💯 گزارش اجمالی؛
📌 موضوع: آینده فقه شیعه و حکومت اسلامی
🔰 استاد عبدالکریم فرحانی در مدرسه تابستانه منهاج که از سوی دبیرخانه مفتاح و با همکاری مدرسه تخصصی فقه امام کاظم(ع) برگزار گردید، تأکید کرد؛
❇️ امروزه نبود اصول فقه متناظر و متناسب با فقه حکومتی، اقبال و اشراف طلاب و اساتید حوزه علمیه را به این موضوع کاهش داده است. از این‌رو تدوین اصول فقهی متناسب با فقه حکومتی لازم است تا فقه بتواند در عصر حاضر پاسخگوی مسائل حکومتی و سیاسی دوره خود باشد.
❇️ تا پیش از حضور امام خمینی(ره) در صحنه سیاسی و دینی اسلام، سه تلقی متفاوت از اسلام وجود داشت؛ نخست، تلقی شرقی از اسلام؛ دوم، تلقی غربی اروپایی از اسلام و سوم، تلقی اسلام آمریکایی بود که خصوصیت مشترک این سه تلقی، عدم وجود حکومت اسلام در آن‌ها بود.
❇️ تلقی امام راحل از اسلام؛ اسلام واقعی اسلام ناب محمدی بوده و حکومت از لوازم اصلی فقه شیعه به شمار می‌آید. این مطلب در نظریه ولایت فقیه متبلور بوده و امام(ره) با دلائلی از فقه جواهری(فقه سنتی) ولایت فقیه را اثبات می‌کند. ادله اثبات آن را نیز همان ادله اثبات امامت قرار داده و در جمله‌ای معروف تصور ولایت فقیه را موجب تصدیق آن می‌دانند.
🔻 دو جریان متفاوت در حوزه علمیه قم با نگاهی آینده محور و به تعبیر بهتر تمدن محور؛
1️⃣ نخست، جریان فکری و فقه محور امام خمینی(ره).
2️⃣ دوم، جریان فکری و قرآن محور علامه طباطبایی(ره).
هر دوی این جریان‌ها در نهایت در راستای آینده حکومت اسلامی و تمدن اسلامی تلاش می‌کردند.
🔻 این دو جریان برخلاف مارکسیست تاریخ را به ۳ دوره تقسیم کردند؛
1️⃣ دوره نخست، دوره جهل و کودکی تاریخ که همان دوره بدء و شروع نبوت بود. در این دوره مردم از لحاظ فکری رشد چندانی نیافته بودند، لذا پیامبران این دوره برای حجیت خود نیاز به معجزه و این دست مسائل داشتند.
2️⃣ دوره دوم، دوره عقل و علم تاریخ است که همان دوره ختم نبوت است. در این دوره بشر از نظر علمی و عقلی به رشد قابل توجهی رسیده بود و دیگر نیازی به رسول نبود، لذا با حضور نبی مکرم اسلام ختم نبوت اعلام شد.
3️⃣ دوره سوم، دوره آینده حکومت اسلامی و بلوغ و پختگی تاریخ است که همان دوره تمدن سازی اسلامی(دوره ایمان و عمل صالح) می‌باشد؛ «وعد الله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنّ لهم فی الأرض و لیمکننّ لهم دینهم و... .»(نور/55)
🔻 سیر خلافت در اندیشه علامه طباطبایی(ره)؛
1️⃣ خلافت آدم که در آن حرفی از حکم و حکومت نیست.
2️⃣ خلافت داوود که خداوند به او دستور می‌دهد در میان امت خود حکم کند که مصداق اقل آن قضاوت است.
3️⃣ خلافت رسول الله(ص) و دوره خاتم النبیین.
4️⃣ خلافت بقیه الله و دوره خاتم الاولیاء.
❇️ استکمال در اندیشه علامه طباطبایی به دو نوع «فردی» و «جامعه به عنوان یک مرکب حقیقی» تقسیم می‌شود.
❇️ غایت استکمال فرد و جامعه در حکومت خاتم الاولیاء صورت می‌پذیرد. ولایت و استکمال فرد غیر از ولایت جامعه است، در زمان رسول الله(ص) ولایت فردی حاصل شد؛ ولی هیچگاه امت ایشان به ولایت و استکمال نرسید.
❇️ آینده حکومت اسلامی مرحله تمدن اسلامی و دوران خلافت خاتم الاولیاء است که در آن دوره ولایت فرد و جامعه با هم صورت خواهد پذیرفت و فقه به عنوان قوه تجویزکننده و سائق حکومت باید در این زمینه برای رسیدن به این ولایت تلاش کند که نخستین قدم در این زمینه تدوین اصول فقه متناسب با فقه حکومتی است.
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ
🔳 با #مفتاح همراه باشید
🆔 @meftaah_com