#طلبگی #زندگی_نوشت 🔸میرزای نائینی که در میان اهالی تاریخ شهره دارد به نقش پررنگش در مشروطه و در بین حوزوی ها به آرا اصولیش،بسیاری از قله های علم و فقهات در عصر اخیر شاگردی او را کردند. #تنبیه_الامه میرزای نائینی کتابی که درباره مدل حکمرانی، جمهوریت و آزادی، یک اثر بی نظیر فقهی-اجتماعی است که متاسفانه در حوزه خیلی غریب است! اگر این کتاب متن درسی بود بی شک بخشی از این تحجر و دگم اندیشی که در بین بعضی ها دچارش هستیم کمتر میشد! 🔻با هم بحثی م قرار گذاشتیم هر شب بحثمان کنار قبر یکی از علما باشد. نمیدانید درس خواندن حتی کنار قبر این قله های علم و عمل چه لذت مضاعفی دارد. سر قبر میرزا با خودم قول دادم ان شاءالله امسال تنبیه الامه را در حلقه مطالعاتی بحث کنیم. ان شاءالله تابستان. ✍ #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai

🎙متن‌خوانی کتاب #تنبیه_الامه 📆۴آبان ۱۴۰۲،جلسه اول -زمینه های تاریخی مشروطه و تألیف کتاب تنبیه الامه -جنگ های ایران و روس پاسخ های متفاوت به سوال: چرا از غرب عقب افتادیم؟ -اقدامات جریان روشنفکری در ایران قبل از مشروطه -علما، مطالبه عدالتخانه و مبارزه با استبداد موضوع شناسی، علت اختلاف شیخ فضل الله و میرازی نائینی -مقدمه کتاب ⛔️فقط صوت اول در کانال منتشر شد؛ برای ثبت نام به صورت حضوری و مجازی در دوره جمع خوانی کتاب تنبیه الامه به @madrese_fekrat پیام دهید 🎙 #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai

🔰 خلاصه‌ای از مباحث جلسه اول و دوم متن‌خوانی کتاب #تنبیه_الامه و تنزیه المله 🔸در جنگ های ايران و روس شرایط جنگی و شدت غیرت و شجاعتِ به جوش آمده با اینکه همه را متحد کرده بود تا در برابر دشمنِ متجاوز بایستند اما باز شکستی سنگین و قراردادی ننگین امضا شد و بخشی از پاره تن از خاک میهن جدا شد. ⁉️سوالی بزرگ برای جامعه ایرانی طرح شد. دلیل عقب ماندگی ما چه بود که شکست خوردیم؟! در عرصه نظامی واضح بود. سلاح های مدرن/نظم خاص نظامی ابزارآلات پیشرفته و پیچیده مجموعه ای از پیشرفت های علمی که قدرت نظامی آورده بود و حالا برای آنها آورده اقتصادی داشت و برای ما جز سرشکستگی و تحقیر چیزی نداشت. 💢از اینجا تاریخ ۲۰۰ ساله ای شکل میگیرد که همه به دنبال پاسخ آن سوال مذکور هستند؟! 1⃣_یک گروه معتقد بودند که کلید پیشرفت فقط در غرب و راه حل آن غربی شدن از سرتا نوک پاست. 2⃣_گروه دیگر اما به صورت گزینشی به دنبال وارد کردن علوم به خصوص بخش صنعت و تکنولوژی آن بودند و علت تاسیس دارالفنون همین بود. ⏪هر دو گروه با تفاوتی که داشتند در جست و جوی پاسخ در غرب و به نوعی در غربگرایی متفق بودند. .سفرهای پادشاهان قاجاری .دانشجویان تحصیل کرده در خارج .سوغات فرنگی و... کم کم موجب شد شروع کنیم به چیدن پازل های مختلفی از این تمدن مدرن غربی: .باید قانون و پارلمان داشته باشیم .سازمان اسناد و ثبت احوال تاسیس کنیم و...