◾️قبساتی از افاضات استاد صمدی آملی در شب نهم ماه مبارک رمضان سال ۱۴۴۲ ه. ق ،برابر با ۱۴۰۰/۲/۱◾️
◾️جلسه پانزدهم شرح رساله لقاءالله
#قسمت_دوم◾️
▪️در اینجا استاد در بیان کون جامع نکاتی را بعنوان مقدمه بحث مطرح فرمودند:
▪️نکته اول اینکه هر یک از ما میتوانیم یک آدم و حوّایی تصور بشویم که نسل و فرزندانی داریم، فرزندان ما هم فرزندانی پیدا میکنند و نسل ها یکی بعد از دیگری میآیند.
▪️نکته دیگر اینکه ما در مورد اجداد خود تا جدّ دوم و سوم را میشناسیم و به ندرت از جدّ چهارم اطلاع داریم.
از ناحیه فرزندان نیز به همین صورت؛ نوه های خود، و شاید فرزندان نوه ها را ببینیم. بیشتر از این از اجداد قبلی خود و فرزندان بعد از خود خبر نداریم.
▪️به یک تعبیری؛ ما بطور کلی از اصل و ریشه خود بیخبریم فقط میدانیم که به جناب آدم و حضرت حوا متصل هستیم. از آنچه هم که بعنوان نسل و ذرّیه از ما باقی میماند نیز، بیخبریم.
▪️کونِ جامع؛ کونی است که مقامِ جمعی دارد. کون جامع هم به اَسرار وچودی خودش آگاه است و هم به اسرار وجودی ماقبل خود و هم به اسرار وجودی مابعد خود.
▪️کون جامع؛ به اَسرارِ وجودیِ عالَم ظاهری طبیعت از کرهی زمین و کرهی آب و کرهی هوا و کره ی اِتِر تا کهکشانهاست خبر دارد.
▪️کون جامع؛ از هر چه که در عالَم ظاهر و طبیعت است از مفردات؛ مثل عناصر اَربعهی اَرضی به صورت کلی؛ و عنصر خامِس سَماوی و همچنین آنچه را که در عالَم مِثال هست و هر آنچه که در عالم عقل هست، باخبر است.
▪️همهی این موارد پیش کون جامع حاضر است. که این مقام کون جامع را به عقلِ بِالمُستَفاد تعبیر میکنیم.
▪️نفسِ ما دارای قوایی هست که به واسطه آنها کار انجام میدهد؛ اعم از قوای نباتی و قوای حیوانی و قوای انسانی. نظیر قوه باصره برای دیدن و قوه سامعه برای شنیدن و سایر قوا ...
▪️در رأس قوای انسانیِ نفس، قوه عاقله است. قوهی عاقله دارای چهار مرتبه است: عقلِ هَیوُلانی، عقلِ بِالمَلَکه، عقلِ بِالفِعل و مرتبهی نهایی عقل، عقل بِالمُستفاد است.
قوه عاقله ابتدا در حد عقل هیولانی است.
▪️فرق بین عقل بالمستفاد و عقل بالفعل این است که عقل بالفعل معقولات را ادراک میکند اما عقل بالمستفاد؛ آن توانمندی نفس است که هر چه از معقولات را که عقل بالفعل ادراک کرده است؛ عقلِ بالمُستفاد، مخزن همهی این معقولات و مُدرَکات میشود.
▪️در رسالهی نفس الامر که یکی از هشت رسالهی عربی حضرت علامه حسن زاده (محبوب القلوب) است؛ آمده است: مخزن قوهی عاقله، عقل فعال است؛ مثل این که مخزن قوهی واهمه را حافظه می گوییم. و مخزن قوهی حس مشترک را قوهی خیال مینامیم.
#رمضان_۱۴۰۰
#جلسه_پانزدهم_شب_۱_۲_۱۴۰۰
#شرح_رساله_لقاءالله
@mohamad_hosein_tabatabaei