🔸وی افزود : نکته دوم این است که هر رشته علمی یک هویت جمعی دارد و صرفا ناظر به یک نظریه یا مجموعهای از گزارههای خاص نیست. بنابراین نمیتوان به دیدگاه فرد خاص یا دیدگاه تعداد محدودی از صاحبنظران شناخته شده و مطرح بسنده کرد. همین هویت جمعی رشته میتواند در اینکه یک دانش میتواند قیدی را بپذیرد یا خیر مؤثر باشد. بنابراین اگر دانشی در بستر معینی شکل گرفته و رشد کرده لزوما نمیتواند الزامات آن بستر را به چیستی آن رشته تسری دارد.
🔸نکته سوم دشواری بررسی چیستی عناوین ترکیبی است. بررسی و شناخت چیستی فلسفههای مضاف که فلسفه دین هم یکی از مصادیق آن است ما را با این دشواری مواجه میکند. در ترکیب فلسفه دین با واژههای فلسفه و دین مواجهیم که درباره هر یک و نحوه ترکیب آنها دیدگاهها و نظرات مختلفی وجود دارد که هر یک از اینها، در تعریف و بیان چیستی فلسفه دین و حدود و ثغور آن و احیانا جهتداری آن مؤثر باشد.
🔸در فلسفه دین ما با یک واقعیت به نام دین مواجه هستیم که به بررسی مبادی تصوری و تصدیقی، پیشفرضها، روش و حتی مدعیات آن با نگاه فلسفی و عقلی میپردازیم. یعنی بررسی عقلانی دین که هم کلیت دین و هم موضوعات دین را در بر میگیرد. در این بررسی عقلانی، روش بسیار مؤثر است. مثلا در فلسفه دین تحلیلی، روش تحلیلی منطبق بر رئالیسم انتقادی و نسبت معرفتی، محصول خاص خود را بوجود آورده است. یا در فلسفه دین قارهای روش تحلیلی به رسمیت شناخته نشده و در بخشی از فلسفه دین قارهای روش هرمنوتیکی و تاریخی نگری و در بخشی ، دیدگاه اگزیستانسیالیستی حاکم است. مبنتی بر همین نکته میتوان گفت که میتوانیم فلسفه دین اسلامی داشته باشیم که روش خاص خود را دارد.
🔸عضو هیات علمی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) خاطر نشان کرد: فلسفه دین اسلامی دقیقا به معنای فلسفه اسلامی دین است که البته کاملا با فلسفه دین اسلام که به معنای الهیات فلسفی است، متمایز است.
وی در تعریف فلسه دین اسلامی گفت: فلسفه دین اسلامی یعنی از منظر تفکر فلسفی اسلامی به دین نگاه کردن. پس مسائل آن همان مسائلی است که در فضای فلسفه دین موجود به آنها پرداخته میشود ولی این مسائل بر مبنای تفکر فلسفی اسلامی مورد توجه قرار میگیرد. فلسفه دین با وصف اسلامی ناظر به غایت و هدف دین نیست. ناظر به موضع فیلسوف نیست. حتی ناظر به تدین فاعل شناسا نیست. 🔸مدیر گروه فلسفه دین مجمع عالی حکمت خاطر نشان کرد : فلسفه اسلامی هم در روش و هم در محتوا میتواند در ارزیابی عقلانی ما نسبت به دین تأثیرگذار باشد. از نظر روشی با روش قیاسی و برهانی پیش میرود و البته در کنار آن از روشهای عقلانی عام دیگر نیز بهره می برد و به لحاظ محتوا نیز غنای مباحث هستیشناختی، معرفتشناختی، انسانشناختی و ارزششناختی فلسفه اسلامی به مسائل و مباحث فلسفه دین منتقل می شود...
#نشست_مجازی
#فلسفه_دین_اسلامی 🌐
@meshkatnoor