تا آنجا که به مرور نهادهای اجتماعی کوچک تر و دولت بزرگ مدرنی تشکیل شد. 🔸مجتهدین مسلم و علمای اسلامی نیز در پی پاسخ به این سوال برآمدند و "تنبیه الامه و تنزیه المله" که تایید زعمای شیعه را هم داشت یکی از آن خروجی های مهم بود که کماکان برای امروز انقلاب ما قابل استفاده است. 🔺مرحوم نائینی به خلاف دو طیف روشنفکر سابق همین متن قرآن و آیات و روایات در دل اسلام را رمز و راز پیشرفت و ترقی جامعه مسلمان و عموم بشر می داند به ۲ دلیل تجربی: 1⃣_تاریخ شاهد شکوهِ ۵۰۰ ساله ای از تمدن اسلامی بوده است که در آن جامعه مسلمان از همه لحاظ در توسعه علوم، سبک و نوع زندگی متعالی، اخلاق و مباحث معنوی و ... در اوج بوده است. 2⃣_تمدن فعلی غرب نیز با یک سوال و یک پاسخ شکل گرفت. شکست در جنگ های ۲۰۰ ساله صلیبی و آشنایی با ملل مسلمان موجب شد به یک بیداری جمعی برسند و با انتقال بخشی از علوم از طریق تمدن اسلامی به غرب و.. پایه و اساس رنسانس و عصر جدیدشان را رقم بزند. ✅پس پاسخ سوال ما نیز همان اسلام است و همچنان دین شریف خاتم نسخه جامع و شفابخش جامعه امروز ماست. 🔺مرحوم نائینی در ادامه مهم ترین علت عقب ماندگی را نه دین اسلام و فرهنگ ملی عجین شده با آن بلکه "استبداد" میداند. به عنوان مثال: یکی از فساد های استبداد "نظام اقطاع بخشی" و بذل و بخشش و ثروت بخشی های عجیب و غریبش بوده است. زمین های وسیعی_مهم ترین دارایی اقتصادی آن زمان_ را به فرماندهان و اطرافیان می بخشیدند و اینچنین دامنه های فقر و گرسنگی و ظلم و ستم را گسترش می دادند تا بتدریج جامعه بشدت طبقاتی بوجود بیاید که ارمغانش یک سیر قهقرایی و سقوط از قله های رفیع تمدن اسلامی باشد. پادشاه در راس این نظام واژگون شده قرار دارد و همه قدرت و ثروت در دست اوست و دقیقا از همین جا استبداد سخت و خشن زاده می شود. گویی حاکیمت مایشاء خدایی می یابد. پس این نظام مختل شده اقتصادی استبداد سیاسی نتیجه می دهد که قطعا بر فرهنگ عمومی آحاد نیز اثرات فراوان میگذارد و در ذیل این نظام مفهوم "ارباب_رعیتی"متولد می شود. 💢در این سیر قهقرایی چند آسیب جدی بوجود آمد: 1⃣_نفوس ابیه مسلمانان که عزت مند بودند خراش دید و به جای ظلم ستیزی ننگ پذیر و توسری خور شدند. استبداد این خصلت بد را در میان مردم شدت بخشید و این خصلت نیز بر تشدید استبداد. 2⃣_برخی اسلام را منافی مدنیت و عدالت خواندند و هویت تاریخی خود را زیر پا گذاشتند و به دنبال غرب رفتند. 🔺میرزا این مشروطه خواهی را که با فراز و فرودهای زیادی بدست آمده را نتیجه یک بیداری جمعی و آگاهی تاریخی می داند که فرصتی بی نظیر داده برای از بین بردن این استبداد و خودرایی_که ریشه این عقب ماندگی و تحقیرشدگی ست_ و احیای آن روح اباه الضیم و ننگ ناپذیری مسلمین. ▪️ما دو نوع استبداد داریم: ۱_ سیاسی ۲_ دینی[آیه ۲۶ فاطر] برای جلوگیری از استبداد چند کار لازم است: اول اینکه در خود حاکم اسلامی "قوه عدالت" باشد اما به لحاظ اجتماعی باید مکانیزمی طراحی شود تا به لحاظ اجتماعی استبدادی شکل نگیرد. ✅مشروطه و حاکمیت قانون همان راه حل اجتماعی دراینباره ست. 📚|مدرسـه‌ی علـوم انسـانی فکـرت| @fekrat_sch 🔻این مطالب خلاصه ای کوتاه از مباحث مطرح شده در جلسات تنبیه الامه خوانی است، تفصیل مباحث بیش از این است. @m_amin_rezai

