🗂 ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، روز پنجشنبه در اولین سفر رسمی خود پس از صدور حکم بازداشتش توسط دادگاه کیفری بین الملل، وارد قرقیزستان شد. وی از زمانی که دادگاه کیفری بین‌الملل حکم بازداشتش را به اتهام جنایات جنگی در اوکراین صادر کرد، از روسیه خارج نشده بود. 📄 پوتین روز جمعه در نشست سران کشورهای مستقل مشترک المنافع، اظهار داشت که کشورهای غربی در حال تلاش برای "فشار" به شرکای مسکو هستند. وی از سایر رهبران خواست تا به ایجاد روابط نزدیکتر با روسیه ادامه دهند. 📄 این سفر منعکس کننده نگرانی روسیه از کاهش نفوذش در میان کشورهای شوروی سابق، پس از حمله این کشور به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است. مولداوی پروسه خروج از سازمان کشورهای مستقل مشترک المنافع را آغاز کرده است و ارمنستان نیز که از مسکو به دلیل انفعال در مناقشه قومی ارمنستان با آذربایجان اظهار نگرانی نموده، در نشست روز جمعه غایب بود. 📄 ایالات متحده و اتحادیه اروپا از فرصت ضعف تسلط و توجه و کاهش نفوذ مسکو بر منطقه آسیای مرکزی، برای تقویت روابط خود با کشورهای قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان استفاده کرده اند تا حوزه نفوذ روسیه را تضعیف کنند. 📄 آسیای مرکزی از نظر نفت و گاز طبیعی و همچنین منابع دیگری مانند اورانیوم و فلزات کمیاب غنی است و مهمتر اینکه در جریان احیای جاده ابریشم باستانی، آنها واقع در موقعیتی کلیدی و دارای نقشی تأثیرگذار و پتانسیل ایفای نقش بالا در تجارت بین المللی هستند. 🗂 ۱۹ سپتامبر، ایالات متحده میزبان اولین نشست سران با آسیای مرکزی در چارچوب پلتفرم C5+1 بود. آلمان نیز ۱۰ روز پس از آن، اولین نشست خود با سران آسیای مرکزی را در برلین برگزار کرد. پیش از نیز در ماه ژوئن، قرقیزستان میزبان دومین نشست سران اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی بود. 📄 جو بایدن گردهمایی سران C5+1 را "لحظه ای تاریخی" خواند و گفت که ایالات متحده از این کشورها در تقویت حاکمیت و استقلالشان و افزایش ارتباط منطقه ای حمایت خواهد کرد. همچنین در بیانیه ای مشترک، رهبران توافق کردند که در زمینه توسعه منابع معدنی آسیای مرکزی و "کریدور میانی"، یک مسیر حمل و نقل که روسیه را دور می زند، همکاری کنند. بایدن همچنین در جریان این نشست، غیر مستقیم به حذف اصلاحیه جکسون وانیک اشاره کرد و اظهار داشت که ایالات متحده بدنبال ایجاد روابط تجاری عادی و دائمی با آسیای مرکزی است. 📄 اگرچه ایالات متحده سال ۲۰۲۱ نیروهای خود را از افغانستان خارج کرد، اما بازسازی نفوذ خود در این منطقه را آغاز نموده و تلاش های آن در حوزه های نظامی، سیاسی و اقتصادی این منطقه افزایش یافته است. البته از طرفی نیز سیاست هویج و چماق آمریکا و اتحادیه اروپا فعال بوده و آنها به دنبال اعمال فشار به آسیای مرکزی برای جلوگیری از ورود کالاها به روسیه و دور زدن تحریم ها هستند. 🗂 چین، ترکیه، کشورهای حاشیه خلیج فارس و ... سایر بازیگران منطقه ای و جهانی نیز مشتاق ایجاد روابط نزدیکتر در منطقه هستند. پکن سرمایه گذاری و تجارت با منطقه ای را که کلید اساسی زیرساخت طرح کمربند و جاده خود می داند را افزایش داده است. ۱۸ می سال جاری، اولین نشست سران چین و آسیای مرکزی با استقبال باشکوهی در شهر شیان برگزار شد. ۱۸ آوریل، اولین نشست وزاری بازرگانی چین و آسیای مرکزی، ۹ سپتامبر دهمین مجمع تجاری چین و آسیای مرکزی در شهر شیامن و ۲۶ سپتامبر نیز اولین نشست وزرای حمل و نقل آنها برگزار شد. 📄 ترکیه نیز روابط خود با آسیای مرکزی را در قالب روابط دوجانبه و چندجانبه بویژه سازمان کشورهای ترک، در زمینه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی تقویت کرده است. قرقیزستان از مشتریان مهم پهپاد های ترکیه در منطقه بوده و اخیرا شرکت (TAI) ترکی نیز از آغاز تولید پهپادهای آنکا در قزاقستان از سال ۲۰۲۴ خبر داد. ترکیه با سایر کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان نیز قراردادهای نظامی منعقد کرده است. گفتنی ست، ۳ نوامبر سال جاری، آستانه میزبان دهمین نشست سران سازمان کشورهای ترک خواهد بود. مقاله ای از Nikkei Asia #آسیای_مرکزی #آمریکا #روسیه #چین #بازی_بزرگ_جدید #اتحادیه_اروپا #غرب #نفوذ #ترکیه #عربستان #اسرائیل کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر: @mavaraonnahr