🍀 آشنایی با تاریخچه پاسخگویی دینی(2) ✅ برای بسیاری از ما اصطلاح پاسخگویی به شبهات؛ واژه نو و جدیدی می‌نماید که انگار ظهور و پیدایش آن از چند ده سال قبل عقب تر نمی رود. اما حقیقت این است که این واژه نه واژه جدیدی است و نه چالش با شبهات نوبرانه روزگار ماست که امکان الگوگیری از روشهای تجربه شده قبلی را نداشته باشد. ❎ برای آشنایی با سنّت و تاریخچۀ پاسخگویی به شبهات می‌توان از شیخ مفید( ۳۳۶ یا ۳۳۸ ـ ۴۱۳ق) سخن به میان آورد که مجالس و مکاتبات پاسخگویی او، میراثی گرانبها در این زمینه محسوب می‌گردد. عالمی که نه تنها مورد احترام شیعه بوده و هست، بلکه بزرگان اهل تسنن چون؛ ابن حَجَر عسقلانی، ابن عماد حنبلی، شافعی و ...دانش و رفتار او را مورد تحسین قرار داده و ستوده اند. ❇️ میراث مکتوب پاسخگویی شیخ مفید(ره) را می‌توان در سه دسته جای داد: 1) پاسخ به شبهات مخالفین اعتقادی شیعه که در بین جامعه شیعی توسط مخالفین نشر داده شده است و بیشتر روش تدافعی دارد( مانند کتاب «الفُصولُ العَشَرة فی الغَیبَة» در پاسخ به ده شبهه پیرامون اعتقاد به مهدویت و یا «المَسائِل الصاغانیّة‌» که به ده ایراد فقهی و شبهه پیرامون اصالت اسلامی فتاوی فقهی شیعه می باشد). 2) پاسخ به شبهات و پرسشهای برخی شیعیان که برای ایشان فرستاده شده و در تبیین و یا دفاع از آن درمانده‌اند که بیشتر روش تبیینی در پیش گرفته است(مانند: «المسائل السَّرویّه» در پاسخ به ده شبهه کلیدی کلامی، فقهی و حدیث شناسی که از شیعیان ساری مازندران برای ایشان ارسال شده بوده است). 3) پاسخ به پرسشها و شبهاتی که بصورت دو سویه، به اثبات ادعای شیعه و رد ادعای مخالفین می‌پردازد و روش تدافعی، تهاجمی دارد( مانند: «الافصاح فی الإمامة» که دراین کتاب به اثبات امامت حضرت علی علیه‌السلام پرداخته و نظریۀ مخالفان را ابطال کرده است). ❇️نکته جالب آنکه از میان 175 کتاب و رسالۀ شیخ مفید (ره) بیشتر به پاسخگویی به پرسشها، شبهات و چالشهای اعتقادی شیعیان پرداخته شده و دراین راستا، چنانکه به شبهات اعتقادی (شبهات کلامی، حدیثی، نسبت قرآن و حدیث و ...) توجه نموده، به شبهات مرتبط با مناسک و تکالیف شیعه( شبهات فقهی) نیز توجه نموده است که نشان از جامعیت علمی و گسترۀ وسیع نگاه او در صیانت اعتقادی جامعۀ دینی دارد. ❎پاسخگویی ایشان به شبهات فقط بصورت مکتوب نبوده و با برپایی مجالسی برای شیعیان و شاگردان خویش در منزل خود، به گعدۀ علمی و شب نشینی دانشی و پاسخگویی می‌پرداخته است و همچنین با شرکت در مناظرات علمی بین علماء بزرگ مذاهب که در بغداد و با حضور خلفای عباسی برگزار می‌شد،به پرسشها و شبهات آنان نسبت به مذهب شیعه پاسخ می‌دادند. سنّتی که بر اساس گزارشهای تاریخی تا چهل سال توسط ایشان ادامه یافته است. ✅ سلامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا. #تاریخچه‌پاسخگویی ✍️ سیدحسن هاشمی جزی 🌺 https://eitaa.com/marzbanandishe🌸