#نقد_حال 🌗 سیاست‌پژوهی رساله‌های دکترای علوم انسانی 🎙 دکتر تقی آزاد ارمکی استاد جامعه شناسی درنشست تخصصی سیاست‌پژوهی درباب رساله‌های دکترا در علوم انسانی که به همت پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی و اندیشکده دانشگاه ایرانی برگزار شد: 🔹من سه دهه در این حوزه کار می‌کنم معتقدم کارهایی که در دانشگاه انجام می‌دهیم اتفاقا به اقتضائات اجتماعی در آمده است. در علوم انسانی به ویژه جامعه‌شناسی مجموعه کارها از جامعه و نیازهایش درآمده است. 🔸برای اینکه این را نشان بدهم آیا رساله‌ها دکتری معطوف به نیازهای جامعه ایرانی است یا نه؟ در رساله‌های دکتری 1380 تا 1401 یک نمونه گیری کردیم و 215 رساله را دیدیم و خواستیم ببینیم رساله‌ها خودشان را تکرار می‌کنند؟ چه قدر تخصصی نوشته شدند و چه قدر در ارتباط با نیاز سیاسی و اجتماعی ایران است؟ 🔹بیش از 30 درصد از رساله‌ها در حوزه مسایل اجتماعی ایران، 19 درصد درباره مسایل توسعه و 30 درصد به خود جامعه شناسی مربوط است. حدود 8 درصد رساله‌ها نیز در حوزه فرهنگ، 3 درصد گروه‌های اجتماعی و 11 درصد سیاست است. اگر این سه گروه آخر را جمع بزنیم متوجه می‌شویم اولویت با مسایل اجتماعی، جامعه شناسی، اقتصادی، توسعه و حوزه سیاسی است. این رساله‌ها 70 درصد در دانشگاه دولتی و 14 درصد در دانشگاه آزاد تولید شده است. زنان در مرحله ای کمتر از مردان در نگارش رساله نقش دارند اما در دوره‌های اخیر بیشتر از مردان هستند. 🔸در بحث روش، وجه کمی غالب است چون در مسایل جامعه شناسی مسایل اجتماعی، توسعه و سیاسی روش کمی است؛ به معنای اینکه در مجموع روش کمی‌ 42 درصد، 26 درصد کیفی و 21 درصد ترکیبی است. مسیری که علوم اجتماعی در ایران طی کرده و با حمله‌هایی که به علوم اجتماعی تحت عنوان پوزیتویسم اجتماعی شده در یک نقد ناروا موجب شده مطالعات کیفی شروع شود. از سوی دیگر مشکل هزینه و امکانات اقتصادی باعث شده روش‌ها کمی‌شود. جایی برای حمایت از رشته‌های علوم انسانی وجود ندارد و به همین دلیل روش‌های کیفی بیشتر استفاده می‌شود و این پژوهش‌ها محقق محور است تا سازمان محور. پس در علوم اجتماعی ما تغییر پارادایمی‌رخ نداده بلکه اقتضائات سازمانی و مالی باعث افزایش مطالعات کیفی شده است. 🔹با توجه به موضوعات رساله‌ها: آسیب‌های اجتماعی 9 درصد، 10 درصد زنان، دین 8 درصد، خانواده 2 درصد، جامعه شناسی مرگ 1 درصد و ... است؛ که موضوعات از توزیع نسبتا متناسبی برخوردار است و عرصه کودکی و نسل‌ها و مطالعات کلی درباره تحولات تاریخی و فرهنگی و ساختارها را در برمی‌گیرد. 🌐 کانال نشریه معارف🔻 https://eitaa.com/maarefmags_ir