🔸در میان قبایلی که مرتد شناخته شدند کسانی بودند که ابوبکر را قبول نداشتند و خواستار حکومت "اهل بیت"✨ پیغمبر بودند. آنان می گفتند: ابوبکر هیچ "عهدی" با آنان نداشته و اطاعت او بر آنان واجب نیست. باور آنان این بود که مهاجرین و انصار به دلیل حسادت مانع از روی کار آمدن اهل بیت شده اند. 📚به گزارش واقدی و ابن اعثم، یکی از طوایفی که به عنوان مرتد شناخته شدند طایفه ای از کنده ساکن در حضرموت بودند. کسانی از این قبیله موافق پرداخت زکات بوده و کسانی راضی به پرداخت زکات به دولت مدینه نبودند و این را نوعی ذلت برای خود می دانستند. از اخبار دیگری🗞 که ابن اعثم درباره ادامه درگیری میان کندیان و ابوبکر آورده روشن می شود که مساله عمده، مخالفت با ابوبکر بوده است. این نوع برخورد در نگاه خلیفه به عنوان ارتداد شناخته شد، چنانکه بعدها مورخان نیز درگیری با آنان را به عنوان "جنگهای رده"⚔ مطرح کردند. ممکن است بتوان جنگ با آنان را به دلیل بغی بر حکومت توجیه کرد، اما اثبات ارتداد آنان کار دشواری است. در این زمینه که بسیاری از قبایل به اصطلاح مرتد در اصل منکر پرداخت زکات بوده اند شواهد متعددی وجود دارد. ☝️افزون بر مساله عدم به رسمیت شناختن حکومت ابوبکر، مشکل دیگر قبایل آن بود که آنان با شنیدن خبر رحلت رسول خدا (ص)، ارتباط خود را با مدینه قطع کردند. آنان بر این باور بودند که تنها می بایست از لحاظ دینی با مدینه ارتباط می داشتند و اکنون که رسول خدا (ص) درگذشته لازم نیست تا آنان سلطه شخص دیگری را بپذیرند. بنابراین در برابر درخواست زکات از طرف مدینه آنان پاسخ رد دادند و همین امر سبب شد تا آنان به عنوان مرتد شناخته شوند. 🔰اقدام ابوبکر برای وادار کردن همه قبایل به پرداخت زکات، مهمترین اقدام در جهت استواری پایه های دولت مرکزی مدینه به شمار می آید. او گفت: اگر صدقه یک سال (عقال) که به رسول خدا (ص) می‌ پرداخته اند💰 به من ندهند با آنان به جنگ خواهم پرداخت. به هر روی این قابل انکار نیست که بسیاری از صحابه با رویه وی در جنگ با این افراد موافقت نداشته اند. 👈در جای دیگری نقل شده است که ابوبکر بر آن بود تا خود به جنگ با مرتدان برود، در این حال امام به او فرمود، چنین نکند بلکه کسان دیگری را بفرستد و خود در مدینه بماند. روشن است که گروههایی از کسانی که خلیفه به جنگ با آنان پرداخت، مرتد حقیقی بودند. 👈در نقل دیگری از مدائنی آمده است که پس از مخالفت امام با ابوبکر، عثمان به آن حضرت گفت: تا وقتی تو بیعت نکنی کسی به جنگ با مرتدان نخواهد رفت. همین اصرار عثمان سبب شد تا امام با ابوبکر بیعت کند. 👥در برابر کسانی در مدینه بودند که محتملا آرزوی موفقیت مرتدان را داشتند تا بار دیگر بتوانند عقاید شرک آلود جاهلی خود را حفظ کنند. عایشه نیز از نفاق گسترده در مدینه در اولین روزهای خلافت پدرش یاد می کند. مکه نیز پس از رحلت رسول خدا (ص) چندان فاصله ای با ارتداد کامل نداشت. ✅به هر روی نباید این نکته را از نظر دور داشت که مقاومت مدینه در برابر ارتداد سبب شد تا دولت مدینه پایدار مانده و پس از این دوره خطیر بتواند مناطق دیگری را نیز تحت سلطه خود درآورد. 🔹ادامه دارد ... ✍بـرگرفته از کتاب: "تـاریخ سیـاسی اسلام، ج2، ص34-44"، رسول جعفریان. ۷۲ @marefatemahdavi