🔰امّت و امامت ▫️تصویر اسفار اربعه به عنوان مسیر عینیت بخشی به امامت و امّت در نگاه قرآن و عبور از امامت در قوس نزول گاها موهم اشکالاتی است که اهم آنها از قرار ذیل هستند: ▫️1-امام کسی است که عموم جامعه او را به رهبری برگزینند و تا زمانی که اقبال عموم به فردی نباشد او امام نخواهد بود، پس دیدگاه عرفانی با نگرش اهل سنت در مسأله جانشینی پیامبر تلاقی دارد. ▫️2- براساس شرح مسأله نخست، تفاوتی میان دموکراسی اسلامی و دموکراسی سکولار وجود ندارد؟ ▫️۳- پذیرش عموم مردم مساوی با خواست رهبر است و هر آنچه اراده رهبر در جهت صلاح باشد متکامل کننده امّت خواهد بود (دیکتاتوری مطلقه) ▫️برای پاسخ به این سه اشکال تعمّق در نظریه اسفار اربعه ضروری است. ▫️ورود انسان به عالم دنیا مساوی است با قوه بودن تمام کمالات و طی طریق یا به عنایت و فیض الهی است یا اکتساب. ▫️طریق اول مخصوص انبیا است که به عنایت الهی مسیر را پیموده اند و ثمره اسفار انبیا به تناسب مقام ادیان الهی است که در نهایت به دین اسلام به عنوان خاتم ادیان و اکمل و اتمّ شرایع الهی می رسیم که با ظهور پیامبر اسلام و پذیرش عمومی جامعه مدینه محقق شد. ▫️با شکل گیری امّت اسلامی به رهبری پیامبر (ص)، سایرین برای طی طریق به نقشه راه پیامبر خاتم (ص) محتاج اند که همانا قرآن و سنّت نبوی است و یکی از مفاد دین اسلام مسأله جانشینی منصوص نبی اکرم در خاندان عترت و طهارت است. ▫️به بیان دیگر پیامبر (ص) خود طریق شناخت امام را به امّت شناسانده بود و جامعه مسلمان اگر به متن دین عمل می‌کرد امامت حق محقق می شد. بنابراین با پذیرش اسلام و پرداخت دین به ملاک رهبری و امام راه برای خلافت باز نخواهد بود چراکه مسیر طی طریق برای امام و امّت به سوی کمال، التزام به دین اسلام است. ▫️محور قرار گرفتن اسلام در جامعه مسلمان مانع از به رسمیت شناخته شدن دموکراسی غربی است بدین معنا که محل بحث در اینجا جامعه ای است که به اصل توحید التزام علمی و عملی دارد. در چنین جامعه ای اراده عمومی به تبعیت از اسلام تعلق گرفته است که معنا و مفاد دموکراسی اسلامی است،‌ به بیان دیگر حق و تکلیف در بستر اسلام. ▫️از طرف دیگر با محور شدن اسلام باب دیکتاتوری بسته خواهد شد و عملکرد هر آن کس که رهبری جامعه را برعهده می گیرد با متن دین قضاوت خواهد شد و این راز تفاوت ولایت مطلقه با دیکتاتوری است. ▫️نکته آخر اینکه به جهت پر رنگ شدن حکومت در اندیشه انقلاب اسلامی همواره رهبری جامعه در رهبری سیاسی خلاصه می شود، اما باید توجه کرد که بسیاری از امامان شیعه در بستر عدم تصدی حکومت به تدبیر جامعه اسلامی پرداختند و به نظر می‌رسد در طول تاریخ امامت، ائمه شیعه در کل جامعه اسلامی به عنوان هادیان اجتماعی شناخته می شدند. 🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی @m_zoha