🔴موضوع: ملاک‌های دقیق بیانی در اسلوب قرآنی
◀️شناخت متکلم
🔷نمونه قرآنی:
🔹وَرَٰوَدَتۡهُ ٱلَّتِي هُوَ فِي بَيۡتِهَا عَن نَّفۡسِهِۦ
🔹ٱمۡرَأَتُ ٱلۡعَزِيزِ تُرَٰوِدُ فَتَىٰهَا عَن نَّفۡسِهِۦۖ
⭕️توضیح:
در دو آیه فوق دو تفاوت وجود دارد:
✔️در ایه اول زلیخا را با «التی» که اسم مبهم است بیان شده و در آیه دوم با عنوانِ وی «إمرأت العزیز».
✔️در آیه اول یوسف با تعبیر «هُوَ فِي بَيۡتِهَا» بیان شده و در این دوم با «فَتَىٰهَا».
🔍سرّ اختلاف تعبیر چیست؟
سرّ اختلاف تعبیر در اختلاف متکلم و غرض آنهاست.
در ایه اول متکلم خداوند است و غرض ، بیان عصمت یوسف س ست به همین جهت اولا:اشاره به هیچ عنوانی از عناوین زلیخا نداشته.
و ثانیا: تعبیر ««هُوَ فِي بَيۡتِهَا» در راستای همین غرض بیان شده، چرا که این تعبیر دلالت بر دو امر دارد:
اولا: یوسف در بیت زلیخا و تحت امر و اختیار زلیخا بود و مع ذلک از این درخواست زلیخا امتناع ورزید.
ثانیا: با اینکه بیت متعلق به عزیز مصر و همسر زلیخاست ، خداوند بیت را به ضمیر زلیخا اضافه کرده که نشان از تسلط کامل و مطلق زلیخا در امورات آن امارت داشته به حتی بالاتر از عزیز مصر لکن مع ذلک که زلیخا چنین شوکتی در امارت داشته که احدی توان مخالفت با وی را نداشته ، یوسف در مقابل درخواست او تمکین نکرد که نشان از عصمت و بزرگی یوسف دارد.
و اما در آیه دوم متکلم زنان مصر و غرض آنها تحقیر زلیخا بوده.
لذا اختلاف این دو تعبیر نیز در همین راستا ست.
تعبیر «إمرأت العزیز» برای بیان این است که کسی که چنین عنوانی را داشته مرتکب چنین عمل شنیع شده که در مقام تحقیر بسیار رساتر است چون در تحقیر کسی که مرتکب عمل خلاف شأن کرده ، هر چه که عنوان بزرگتری از اون بیان شود که شأن این عنوان از آن عمل دورتر باشد ، در مقام تحقیر رساتر خواهد بود.
و اما تعبیر «فتاها» نیز دال بر این است که زلیخا که عنوان امرأت العزیزی را داشته با فردی قصد مراوده داشته که
اولا: جوانکی بوده.
ثانیا: مملوک او بوده.
و این تعبیر نیز در راستای همان قصد تحقیر است.
إعرف ذلک واغتنم و استقم
با ما همراه باشید🙂
😉 کانال ادبیات معناگرا قرآنی👇🏻
┏━📚📖━━━━━┓
🆔 @maanagara
┗━━━━━📚📖━┛