🌀 وقتی طلاب جوان از قم اخراج می‌شوند 📝 چندخطی در باب مهاجرت معکوس و نابهنگام طلاب 🖋 احسان ناصری 🔹 مقصد مهاجرت در حوزه و برای طلبه‌ها معمولا قم است و در مواردی حوزه‌های مرکز هر استان. از مراکز استان‌ها که بگذریم، عموم طلاب برای ادامه تحصیل در سطوح بالاتر قم را انتخاب می‌کنند. قمی که فضای علمی آماده‌ای برای تحصیل دارد. مهاجرت به قم برای طلابی که شرایطش را داشته باشند امر مطلوبی است. طلبه‌ای که در قم درس می‌خواند هم به لحاظ علمی قوت پیدا می‌کند و هم در ضمن تحصیل فرصت خودسازی و تعلیم نفس می یابد. مهاجرت معکوس هم پسندیده است بلکه برای غالب طلاب به حکم آیه نفر واجب است لکن اگر به موقع انجام نشود ثمراتی که در آیه ذکر شده و هدف طلاب از مهاجرت به قم را تامین نمی‌کند. طلبه باید در دوره ثمردهی‌اش به شهر خود رجوع کند. طلبه‌ای که به لحاظ علمی از پس سؤالات شهر خودش بربیاید، سردوگرم روزگار را چشیده و تجربه‌ای اندوخته باشد تا در تعامل با مردم طوری عمل کند که شایستگی نمایندگی دین خدا را داشته باشد. در مدتی هم که در قم بوده مراتبی از تهذیب را سپری کرده و عامل به «فلیبدا به تعلیم نفسه» بوده باشد؛ بالاخره این شخص قرار است امام مردم شود. شاید عموم طلاب پس از گذراندن سطح چهار حوزه (با یکی دو سال اغماض) به این مراحل رسیده باشند؛ لذا مهاجرت معکوس اگر قبل از این دوره رخ دهد نتایج مطلوبی ندارد. 🔹 اما تابستان امسال، تابستان عجیبی بود. قیمت اجاره‌بهای مسکن به شکل سرسام‌آوری بالا رفت و بسیاری از نهال‌های حوزه که آمده بودند تا درخت تنومندی شوند و سپس -به حکم قرآن- به شهرشان بازگردند از پس اجاره مسکن و هزینه رهن خانه برنیامدند. حالا طلبه‌ای که بار علمی‌اش را نبسته لاجرم باید برگردد. این برگشت عموما با شکست روحی هم همراه بوده و حس ناتوانی در طلاب جوانی که مجبور به بازگشت شده بودند نیز ایجاد کرد. این دیگر نهال فروشی نبود، این اخراج نهال‌ها به اجبار زمانه از باغستان حوزه علمیه قم بود که می‌توانست تدابیری از پیش برای آن اندیشید اما به هر دلیل هیچ اتفاقی نیفتاد... 〰〰〰〰〰 🗂 #معضل_مسکن_طلاب #معیشت #مسکن @Manahejj