‌ را جدی می دانست. در انقلاب ما امام ره از این تجربه مشروطه استفاده کرد و نفی استبداد و استعمار را توامان جلو برد. میشود اینگونه جمع بندی کرد تشخیص شیخ فضل الله در میدان درست و مطابق با واقع بوده اما به لحاظ نظری و گفتمانی مقل آزادی، جمهوریت، قانون و....نظرات میرزای نائینی که در تنبیه الامه آمده به متفکران انقلاب اسلامی و قانون اساسی انقلاب نزدیک تر است. ▫️دوگانه استقلال و آزادی در مقابل استبداد، "آزادی" و در برابر استعمار، "استقلال" قرار دارد. ⁉️ اگر یک روز این دو[استقلال و آزادی] در برابر هم قرار گرفتند و قرار شد یکی به نفع دیگری قید بخورد و کنار گذاشته شود کدام یک باید باشد ..؟! آزادی برای فرد محترم است و همان آزادی فردی در نسبت با جامعه می شود استقلال که آن هم محترم است‌.در تزاحم آزادی فرد و استقلال جمع چه باید کرد ..؟! ✅پاسخ لحاظ کردن مصلحت جمع است. در این هنگام باید از آرمان آزادی کاست تا آرمان استقلال جامعه حفظ شود. البته طبق قانون اساسی[اصل ۹] هر دو اصالت دارند و باید هر دو را حفظ کرد اما در صورت تزاحم استقلال و حق جامعه مقدم بر آزادی و حق فرد است. در نظریه اقتصاد اسلامی نیز همین مسئله مطرح است؛ اگر کسی احتکار کرد یا...مالکیت او به نفع جامعه حد می شود. ▫️ضرورت حکومت مرحوم نائینی بعد از ذکر مقدمه در ابتدای کتاب از ضرورت وجود حکومت بحث می کنند که وجودش امری عقلایی است. هر جامعه ای باید حکومتی داشته باشد تا بر اساس آن نظام اجتماعی و معیشت بشر حفظ شده و حداقل های یک جامعه یعنی "امنیت مرزها" و "عدالت اجتماعی" تامین شود. حکومت در مقابل "آنارشیسم" و هرج و مرج و بی قانونی است. اگر حکومت نباشد ولو جائرانه حداقل ها هم محقق نمی شود. اهداف تشکیل حکومت 🔻مرحوم نائینی میفرمایند هر نظامی برای چند چیز شکل می گیرد: 1⃣_داخلی .امنیت درونی .عدالت اجتماعی .تربیت نوع الهی[آموزش و پرورش] 2⃣_بیرونی .امنیت مرزها و حفظ استقلال .ارتقای قدرت نظامی مرحوم نائینی میگوید: عُقَلا نظامات اجتماعی را برای تربیت نوع[در کنار سایر چیزهای لازمِ دیگر] تشکیل می دهند. اگر مصداق این تربیت نوع، آموزش و پرورش باشد که هست قانون اساسی ما نیز در اصل ۳۰ همین مطلب را صراحتا گفته که آموزش باید همگانی و رایگان باشد نه اینکه آموزش کالایی و پولی شود و نوع مردم از آن محروم شوند و این از وظایف حکومت است. رهبر انقلاب نیز در دیدار با معلمان بر اساس همین مبنا در اردبیشهت ۱۴۰۲ به صراحت اعلام کردند: "شأن تعلیم و تربیت شأن دولتی است. هیچ نظامی نمیتواند این شأن را از خودش دور کند، قابل تفکیک نیست از نظام. تربیت و تعلیم کشور به عهده‌ی نظام حاکم بر این کشور است. در همه‌ی دنیا همین جور است. یک مواردی یک استثناهایی دارد مثل همین مدارس به اصطلاح غیرانتفاعی که حالا در کشور وجود دارد. اینها موارد استثنایی است. قانون اساسی ما هم که این را به صراحت بیان کرده. بنابراین مسئله‌ی برون‌سپاری معنی‌ای ندارد. این شأن دستگاه حاکم قابل واگذاری نیست." ✍️ حجت الاسلام رضایی @m_amin_rezai 📚|مدرسـه‌ی علـوم انسـانی فکـرت| @fekrat_sch