💰📚پارادکس پول و آموزش! 🔻یادداشت قبل ومواجهه مخاطبان بهانه ای برای موشکافی بیشتر شد. به این دو سؤال فکر کنید: 1⃣ آموزش وپرورش متداول "کالایی خصوصی" است یا "خدماتی عمومی"؟! خدمات عمومی چیزی است که بطور اعتباری یا ذاتی، سهم هرکس از آن به قدرت خرید وتمایل او بستگی ندارد. اما کالای خصوصی برعکس، مقدار مصرف آن تابعی از قدرت خرید واراده وتمایل مصرف کننده است. آموزش وپرورش در ایران کدام یک است؟! 2⃣ نهاد آموزش وپرورش ، "حامل فرهنگ عمومی" است یا "بهترین راه انتقال قدرت وثروت"؟! آیا در دنیای جدید از نهاد آموزش برای ساخت شهروندی مناسب استفاده می شود یا صرفا ابزاری برای انتقال حرفه ها ومشاغل است؟ حل مشکلات اجتماعی از سن ازدواج وآموزشهای آن تا رعایت قوانین رانندگی، چاقی ولاغری، حفاظت از محیط زیست، آموزش دفاعی وزلزله و...تا دادن هویت ایرانی-اسلامی و کاربری بهتر از فن آوری ومناسبات موجود جامعه همه متن اصلی آموزش وپرورش هست یا نیست؟ اگر چنین است پس از خدمات عمومی است. اما اگر مثل کارورزی یک جوان نزد صنعتگری در دنیای گذشته است -که به میل خود آن صنعت را برای شغل آینده برگزیده بود- یک کالای خصوصی است. شاید قائل به تفصیل شوید که: تا پایه ای تحصیلی، اولی غالب است و از پایه ای دیگر دومی! مثلا تحصیلات عالی عملا در خدمت توسعه و برنامه های آن طراحی واجرا میشود وبه نوعی حامل انتقال قدرت وثروت است بخلاف آموزشهای ابتدائی تا متوسطه که بیشتر حامل فرهنگ اند. *⃣ لازمه هر یک: وقتی حامل فرهنگ و از خدمات عمومی شد: -الزامی و اجباری -همگانی -مفاد وساختار حاکمیتی -رسمی(یعنی حتما از نهاد مدرسه می گذرد ومردم نمی توانند خود بگذرانند) خواهد بود. اگر کالای خصوصی بود؛ دیگر اقلا اجباری والزامی وهمگانی نیست ومفاد وساختار آن هم حاکمیتی نخواهد بود(مثل همه حرفه ها). ٭باز ممکن است آن تفصیل را پی گیرید که: مثلا تا پایان متوسطه، خدمات عمومی؛ ولی تحصیلات عالی، کالای خصوصی! اما توجه داشته باشید که گرچه گرفتن لیسانس، رسماً اجباری نیست، لکن وقتی شرط هر استخدام -حتی در شغلهای غیر تخصصی مثل سرایداری وآبدارچی- منوط به آن میشود؛ عملا الزامی و همگانی میشود! ✅ پارادکس پول وآموزش: 🔹اگر آموزش(اقلا تا متوسطه) از خدمات عمومی است -که حق مخلوقین است- به فتوای فقهای بزرگی مثل شیخ انصاری، پول گرفتن در قبال آن از شهروندان حرام است؛ ومتصدیان باید از بیت المال ارتزاق کنند.(واضح است بهره بردن از وقف و خیّرین به معنای پولی شدن آن نیست). 🔸اگر اقلا تحصیلات عالی از کالاهای خصوصی است؛ پس چرا هزینه های آن از بیت المال وبودجه عمومی تٲمین می شود؟! اگر آموزشهای عالی برای تربیت تکنیسین صنایع ومانند آن است و جداگانه آنها هم واگذار به سرمایه داران شده؛ پس هزینه تربیت تکنیسین آنها هم باخودشان باشد؛چرا از جیب عموم ملت؟!! -خود دولت درسال بیشتر از ۱۰۰هزار نیروی متخصص لازم ندارد؛ با کدام منطق در سال، سه برابر اینرا برای بخش خصوصی آموزش رایگان می دهد؟! -آیا صنعتگر و پیشه وری اگر بخواهد چنین کالای خصوصی(آموزش حرفه) به کارورزی دهد، به او چنین یارانه ای می دهند یا بعکس بیمه اجباری کارورز را هم از او می خواهند؟!(دقت کنید). 🔹 از زاویه دیگر: وقتی به حسب آمار ٨۰٪قبولی های دانشگاه از۲۰٪ مدارس اند! و٨۵٪ آنها فقط متعلق به ۶استان بهرمندترند؛ آیا در ارائه خدمات عمومی دچار تبعیض فاحش نشده ایم؟! -واگر دانشگاه، خدمات عمومی نیست وکالای خصوصی است؛ آن ۲۰٪مدارس خاص هم برایش تعبیه شده؛ پس معطل کردن عمر جوانان ٨۰٪مدارس دیگر چرا عملاالزامی واجباری است؟! ❓اگر کالاست پس چرا سالانه رقمی نزدیک ۴۰٪بودجه آموزش وپرورش در آموزش عالی برای آن درصد کوچک هزینه میشود وهزینه اش ازبخش خصوصی(اشخاص یا شرکتهایی که فارغ التحصیلان برای آنهایند) ستانده نمیشود؟! ❓آیا در مقابل، برای راه نایافتگان به آموزش عالی چنین مزیت مالی اختصاص می یابد؟! یا باز دانشگاه آزاد وپولی را جلوی پایشان قرار می دهیم؟! واینچنین عملا با تربیت نیروی مازاد، بیکاری را دامن میزنند؛ اما ازجیب همین بیکاران رقم بالایی درآمد کسب کرده اند؟! ⬅️ قبول ندارید تکلیف آموزش در کشور بین خدماتی بودن یا کالا بودن مشخص نیست؟! لذا هم از بیت المال خورده میشود هم مال مشتریان!!! 🔅دولتها، اصلی ترین مشکل را مخارج سنگین آموزش وپرورش می شمارند ولذا به سمت پولی کردن آن می روند. در حالیکه در سیستمی که اشاره شد، با ارائه خدمات رایگان در تحصیلات عالی دولتی، متخصصانی را تربیت می کنیم که فرار مالیاتی فقط یک صنف آنان، ۳برابر هزینه نوسازی مدارس دولتی در یک سال است!(تٲمل کنید) یعنی حتی پس از اشتغال، مالیات واقعی آن اصناف پردرآمد -که عمدتا از آموزش عالی رایگان برخوردار بوده اند- به چرخه بر نمی گردد تا نهاد آموزش(ابتدائی ومتوسطه)بخاطر فقر به بخش خصوصی واگذار نشود! 📝محسن قنبریان۹۸/۸/۱۱ ☑️ @m_ghanbarian