✅ظهور و افول فلسفه در نجف اشرف 👈ظاهراً شیخ انصاری به نقلی در زمان حضور سه‌ساله اش در کاشان هنگام شاگردی مرحوم نراقی مقداری فلسفه خوانده و در نقلی دیگر در راه مشهد دو سال در سبزوار خدمت ملاهادی سبزواری مشغول فلسفه بوده، یا ملاحسینقلی همدانی مقداری در سبزوار همچنین آخوند خراسانی هنگام عزیمت به نجف حدود یک سالی نزد ملاهادی در سبزوار فلسفه خوانده اما هیچ کدام «فیلسوف» نبوده اند و الا سر قلم آخوند نمیشکست! و یا به نقل از آیت الله ثقفی نوه مرحوم کلانتر مقرر شیخ انصاری در تفسیر روان جاوید، وقتی از شیخ انصاری مسئله ای عقلی می‌پرسیدند نمی‌گفت من وزیر امور داخلی اسلامم و آقای سبزواری وزیر امور خارجی است از او بپرسید، بلکه خودش جواب می‌داد. ✅نجف فلسفه را مدیون دو تن از شاگردان فیلسوف بزرگ مرحوم آقا علی مدرس زنوزیست که هر دو در تهران فلسفه خوانده اند و بعد به نجف رفتند. 1️⃣نفر اول مرحوم آیت الله محمدباقر اصطهباناتی است که استاد بزرگانی همچون مرحوم محمدحسین اصفهانی (کمپانی) بوده و میرزای شیرازی سوالات علمی که از او میشد را به او ارجاع میداد. وی با سختی و با تحمل فشارهای مخالفین، فلسفه را در نجف رواج داد و در آخر در ماجرای مشروطه شهید شد. 2️⃣نفر دوم مرحوم آیت الله سیدحسین بادکوبه ای، استاد فلسفه علامه طباطبایی و آیت الله خوئی بود. آیت الله خویی همیشه از ایشان به بزرگی یاد می نمود و معتقد بود که او بهتر از محقق اصفهانی، اسفار و دیگر کتاب های فلسفی را تدریس می کرده است. (یادنامه آیت الله خویی ص۵۹) 🔴حضور این دو نفر باعث پدید آمدن فلاسفه بزرگی در نجف اشرف شد. افرادی همچون علامه طباطبایی محقق اصفهانی مرحوم مظفر و شهید صدر که همه این افراد با واسطه یا بیواسطه شاگرد این دو بزرگمرد بودند. این افراد به خاطر ارتباط با فلسفه همواره در سختی تحصیل و تدریس میکردند. ⚫️اما با وفات یا شهادت این افراد دیگر خبری از فلسفه در نجف شنیده نشد. الان فیلسوف مطرحی در نجف بنده نمی‌شناسم که بخواهم معرفی کنم. قصه پررنجیست که چطور حوزه نجف که زمانی فلاسفه ای به بزرگی علامه طباطبایی تحویل میداد بعد از مدتی دیگر چندان خبری از فلسفه در آن نیست. ✅ شاید اگر فلسفه در نجف به رشد خود ادامه می‌داد شاهد رواج حزبی مارکسیستی به نام حزب بعث نمیبودیم و علما با مبارزه فکری فلسفی بر ضد این حزب آن را در نطفه خفه میکردند، (همانطور که در ایران به برکت مبارزه فلسفی امثال علامه طباطبایی و شهید مطهری و مناظرات علامه مصباح یزدی، احزاب مارکسیستی به اندازه عراق موفق نبودند)و دیگر شاهد امثال صدام که از آن حزب برخواست و جنگ ایران و عراق نبودیم. قصه پر غمیست که اثرات حذف فلسفه را به اسم مبارزه با انحراف! نشان میدهد. ✍️ حجت الاسلام مصطفی ایزدی؛ دانشجوی دکترای فلسفه دین دانشگاه تهران 🌐 @meshkatnoor