🔰 خلاصه ای از جلسه سوم " #تنبیه_الامه و تنزیه المله" ارائه: حجت الاسلام محمدامین رضایی 🔺اجمالا دانسته شد که وجه نامگذاری کتاب از سوی مرحوم نائینی این بوده که مردم مسلمان [الامه] را تنبیه و آگاهی دهد که منشا عقب ماندگی و مسئله جدی کشور "استبداد" است و کیان دین و پیکره اسلام [المله/۹۵ آل عمران] را از این لکه کثیف منزه سازد و تابلو بزند که استبداد جزء دین نیست بلکه مبارزه با آن ضروری دین است. 🔚مرحوم نائینی معتقد بود اگر استبداد از بین برود، جامعه مسلمان در مسیر رسیدن به قسط و عدالت، استقلال و آزادی، پیشرفت و تعالی و دیگر حقوق انسانی و الهی اش پیش خواهد رفت. ▫️استعمار یا استبداد 💢 اختلاف شیخ فضل الله نوری و مرحوم نائینی در موضوع شناسی بود، اساسا فقهای نجف میدان را بگونه ای دیگر فهم میکردند، تکیه بر استبداد بجای استعمار و استعمار با هم از این جهت بود و شیخ فضل الله و مخالفان معتقد بودند بین آنچه گفته می‌شود( مباحث نظری) با آنچه در میدان رقم میخورد خیلی تفاوت است . شیخ فضل الله و نقش استعمار دخالت سفارت انگلیس و..‌ را جدی می دانست. در انقلاب ما امام ره از این تجربه مشروطه استفاده کرد و نفی استبداد و استعمار را توامان جلو برد. میشود اینگونه جمع بندی کرد تشخیص شیخ فضل الله در میدان درست و مطابق با واقع بوده اما به لحاظ نظری و گفتمانی مقل آزادی، جمهوریت، قانون و....نظرات میرزای نائینی که در تنبیه الامه آمده به متفکران انقلاب اسلامی و قانون اساسی انقلاب نزدیک تر است. ▫️دوگانه استقلال و آزادی در مقابل استبداد، "آزادی" و در برابر استعمار، "استقلال" قرار دارد. ⁉️ اگر یک روز این دو[استقلال و آزادی] در برابر هم قرار گرفتند و قرار شد یکی به نفع دیگری قید بخورد و کنار گذاشته شود کدام یک باید باشد ..؟! آزادی برای فرد محترم است و همان آزادی فردی در نسبت با جامعه می شود استقلال که آن هم محترم است‌.در تزاحم آزادی فرد و استقلال جمع چه باید کرد ..؟! ✅پاسخ لحاظ کردن مصلحت جمع است. در این هنگام باید از آرمان آزادی کاست تا آرمان استقلال جامعه حفظ شود. البته طبق قانون اساسی[اصل ۹] هر دو اصالت دارند و باید هر دو را حفظ کرد اما در صورت تزاحم استقلال و حق جامعه مقدم بر آزادی و حق فرد است. در نظریه اقتصاد اسلامی نیز همین مسئله مطرح است؛ اگر کسی احتکار کرد یا...