تفسیر / جزء چهارم ✅ آیات امر به معروف و نهی از منکر ⬅️ اگرچه در جزء چهارم از قرآن کریم آیاتی با موضوعات مهم و متنوع مواجه می‌شویم اما آنچه به نظر ما بیشتر اهمیت دارد و خداوند تعبیر بسیار ویژ‌ه ای درباره آن به کار برده است، امر به معروف و نهی از منکر است. تعبیری که در هیچ جا و برای هیچ امر واجبی به کار رفته است : کنتم خیر امة اخرجت للناس (شما بهترین امتها در بین مردم هستید) این تعبیر یعنی مهمترین خصلت و شاخصه اسلام، آنچه مسلمانان را از دیگر امتها متمباز می سازد. خداوند بعد از بیان این تعبیر منحصر به فرد، به واجب امر به معروف و نهی از منکر تصریح می‌فرماید : (تأمرون بالمعروف و تنهون عن المنکر) مقصود آیه به عبارت دیگر: اگر این واجب را عمل نکنید به اسلام عمل نکردید. مسلمان نیستید مگر اینکه این واجب را در سرلوحه اعمالتان قرار دهید. حال با توجه به اهمیت این واجب در اسلام ابتدا یک روایت در اهمیت آن نقل کرده و در ادامه امر به معروف و نهی از منکر از نگاه قرآن را به صورت خلاصه تقدیم خواهیم کرد: ♦️ اهمیت نهی از منکر در روایت (بغض و دشمنی خداوند) حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم: «إنَّ اللَّهَ لَیُبْغِضُ الْمُؤمِنُ الضَّعیفُ الَّذی لا دینَ لَهُ، فَقیلَ: وَ مَاالْمُؤْمِنُ الضَّعیفُ الَّذی لا دینَ لَهُ؟ قالَ‌الَّذی لایَنْهی عَنِ‌الْمُنْکَرِ» خداوند مؤمن ناتوانی را که دین ندارد، دوست نمی‌دارد. سؤال شد: مؤمن ناتوان بی دین چه کسی است؟ فرمود آنکه نهی از منکر نمی‌کند. منبع: الکافی ج۵ص۵۹ ⬅️ امر به معروف و نهی از منکر از نگاه قرآن 👈١. شاخصه امت اسلام ♦️داستان مایکل کوک (نویسنده کتاب امر به معروف و نهی از منکر) : کوک در یکى از روزهاى ماه سپتامبر ١٩٨٨ در روزنامه اى مى خواند؛ در ایستگاه قطار شهرى شیکاگو زنى مورد تجاوز قرار مى گیرد; در حالى که آن زن از مردم کمک مى خواهد, همه عابران بى توجه از کنار این صحنه رد مى شوند. از میان ناظران تنها یک نفر براى دستگیرى مجرم با پلیس همکارى مى کند. آنچه در این حادثه مهم است, نه اصل تجاوز, بلکه عکس العمل رهگذران است. نویسنده کتاب, پس از خواندن این خبر مى اندیشد: (ما به نوعى وظیفه داریم دیگران را از ارتکاب کارهاى ناپسند به همنوعان خود بازداریم), اما به این نتیجه مى رسد که در دنیاى غرب, نامى براى این وظیفه وجود ندارد. مؤلف اعتراف مى کند: خود در این مورد چیزى نمى دانسته تا اینکه در جریان پژوهش هاى اسلامى خود, از آن آگاه شده, دریافته است اسلام نام و تعالیمى ویژه براى چنین وظیفه اى دارد. این حادثه جرقه اى بود براى اینکه وى این فریضه را موضوع تحقیق و تک نگارى معروف خود قرار دهد. منبع: مقاله نقد و بررسی کتاب امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه اسلامی، رضا صفری، آیینه پژوهش، ١٣٨٨،ش ١١۶و ١١٧. 👈٢. نهی از منکر گروهی باشد. وَ لْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى اَلْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ اَلْمُنْكَرِ وَ أُولٰئِكَ هُمُ اَلْمُفْلِحُونَ و باید از میان شما گروهی باشند دعوتگر به خیر که به نیکی فرمان دهند و از ناشایستی بازدارند و اینان رستگارانند آل عمران /١٠۴ ♦️نکته: یکی از مهمترین دلایلی که برخی در انجام این واجب بزرگ کوتاهی می‌کنند این است که خود را تنها می‌بینند. با خود می‌گوید گفتن من به تنهایی فایده بخش نیست، اگرچه همین طور است ولی با این نگاه هم هیچ کس پا به میدان نمی‌گذارد. 📌 راه حل چیست؟ همگی مسئول هستیم و باید تذکر بدهیم تا جایی که عده ای به اندازه کافی واجب را انجام دهند. به این نوع واجب می‌گویند : «واجب کفایی». 👈٣. أمر و نهی باشد. یعنی فقط یک دعوت معمولی نیست. این خیلی مهم است که ناهی از منکر دستوری باید وارد شود البته بدون خشونت. اینطور نیست که خواهش و تمنا باشد. 📌 شاهد: در همان آیه قبل ابتدا خداوند فرمود : یدعون الی الخیر، بعد فرمود یامرون بالمعروف ( یعنی دعوت با أمر فرق دارد.) 👈۴. اهمیت تعیین جایگزین به نظر می‌رسد مشکل بزرگ امر به معروف و نهی از منکر در جامعه امروزی بی توجهی به جایگزین است. قطعا اگر ما برای جوان و نوجوانمان فضای سالم برای تفریح درست نکردیم و پیشنهاد ندادیم بعد نهی از منکر هم بی فایده خواهد شد. اگر نهی می‌کنیم پیشنهاد جذاب هم داشته باشیم. #امر_به_معروف #نهی_از_منکر #تفسیر #جزء_چهارم #ماه_رمضان