🔅حوزه علمیه قم و کتابخانه تخصصی علوم حدیث؛ کتابخانه تراز تشیع در هزاره سوم؛ بایسته ها و کارکردها 🖌حجت‌الاسلام دکتر علی‌ راد 🔸امروز ششم مهرماه هزاروچهارصد و دو شمسی به دعوت حجت‌الاسلام و‌المسلمین معراجی مدیریت محترم کتابخانه تخصصی علوم حدیث توفیق این را داشتم که در جلسه بازدید آیت‌ﷲ اعرافی از این کتابخانه شرکت کنم و دقایقی نیز مصدع مهمانان این جلسه شدم و نکاتی را درباره جایگاه این کتابخانه و افق فرا روی آن عرض کردم که در بخش دوم این یادداشت به اهم آنها اشاره خواهم نمود. 🔹بخش اوّل: در آغاز بخش نخست از یادداشت باید عرض کنم که جلسه امروز فراتر از یک بازدیدهای رایج بود. به دلیل تضارب و تبادل آرایی که درباره جایگاه و ضرورت توجه حوزه به حدیث‌پژوهی صورت پذیرفت، ایده‌هایی که مطرح شد، حمایت‌های همدلانه‌ای که برای توسعه حدیث‌دانی روشمند و اجتهادی بیان گردیدو …. در نوع خود کم نظیر بود. مدیریت عالی حوزه علمیه کشور دو ساعت به بازدید از این کتابخانه تخصصی علوم حدیث و گفت‌وگو درباره عرصه‌ها و زمینه‌های همکاری و مشارکت حوزه علمیه با این کتابخانه اختصاص داد و با حوصله و اشتیاق از وضعیت و ظرفیت‌های متنوع و البته مغفول این کتابخانه از نزدیک آشنا شد و نکات و ایده‌های ارزشمندی را نیز در راستای توسعه تعامل این کتابخانه با طلاب و همکاری‌های مشترک با بخش‌های آموزش و پژوهش حوزه بیان نمود که تحسین برانگیز بود. این اهتمام و نگرش عالمانه آیت‌ﷲ‌اعرافی به حدیث‌پژوهی مایه دلگرمی و امید‌آفرین برای طلاب و پژوهشگران حدیث در حوزه علمیه است. 🔹بخش دوّم: یک. جایگاه سنّـت و حدیث به مثابه ترجمان آن و نقش بی‌بدیل آن در پدیداری و توسعه علوم اسلامی بر همگان روشن و مبرهن است؛ حدیث مادر علوم اسلامی است و دانش‌های اسلامی از آغاز تا کنون نیازمند حدیث بوده و هستند و حدیث عیار سنجش اسلامی بودن این علوم است. حتی قرآن و تفسیر آن نیز از مسیر سنّت و حدیث به دست ما رسیده است، لذا جایگاه سنّـت در اندیشه مسلمین بی بدیل و اهتمام به آن امری بایسته و اجتناب‌ناپذیر است. آنگونه که معصومان بر این مهم اهتمام داشتند و به اصحاب خود در ثبت وحراست از میراث مکتوب حدیثی توصیه اکید داشتند . دو. در تاریخ علم از گذشته تا اکنون با دو نوع کتابخانه مواجهیم : کتابخانه‌های عمومی و کتابخانه‌های تخصصی. سه. سده معاصر به دلیل تخصصی‌گرایی در علوم، عصر ظهور کتابخانه‌های تخصصی در علوم انسانی و تجربی است و کتابخانه تخصصی عنصری اجتناب ناپذیر ار فرایند رویکرد تخصصی و گرایش‌محور به دانش است و حوزه‌های علمیه تشیع نیز از این ضرورت مستثنا نبوده و نیستند. ولی کتابخانه تخصصی تراز در هر علم و گرایش علمی معیارها و مولفه‌های خاص خود را دارد و فقط با نصب یک تابلو و خرید کتاب و عرضه آن در قفسه‌ها این مهم میسور نیست؛ کتابخانه تخصصی تراز بایستی ضمن حضور در گفتمان علم در پدیداری پژوهش‌های فاخر و سرآمد و تعاطی افکار و آرای نخبگان نقش‌آفرین باشد؛ کتابخانه تخصصی تراز رویکردی علمی به علم، کتاب و پژوهشگر است و به جای نگاه فرایندی و ماشینی در تهیه و عرضه کتاب، نگاهی علمی و تخصصی، به‌روز و همگام با تحولات دانش دارد. چهار. کتابخانه تخصصی علوم حدیث قم تا کنون دو مرحله تاسیس و تثبیت از ادوار یک کتابخانه تخصصی تراز را گذرانده است و به دلیل ویژگی‌های خاص خود همانند جامعیت در محتوا، به روز بودن در تهیه منابع وکتابهای جدید، برخورداری از افق بلند برای آینده مطلوب در حدیث پژوهی، مدیریت همدلانه با پژوهشگران و …. این ظرفیت را دارد که به یک کتابخانه تراز و معیار در حدیث در حوزه علمیه و حتی جهان تشیع و اسلام ارتقا یابد. برای تحقق این مطلوب ضروری است این کتابخانه برای گام سوم به این امور مهم عنایت ویژه داشته باشد و البته که تحقق این امور نیازمند حمایت‌های همه‌جانبه حوزه و نهادهای علمی و فرهنگی کشور از این کتابخانه است: 🔻 لف) تلاش برای احراز جایگاه قطب کتابخانه تخصصی علوم حدیث در جهان تشیع و جهان اسلام با عنایت به تحقق لوازم و ضرورت‌های لازم در تبدیل شدن به قطب و مرجع کتابخانه های تخصصی حدیث؛ ب) توسعه ارتباطات بین‌المللی با کتابخانه‌های تخصصی حدیثی جهان؛ ج) ارائه مشاوره‌های تخصصی برای طرح‌های پژوهشی حدیث محور به پژوهشگران داخل و خارج از کشور در دسترسی به منابع مرتبط با طرح؛ ه) اهتمام به جریان‌سازی نقد کتاب حدیث به صورت مستمر و اثر گذار در گفتمان حدیث پژوهی کشور از طریق برگزاری نشست‌های تخصصی با حضور نخبگان و ناقدان کتاب. و) ارائه گزارش‌های دقیق از روند نشر کتاب حدیث در دانش‌های مختلف علوم حدیث در هر فصل و انتشار سالیانه آن در ویژه‌نامه تخصصی. ز) حضور موثر در فضای مجازی و اطلاع رسانی گسترده به زبان های مختلف. 🔸مشاهده متن کامل یادداشت: https://mobahesat.ir/24157 🔻🔻🔻 @mobahesat