مالکیت او به نفع جامعه حد می شود. ▫️ضرورت حکومت مرحوم نائینی بعد از ذکر مقدمه در ابتدای کتاب از ضرورت وجود حکومت بحث می کنند که وجودش امری عقلایی است. هر جامعه ای باید حکومتی داشته باشد تا بر اساس آن نظام اجتماعی و معیشت بشر حفظ شده و حداقل های یک جامعه یعنی "امنیت مرزها" و "عدالت اجتماعی" تامین شود. حکومت در مقابل "آنارشیسم" و هرج و مرج و بی قانونی است. اگر حکومت نباشد ولو جائرانه حداقل ها هم محقق نمی شود. اهداف تشکیل حکومت 🔻مرحوم نائینی میفرمایند هر نظامی برای چند چیز شکل می گیرد: 1⃣_داخلی .امنیت درونی .عدالت اجتماعی .تربیت نوع الهی[آموزش و پرورش] 2⃣_بیرونی .امنیت مرزها و حفظ استقلال .ارتقای قدرت نظامی مرحوم نائینی میگوید: عُقَلا نظامات اجتماعی را برای تربیت نوع[در کنار سایر چیزهای لازمِ دیگر] تشکیل می دهند. اگر مصداق این تربیت نوع، آموزش و پرورش باشد که هست قانون اساسی ما نیز در اصل ۳۰ همین مطلب را صراحتا گفته که آموزش باید همگانی و رایگان باشد نه اینکه آموزش کالایی و پولی شود و نوع مردم از آن محروم شوند و این از وظایف حکومت است. رهبر انقلاب نیز در دیدار با معلمان بر اساس همین مبنا در اردبیشهت ۱۴۰۲ به صراحت اعلام کردند: "شأن تعلیم و تربیت شأن دولتی است. هیچ نظامی نمیتواند این شأن را از خودش دور کند، قابل تفکیک نیست از نظام. تربیت و تعلیم کشور به عهده‌ی نظام حاکم بر این کشور است. در همه‌ی دنیا همین جور است. یک مواردی یک استثناهایی دارد مثل همین مدارس به اصطلاح غیرانتفاعی که حالا در کشور وجود دارد. اینها موارد استثنایی است. قانون اساسی ما هم که این را به صراحت بیان کرده. بنابراین مسئله‌ی برون‌سپاری معنی‌ای ندارد. این شأن دستگاه حاکم قابل واگذاری نیست." ✍️ حجت الاسلام رضایی @m_amin_rezai 📚|مدرسـه‌ی علـوم انسـانی فکـرت| @fekrat_sch

🔰 خلاصه از جلسه چهارم تدریس کتاب " #تنبیه_الامه و تنزیه المله " 💠 دوگانه استبداد_استعمار اختلاف جدیِ پیش آمده در نهضت عدلیه که بعدها دچار انحراف و مشروطه شد در دوگانه استبداد و استعمار بوجود آمد. 💢اشتباه در تشخیص موضوع و شناسایی آن مشکل اصلی و فاصله داشتن از کف میدان هرچند کفه ترازو را به نفع شیخ فضل الله سنگین نمود و تشخیص شیخ در میدان درست بود اما در مسائل گفتمانی نظیر جمهوریت، آزادی و یا قانون اساسی که مربوط به حکم و گفتمان است آرا میرزا نائینی خیلی بیشتر از شیخ فضل الله به گفتمان انقلاب اسلامی و آنچه در آرا متفکران انقلاب و قانون اساسی انعکاس پیدا کرده نزدیک است. 📚کتاب تبیه الامه تنزیه المله از این جهت نقدی جدی بر رساله حرمت شیخ فضل الله وارد کرده است که در آن شیخ به لحاظ مبنایی مباحثی طرح می‌کند که هم خروجی آن مباحث هم کنش بیرونی موجب تقویت استبداد میشود. مثلا قانون اساسی را بدعت در دین می خواند در حالی که میرزا قانون را راه حلی کلیدی برای کاهش استبداد سلاطین و تحقق آزادی و حقوق نوعیه مردم مثل عدالت می داند. البته باید توجه کرد نظر نهایی شیخ فضل الله نیز ترکیب حرفها( رساله مشروطه) و عملکرد اوست لذا نمیشود گفت شیخ فضل الله کلا ضد قانون بوده است. ◀️میرزا در مقام یک آسیب شناسی مشکلات جمع بندی خود از اوضاع و احوال مملکت را در استبداد و خودرایی سلطان می دید که ریشه ای چندصدساله در تاریخ کشورمان دارد. 