حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه ♦️تبیین نظریه علوم انسانی اسلامی♦️ 🔹خلاصه بحثم این است که ما اگر هیچ روشی را به میدان حکمی‌سازی علوم‌انسانی نیاوریم و فقط از همین روش‌های متعارفی که هست استفاده کنیم، می‌توانیم از علوم‌انسانی اسلامی سخن بگوییم. 🔹اگر شرط ارتقا اساتید این باشد که اساتید حرف نو بزنند ولو نقد نو باشد ولو در پارادایم‌های غربی حرف نو بزنند و این شرط ارتقا از دانشیاری به استاد تمامی باشد؛ خواهید دید که چه تحولی اتفاق می‌افتد. 🔸خلاصه بحثم این است که ما اگر هیچ روشی را به میدان حکمی‌سازی علوم‌انسانی نیاوریم و فقط از همین روش‌های متعارفی که هست استفاده کنیم، می‌توانیم از علوم‌انسانی اسلامی سخن بگوییم. اگر قوی‌تر و دقیق‌تر وارد شویم، می‌توانیم از مبانی اسلامی و روش حکمی-اجتهادی به نظریه‌پردازی علوم‌انسانی اسلامی دست پیدا کنیم. 🔸این اشکالی که برخی می‌گیرند و می‌گویند که ۴ دهه است از علوم انسانی اسلامی صحبت می‌کنید و هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است، این هم اشکال ناواردی است. برای اینکه قبل از ایران بحث‌های زیادی در این زمینه شده است، مثلا آقای اسماعیل فاروقی در واشینگتن موسسه «المعهد العالمی للفکر الاسلامی» را راه انداخت و بعد از آن سیدمحمد نقیب العطاس در کوالالامپور موسسه ایستاک را راه‌اندازی کرد، دانشگاه بین‌المللی علوم‌اسلامی راه‌اندازی شد. 🔸در اندونزی بحث‌های زیادی در اقتصاد اسلامی مطرح شد و آن را در بانک‌هایشان عملیاتی کردند. این انجام شده اما در این ۴ دهه هم خیلی تحقیقات مفصلی صورت گرفته است. مثلا چهار دهه پیش یا سه دهه پیش یا حتی دو دهه پیش، چقدر مبانی حکمی‌سازی منقح شده بود؟ الان خیلی منقح شده است. یک‌ دهه هم هست که محققان در حوزه روش‌شناسی کار می‌کنند. 🔸در دو دهه اول بیشتر نظریه‌های علوم‌انسانی اسلامی، تهذیبی بود، مثلا مکتب روانکاوی یا مکتب رفتارگرایی را با مسائل اسلام تهذیب می‌کردند اما در این دو دهه اخیر برخی نظریه‌هایی دادند مثل نظریه اسلامی پرستاری، نظریه اسلامی رشد، نظریه اسلامی شخصیت و... که اینها انجام شده، کتاب و مقاله آی‌اس‌آی آنها منتشر شده و بعضا ژورنال‌های معتبر دنیا از آن استقبال کرده‌اند. چرا [بعضی اساتید] اینها را نمی‌بینند؟ نمی‌دانم. علاوه‌بر اینکه خود این اساتید اجازه نمی‌دهند این گفتمان دنبال شود. می‌گویند این همه بودجه و امکانات صرف شده است! چه بودجه‌ای؟ چه امکاناتی؟ کل بودجه وزرات علوم در حوزه علوم‌انسانی خرج ترجمه است. 🔸دانشگاه علامه طباطبایی یا تهران و... چند کتاب ترجمه چاپ کرده و چند کتاب تالیف؟ از کتاب‌های تالیفی چند کتاب نظریه اسلامی است؟ همه دانشگاه‌هایی که علوم‌انسانی دارند را ببینید. عمده قوانینی که برای آیین‌نامه ارتقا است همین مقاله علمی-پژوهشی داشتن، کتاب و ترجمه داشتن است، اما اینکه استاد چقدر نظریه حکمی‌سازی داشته باشد در این آیین‌نامه نیست. اگر این آیتم گنجانده شود شما خواهید دید تحول ایجاد می‌شود یا نه. 🔸اصلا بگویید شرط ارتقا اساتید این است که اساتید حرف نو بزنند ولو نقد نو باشد ولو در پارادایم‌های غربی حرف نو بزنند و این شرط ارتقا از دانشیاری به استاد تمامی باشد؛ خواهید دید که چه تحولی اتفاق می‌افتد. ساختارهای آموزشی ما اجازه نمی‌دهند که نظریه‌پردازی در زمینه حکمی‌سازی علوم انسانی انجام شود. آنهایی که انجام داده‌اند هم ساختارشکنانه انجام داده‌اند و خلاف جریان غالب بوده است. ▫️ سوال : یعنی کاری از شورای تحول برنیامده است؟ 🔸شورای تحول و ارتقای علوم‌انسانی که الان نزدیک به یک دهه است کار می‌کند، کل کار آن بازنگری و روزآمدی سرفصل‌هاست. حالا شاید دو واحد بحث فلسفه انسان‌شناسی اسلامی هم اضافه کرده‌اند. شورای تحول و ارتقای علوم‌انسانی اصلا به‌دنبال ساختارسازی و زمینه‌سازی و بسترسازی در مسیر نظریه‌پردازی علوم‌انسانی اسلامی نیست چون خیلی تصویری هم از این مطلب در آن مجموعه وجود ندارد. 🔸درمجموع من معتقدم اگر کسی تصور صحیحی از علوم‌انسانی حکمی و علوم‌انسانی اسلامی داشته باشد، این پدیده آنقدر واضح و روشن است که ‌تصور صحیحش، مستلزم تصدیق آن نیز هست. ولی وقتی تصور صحیحی ندارند نقد تصور ناصحیح خود می‌کنند، یعنی با خود در نزاعند، نه با آنچه درواقع از علم دینی سخن به میان می‌آید. https://b2n.ir/959669 🆔 @meshkatnoor