❎ خلیج فارس در منابع کهن. امروز بین کلاسهای درس فرصت سرک کشیدن به آلبوم عکس گوشی همراهم رسید و چشمم افتاد به عکس بالا. چند سال پیش و جلسه دفاع از پایان کارشناسی ارشد یا بقول عربها ماجیستر با موضوع: «التوزیع الدینی و المذهبی فی العالم الاسلامی من خلال کتاب احسن التقاسیم المقدسی»، توسط؛ ترکی عطیه فرحان، یکی از دانشجویان خوبی عراقی ام. احسن التقاسیم فی معرفة الاقالیم، نام کتابی مشهور در جغرافیا ، به زبان عربی از شمس الدین ابو عبدالله محمد بن احمد مقدسی که آن را در سال 375ق تالیف کرده است. موضوع بحث در کتاب، بیان حرفه‌ها، اقتصاد و مذهبی مردمانی است که در سفر های خویش دیده است. روش مؤلف عینی و بر اساس مشاهده و بررسی کتاب‌های کتابخانه‌های ری ، رامهرمز ، شیراز ، بصره و ...آن است. مؤلف مشخصات بخش‌ها را از نظر نفوس، زبان ، اختلافات جسمی و اعتقادات مذهبی، اختلاف وسایل تولید، سکه‌ها ، خوراک ، آبیاری، کالای وارداتی و صادراتی، و... بیان کرده است. مؤلف همچنین به بررسی تعصبات مذهبی و میزان نفوذ مذاهب فقهی می‌پردازدو می‌گوید: شیعیان در عمان ، و کرامیان در بیت المقدس آزاد بودند؛ اما معتزلیان در عمان در نهان می‌زیستند و این در اثر فشار قشریان سلفی بود، نه فشار اسماعیلیان حاکم؛ زیرا در جای جای مصر فاطمی ، معتزلیان و مذهب‌های دیگر و حتی حنبلیان آوازه‌ای داشتند. مقدسی در جلد اول این کتاب «خلیج فارس» را در قرن چهارم به نام «بحر فارس» یاد می کند که نشان از رایج بودن این نام در بیش از هزار سال پیش است. ✍️ سیدحسن هاشمی جزی 🌺 https://eitaa.com/marzbanandishe🌸