محسن قنبریان
💠امام صادق ما را به که سپرده؟ برشی از سخنرانی ایام صادقیه۹۷ /برش سوم 🔷رویکرد درست با نهاد روحانیت -که احراز شرایط را اصل می گیرد- مفاهیمی مثل تقلید و اقتدا و ائتمام را تعریفی نو می کند: 🔹تقلید در رویکردی که کل روحانیت را خوب میداند، "سرسپردگی" است اما در رویکرد احرازی، همراه با نوعی "مسئولیت و نظارت" است. دیگر تقلید خود تقلیدی نیست. فرد با تحقیق واجد شرایط ترین فقیه را برمیگزیند و اعمالش را مطابق فتوای او میکند و در تمام طول تقلید هم ناظر بر اعمال خود مرجع هست که نه خدای نکرده خود خلاف فتوایش عمل کند یا از بینات سرپیچی و دنیا طلبی کند. قبول کنید هنوز تا این تقلید فرهیخته فاصله داریم. شهید مطهری سالها قبل از انقلاب از این تقلید گفته و سرسپردن و کورکورانه رفتن را نکوهش کرده است و آن را شراکت در جرم(احتمالی)خوانده است(ر.ک:مقاله اجتهاد و تقلید در اسلام از ده گفتار یا جلد۲۰مجموعه آثار). 🔹این تقلید را هم امام صادق(ع) به ما آموخت. همان روایت مشهور من کان من الفقهاء...، شروعش با این سؤال است که چطور قرآن تقلید عوام یهود را نکوهش کرده اما تقلید شیعیان از فقهایشان نیکو شمرده میشود؟! امام پاسخ می دهد چون عوام یهود می دیدند رهبانان حلال را بخاطر هوای نفس خود حرام میکنند و حرام را حلال اما باز پیروی می کردند. رشوه گرفتن و دروغ گفتن و... را می دیدند اما پیروی می کردند. بعد می فرماید "عوام ما هم اگر از علماء خود فسق آشکار و تعصب شدید و سگالی و حرص بر طلب دنیا دیدند و باز ازشان تقلید کردند مثل عوام یهود قابل سرزنش اند". سپس همان شرایط ۴گانه پارسائی(صائنا لنفسه، حافظا لدینه، مخالفا علی هواه، مطیعا لامر مولاه) را شمرده و تصریح میفرماید فقط برخی فقهای شیعه چنین اند نه همگی شان.(ر.ک:بحار ج۲ص۸۸). از این حدیث دقیقا آن فرمایشات شهید مطهری پیداست که چه در بدو امر و چه در حین تقلید، مقلد نیازمند "تحقیق" در بودن شرایط و "نظارت" در بقاء شرایط در مرجع خویش است. این کجا و کورکورانه و چشم بسته و سرسپردن کجا؟! لازم است جوانها حتما این مقاله ارزشمند از شهید مطهری را بخوانند و به دیگران درس دهند. 🔹مطهری آنجا نظریه عوامانه ای که علماء را متصل به کر دانسته که مثل آب کر مانع نجس شدن آنهاست را تخطئه میکند. چه حیف که برخی درس خوانده ها برای ایجاد سرسپردگی به فردی این گونه آراء سخیف را تبلیغ و تازه مخالفش را تفسیق هم میکنند. بلکه بالاتر آمده برخی فقهاء را بمثابه آب کر و خود که مرتبط با آنهایند را متصل به کر می خوانند! از اینرو واقعا بانگ زدن اندیشه مطهری در جامعه مذهبی ما یک فریضه است . 🔹امام صادق(ع) جز معصومین، معصومی به ما معرفی نکرده و فقهاء را در عین اینکه ما را بدانها سپرده است نه تنها معصوم نخواند بلکه اعتصام به کر و... هم برایشان نشمرد. به ما مثل "مغیره بن سعید" را معرفی کردند که حتی به اسم اعظم رسید اما مثل او در بین ما شیعیان مثل بلعم باعورا در بنی اسرائیل شد که قرآن ماجرای او را بیان کرده است(۱۷۵و۱۷۶/اعراف).(ر.ک: تفسیر العیاشی ج۲ص۴۲ و بحار ج۱۳ص۳۷۹). یعنی عالم و فقیهی در شاگردی امام باقر(ع) میتواند به آن اوج برسد که اسم اعظم بداند اما باز مصون از لغزش نیست و دچار انسلاخ از آیات الهی شود. ☑️ @m_ghanbarian
1 مشاهده