🏢 تقابل توسعه عمودی با تأمین آسایش و آرامش به ساکنین ابنیه مسکونی
🔸 امام صادق (ع) در این خصوص چنین میفرمایند:
سه چیز است که در آنها برای مومن آسایش (راحتی) است؛ ... یکی خانهای وسیع که ساتر امور خصوصی او و نقصانها و بدی حالش از چشم مردم باشد.
📚 وسائل الشیعه، جلد ۵، ۲۹۹
🔸 در معماری سنتی ما کاملاً به این مهم توجه میشده است و اغلب خانهها به نحوی ساخته میشدند که وسعت و توسعه افقی آنها، ضمن ایجاد امکان تفکیک اندرونی از بیرونی، امکان مستور کردن امور خصوصی و شخصی ساکنین خانه از چشم دیگران را میسر میساخت.
🔸 اما در شرایط فعلی، بسیاری از خانهها به نحوی ساخته میشوند که بعضاً با باز شدن درب منزل، حتی فضاهای کاملا خصوصی نظیر پستوی اتاقهای خواب نیز در معرض دید دیگران قرار میگیرد.
🔸 ممکن است این اشکال به ذهن متبادر شود که در صورت توسعه عمودی، فضاهای طبقات فوقانی را میتوان به نحو بهتری از معرض دید دیگر افراد (که در ترازهای پایینتر سکونت دارند) خارج ساخت؛ اما بایستی توجه داشت که این نوع طراحی، به از دست رفتن آسایش و آرامش ساکنین ابنیه مجاوری که در ترازهای پایینتر زندگی میکنند منجر میشود زیرا بدیهی است که این افراد دائماً فضای زیست خود را در معرض دید دیگران (که در ترازهای بالاتر هستند) میپندارد.
🔸 نگاهی به وضعیت بازشوهای آپارتمانهای موجود کاملاً مؤید این ادعاست به نحوی که در اغلب موارد، ساکنین آپارتمانها حاضر هستند با وجود محروم شدن از تهویه و نور طبیعی، پنجرههای منازل خود را با راهکارهایی همچون استفاده از شیشه مشجر، پردههای ضخیم و غیره بپوشانند تا در ازای آن، بتوانند محیط زندگی خود را از معرض دید دیگران مصون دارند.
📌 این وضعیت ریشه در همان نیاز اصلی دارد که قرآن از آن به سکون (آرامش) یاد میکند. نیازی که اهمیت آن برای انسان به حدی است که اغلب افراد حاضر هستند در صورت لزوم، موارد مهمی همچون بهرهمندی از نور مستقیم و طبیعی را فدای آن سازند.
#شهرسازی_اسلامی
💠واحد معماری و شهرسازی مصاف
💠
@masaf_memari