✏️پیوست ۳: حرمشهر! 🔅آینده پژوهی روایی از شهرهای زیارتی عراق : 1⃣ الگوی توسعه شهری حرم تابعی از شهر است نمی شود شهر براساس الگوئی توسعه یابد و حرم بر اساس الگوئی دیگر! لذا در عصر غیبت (چه باشهرهای باشکوه عباسیان، چه الگوهای مدرن) موظف به عریش(چوب پوش) کردن مساجد نیستیم. 🔸غربی ها با توجه به غایتی که از شهر منظور داشته اند؛ الگوهای "شهر درخشان"(بلند مرتبه سازی)، "ترانزیت محور"(شهرهای تجاری)، "اکوویلیج"(بوم شهر) و... را تجربه کرده اند. 🔸 در روایات مستفیض و زیاد: "امام ملکه کندوی مومنین" معرفی شده است.(۱) در دوره غیبت شهرهای شیعی گرد مشاهد ومساجد شکل گرفته اند ودر دوره حضور گرد خود امام(عج). کوفه، "مجمع المومنین"(۲) میشود وهمه مومنان به شکل زائر یا مجاور بدان اقبال می کنند(۳). خانه های کوفه به خانه های کربلا می رسد(۴). 2⃣ الگوی توسعه حرم به حسب روایت شیخ طوسی امام عصر(ع) در جمعه بعد از استقرار در کوفه، حدود مسجدی بزرگ با ۱۰۰۰درب را در اراضی نجف معلوم می کند. از پشت قبر سیدالشهدا به سمت کوفه ونجف، نهری کشیده که آبش به نجف می ریزد. روی نهر پل ها و آسیاب هایی دایر میشود(۵). -این مسجد بعدا در دوره رجعت به ۲۰۰۰درب توسعه می یابد(۶). 🔅بیس وماده این عمارت بزرگ: چنانچه در پیوست ۱ گذشت عنصر مادی عمارت اسلامی فقط زمین نیست، مجموعه بقعه های مقدس در این قطعه بزرگ قرار دارد: -روایات متعدد تا عصر امام کاظم(ع) -که قبر حضرت امیر مخفی بوده- با آدرسهایی آن قبر را نشان کرده اند؛ که همان آدرسها دقیقا آدرس مسجد بزرگ عصر ظهور نیز هست. این بدان معناست که حرم جزئی از آن مسجد خواهد شد. برای نمونه نشان های "الغری"، "ذکوات البیض"(تپه های سفید) ،"بعد از الثُّوَیَّه"(آغل شترها وگوسفندان شهر کوفه، قبر کنونی کمیل ،نزدیک حنانه) (۷)؛برای مدفن امیرالمومنین به خواص آن روز معرفی شده است؛ ومسجد بزرگ ظهور هم در همین منطقه معرفی شده است:"فیخرج الی الغریّ فیخط مسجدا له الف باب"(۸)،" یبنیان بالثُّّوَیَّه مسجدا له اثنان الف باب"(۹)،"موضع خلواته(ع) الذکوات البیض" (۱۰)و... ⬅️ طرح جامع مذهبی حضرت، منطبق بر همین عتبه به سمت کربلا خواهدبود. 🔅صورت وشکل عمارت: به حسب روایت مسجد کوفه کنونی ویران وبربناء اولش ساخته میشود؛ خانه های جبابره پیرامونش ویران می شود(۱۱). طبرسی و مجلسی و سیدنعمت اله جزایری ویران کردن مساجد ومشاهد را در طرح امام، به دو علت محتمل می دانند:بخاطر انگیزه های غیر الهی سازندگان وبخاطر انگیخته وخلاف موازین الهی بودن سازه(۱۲). -در روایتی برای آن مسجد هزار درب تعبیر "علیه ٲصیص"آمده که یا بمعنای بنای مستحکم است ویا بمعنای رواق های چسبیده به هم می باشد. ⬅️ گرچه به همه کارهای ظهور در عصر غیبت موظف نیستیم ؛اما برای سازه های جدید شاید لازم باشد آینده پژوهی این اماکن را لحاظ کنیم واموال اماکن وخیرین را در جهت وگونه ای مصرف نکنیم که درعصر ظهور تلف شود یا در معرض ویرانی قرار گیرد. ........................................... پی نوشتها: ۱.امالی طوسی، الاختصاص، الخصال ، معانی الاخبار و... ۲.الهدایه الکبری ص۴۰۰ ۳.بحار ج۵۲ص۳٨۵ ۴. الغیبه طوسی ص۴۶٨خصائص الائمه ص۱۱۴بحارج۹۷ص۳٨۵ ۵.الغیبه طوسی ص۴۶۹ ۶.مختصرالبصائر ص۴۹۰ ۷.شهید اول ، الثویه را تلی نزدیک حنانه(المزارص۳۲)ومحدث قمی آنرا قبر کنونی کمیل می داند(سفینه البحار ج۱ص۵۲٨) ۸.الغیبه طوسی ص۴۶۹ ۹.مختصرالبصائرص۴۹۰ ۱۰.الهدایه الکبری ص۴۰۰ ۱۱.مختصرالبصائرص۴۷۳والهدایه الکبری ص۳۹۹ ۱۲.ر.ک:اعلام الوری ص۴۷۷/مرآه العقول ج۴ص۳۰۳وبحارج۵۲ص۳٨۲/ریاض الابرارج۳ص۲۰۷ ☑️ @m_ghanbarian