رفع فیلتر واتساپ؛ تقدیم داد‌های ایرانیان به دشمن یا تحقیر مردم در برآورده کردن ساده‌ترین نیاز شهروندی؟ 1⃣ میخواستم خیلی تلخ بنویسم: «مصوبه جلسه ۱۰۴ شورای عالی هیچ کس را راضی نمی کند؛ نه طرفداران رفع سلطه دشمن بر فضای مجازی را نه طرفداران جریان به اصطلاح باز اطلاعات». همه اعضای شورا بعد این مصوبه فحش می‌خورند؛ چه حاکمیتی ها که «چرا کوتاه آمدید» و چه دولتی‌ها که «گولمان زدید». حال و هوای دلم، فضای پذیرش قطعنامه پس از یک نبرد هشت ساله بود و تصویب بیست دقیقه‌ای برجام! اما تصمیم گرفتم وسط این فضای یاس و ناامیدی چیزی را در دورترها نشان بدهم. @vaareh 2⃣ سیاستگذاری در ایران به‌کرات پیچیده و عجیب است؛ مثل تیتر همین مطلب. دو روایت صددرصد متضاد از یک «مصوبه جمعی و شورایی». جالب آنکه پیگیری این مصوبه نه بعد از انتخاب دکتر پزشکیان، که از دو سال پیش و با دستور ریس جمهور شهید آغاز شد: «بازنگری در سیاست‌های فیلترینگ». آن هم در حکم انتصاب رییس جوان مرکز ملی فضای مجازی. 3⃣ ساختار قدرت در جمهوری اسلامی به خلاف آنچه به نظر می‌رسد بسیار متکثر است. هیچ کس فعال مایشاء نیست. نه رییس جمهور دکمه فیلترینگ زیر دستش است که هروقت دلش خواست قطع و وصل کند، نه رهبری چیزی را که اراده و نیاز مردم و نخبگان درش باشد هرگز وتو می کند (ضربه به اصل نظام و اسلام به کنار). اما چرا این فرایند دو سال طول کشید؟ طوری هم ختم شد که همه آخرش بگویند زحمت کشیدی! نخواستیم. 4⃣ فضای مجازی چندوجهی و ذوابعاد است. همه این را می‌دانیم، اما همین وضعیت است که باعث می‌شود که هر ذی«نفعی» از دریچه خودش به مسئله فیلترینگ نگاه کند. ـ شورای اطلاع رسانی دولت «تنها» به فکر رضایت طرفدارانش است و وضعیت «حکمرانی» نظام در درازمدت برایش مهم نیست. - مجموعه های نظامی و امنیتی دغدغه درازمدت نظام را دارند، نگران اغتشاشات احتمالی آینده‌اند، اما دغدغه رفع نیاز مردم را ندارند. - نهادهای فرهنگی دغدغه تریبون و دسترسی به محل تجمع مخاطب را دارند و امنیت اطلاعات برایشان مهم نیست. - اپراتورها و کسب و کارها صرفاً منافع اقتصادی‌شان را می بینند و از هرگونه شفافیت، مالیات و... گریزان اند. و به همین ترتیب به این فهرست می توان اضافه کرد. در این شرایط آیا می‌توان اساساً تصمیمی گرفت که همه راضی باشند؟ 5⃣ حالا وسط این بازی بتل رویال (نبرد بقا) که می‌توانست فقط یک برنده داشته باشد، یا وسط این کشمکش سیاسی-کارشناسی که می‌توانست هیچ برنده‌ای نداشته باشد، سرانجام یک «توافق» حاصل شده است. ممکن بود مثل مسئله حجاب که هیچ راه‌حل مورد توافقی پیدا نشد، همه ترجیح بدهند وضع موجود «بلاتصمیم»! تداوم پیدا کند. اما در رابطه با فیلترینگ بالاخره یک گام رو به جلو برداشته شد؛ تلاش شد یک راه میانه انتخاب شود که هم رضایت وعده دهندگان تامین شود، هم تا حدی حکمرانی مجازی با کمک خود دولت ارتقا یابد. 6⃣ از نظر کارشناسی من، می‌شد تصمیم بهتری گرفت. انتخاب واتساپ به عنوان گزینه اول بازگشایی غلط است و به سکوهای داخلی آسیب میزند، اما با این حال کار به آخر نرسیده و هنوز مصوبه شورا چیزهایی دارد که می‌شود از آن دفاع کرد: چهار مرحله برای بازگشایی تعریف شده، در هر مرحله دولت موظف است یک سری کارها انجام بدهد. کمیته‌ای مشترک بین نهادهای دولتی و حاکمیتی تعریف شده که کار را راهبری و بر فرایند نظارت کند. بیش از ده شاخص کلان فنی و اجتماعی تعریف شده که در انتهای هر مرحله باید سنجیده شود و البته هر مرحله بازگشایی هم دارد. همه این موارد تجربه‌ای برای نظام تصمیم‌گیری و حکمرانی ماست. شاید یاد گرفتیم همه گره‌ها را به تدریج و نه با زدن یک دکمه حل کردیم، شاید هم پشت دستمان را داغ کردیم... @vaareh 7⃣ این مصوبه البته یک برنده مهم دیگر هم داشت: «جمهوری اسلامی». همو که نه در رای مردم خیانت می کند و نه در فردای انتخابات، خواست مردم را بی‌ارزش می‌شمارد. روزی راه را برای مذاکرات برجام باز می کند و روزی سکوهایی که خود به اعتراض بسته، را یکجانبه می‌گشاید. تصویب این سند اثبات پایبندی نظام به «جمهوریت» بود. آن هم در شورایی که روی کاغذ دولتش در اقلیت کامل است. ممنونم آقای جمهوری اسلامی. البته ممکن است نپسندیم؛ تلاش کنیم مردم انتخاب بهتری کنند، مردم را آگاه کنیم که در دوران جدید ارزش داده‌ها از نفت و طلا بیشتر است و هر کار لازم دیگر. اما نخواهیم که پشت درهای بسته یک «وضعیت استخوان در گلو» تداوم یابد.