💠 نظام اقطاع بخشی استبداد نیاز به منبع دارد و قدرت نیز از ثروت نشات میگیرد. در نظام اجتماعی سابق جریانی رایج به نام "اقطاع بخشی" وجود داشت که در آن منابعِ تولید ثروت [زمین/شهر/معادن/چراگاه ها و..] به اقلیتی انگشت شمار بذل و بخشش و واگذار میشد و بوسیله آن ثروت انبوه استبدادی عظیم شکل میگرفت که اکثریت عامه مردم را رعیت و خادم آنان میکرد. 🔅نسبت به آیه۳۲ زخرف تفاسیر متفاوتی شده است. [أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ ۚ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا ۗ وَرَحْمَتُ رَبِّكَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ] اگر مراد از تسخیر، دوطرفه و درجهت رفع و پاسخ به نیازهای طرفینی باشد این موقیعت عادی جامعه ست اما اگر یکطرفه شد خروجی آن "استبدادِ طبقه برخوردار" و یک "چرخه معیوب" خواهد بود که در آن توزیع ناعادلانه ثروت خلق استبداد میکند و استبداد نیز بازتوزیع ثروت را ناعادلانه تر میکند و این دَور همین طور ادامه پیدا میکند و پایانی برایش متصور نخواهد بود. اثر بازتوزیع ناعادلانه در حوزه #اقتصاد "بی عدالتی و تبعیض و شکاف طبقاتی" و در #فرهنگ_و_سیاست تضعیف جمهوریت و نهاد اجتماعی است 🖇 یادداشت تحقیقی "استبداد در عصر دموکراسی از نگاه آمار" را بخوانید! ❇️شهیدصدر در مقاله نظریه اسلام درباره توزیع منابع طبیعی در تفاوت اسلام با سرمایه داری در سه گانه تولید، توزیع، مصرف میگوید: در اسلام ما دو توزیع داریم یک توزیع قبل از تولید و یک توزیع بعد از مصرف؛ در حقیقت یک چهارگانه شکل میگیرد: توزیع، تولید، توزیع، مصرف. اگر عدالت را در سه ساحت عدالت در منابع، عدالت در درآمدها و عدالت در فرصت ها تقسیم کنیم در نگاه شهیدصدر مهم ترین بخش که موجب تحقق عدالت در جامعه میشود توزیع در منابع است، اگر منابع برای یک اقلیت باشد و همچنین درآمدهای نجومی استبداد سیاسی و دینی پشت آن رقم میخورد! 💠 حکومت ولایتیه لزوم اصل وجودحکومت روشن است. این ایده در برابر آنارشیسم قرار میگیرد. حکومت برای معصوم است اگر امام نبود یا حکومت او غصب شد حکومت بر دو قسم تقسیم میشود الف)حکومت سلطانیه: حکومتی ست که در آن استبداد حاکم است و مردم به مثابه احجار و نباتات هستند. ب)حکومت ولایتیه: حکومتی که در آن تساوی میان حاکم و مردم در برخورداری از حقوق و تکالیف برقرار است ✅اصل ایده و کلام اصلی میرزا تحقق "ولایت فقهاست" اما در بستر فعلی و ظرف زمانی عصر قاجار که حکومت ولایتیه ممکن نیست و باید حکومت سلطان را پذیرفت اما وظیفه این است حتی الامکان این استبداد را مقید و مشروط ساخت تا حکومت ولایتیه رقم بخورد. راه حل تحقق آن نیز حاکمیت قانون، تشکیل مجلس و نظارت بر آن است. ✍ #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai 📚|مدرسـه‌ی علـوم انسـانی فکـرت| @fekrat_sch