💠 رساله محض الاسلام ❖ آیت الله محمدتقی شهیدی: 🔹رساله امام رضا علیه‌السلام به مامون که رساله محض الاسلام نامیده شده است. ● آقای سیستانی استبعاد کرده‌اند که این رساله از امام رضا علیه‌السلام باشد؛ زیرا امام علیه‌السلام در شرایط تقیه نامه رسمی به خلیفه نمی‌نویسد که در آن بفرماید: «وَ الْبَرَاءَةُ مِنَ الْأَنْصَابِ وَ الْأَزْلَامِ أَئِمَّةِ الضَّلَالَةِ وَ قَادَةِ الْجَوْرِ كُلِّهِمْ أَوَّلِهِمْ وَ آخِرِهِمْ وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَشْبَاهِ عَاقِرِي النَّاقَةِ أَشْقِيَاءِ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ وَ مِمَّنْ يَتَوَلَّاهُمْ»[۱] و نام تمامی ائمه علیهم‌السلام حتی ائمه بعد از امام رضا علیه‌السلام نیز در این رساله نام برده شده؛ با اینکه این کار خلاف تقیه است. ● ائمه علیهم‌السلام اسم امامان را مخفی می‌کردند و به این صراحت در نامه های رسمی نسبت به خلفاء موضع گیری نمی‌کردند. 🔹پاسخ: ● در عیون اخبار الرضا سه سند برای محض الاسلام نقل شده است. سه سند تا فضل بن شاذان است و این وثوق به صدور می آورد و فضل بن شاذان هم که جلیل القدر است و جعل نمی‎‌کند. او می‎‌گوید: «سَأَلَ الْمَأْمُونُ عَلِيَّ بْنَ مُوسَى الرِّضَا علیه‌السلام أَنْ يَكْتُبَ لَهُ مَحْضَ الْإِسْلَامِ عَلَى سَبِيلِ الْإِيجَازِ وَ الِاخْتِصَارِ فَكَتَبَ ع لَهُ أَنَّ مَحْضَ الْإِسْلَامِ...» ● مامون تظاهر به شیعه بودن می‎‌کرد، اصحاب مذاهب را دعوت می‎‌کرد و افضلیت امیرالمومنین علیه‌السلام ا بر همه اصحاب پیامبر ص را اثبات می‎‌کرد، فدک را به بنی هاشم برگرداند، «أَصبَحَ وَجهُ الزَمانِ قَد ضَحِكا / بِرَدِّ مَأمونٍ هاشِمٍ فَدَكا». امام رضا علیه‌السلام از این فرصت استفاده کرده تا عده ای از مردم هدایت شوند. ● درست است که در زمان بنی عباس روی خلیفه اول و دوم حساسیت وجود داشت اما خلیفه سوم محل نزاع بوده و معلوم نیست بر روی او حساسیت زیادی وجود داشته است. اگر حساسیت هم وجود داشته باشد قدرت امام رضا علیه‌السلام در آن زمان مانع می‎‌شد که آنها با ایشان برخورد بکنند. ● علاوه بر این که نامه به مامون است و اگر هم توسط او پخش شد چاره‌ای می‌اندیشند. بنابراین اینطور نیست که گفته شود که قطعا امام علیه‌السلام این کار را نمی‎‌کردند. ● دلیلی هم وجود ندارد که امام علیه‌السلام این مقدار از خلاف تقیه را انجام ندهد همچنان که امیرالمومنین علیه‌السلام فرمودند: «شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّت‏» که در آن خطبه که ظاهرا مجلس علنی هم بود اینطور سخن گفتند. ● در مورد اسامی ائمه نیز در جایی که اعداء بر ائمه بعدی مسلّط بشوند به شکل علنی ابراز نمی‎‌کردند و ممکن است که امام رضا علیه‌السلام مطمئن بودند که مامون نمی‎‌تواند آسیبی به امام جواد علیه‌السلام برسانند. ........................... ۱. عيون أخبار الرضا عليه‌السلام؛ ج۲؛ ص۱۲۶ 🔺خارج فقه؛ ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ #فقه #تقیه @madras_emb