🔴 و تعطیلی؛ دین و عقلانیت 🔻نکاتی درباره تعطیلی تجمعات دینی و غیردینی 1️⃣ اول؛ امام کاظم (ع) به هشام بن حکم می فرماید: «یا هشام! انّ للّه علی النّاسِ حجّتین: حجّة ظاهرةً و حجّةً باطنة، فامّا الظاهرة فالرّسل و الأنبیاء و الأئمّة علیهم السلام، و امّا الباطنة فالعقول؛ ای هشام! خدا دو حجّت بر مردم دارد: یکی، حجّت آشکار و دیگری، حجّت درونی و باطنی. اما حجّت آشکار، پیامبران و رسولان و امامان اند و اما حجّت باطنی، عقل هاست.» کافی ، ج 1 ، ص 16 2️⃣ دوم؛ اکثر بزرگان اسلام و مراجع تقلید شیعه، تقلید در عقاید را جایز نمی دانند. بزرگان و مراجع تقلید، تقلید در عقاید و اصول دین همچون اثبات وجود خدا، توحید، نبوت، معاد و مانند آن‌ها را جایز نمی دانند چون ادراک آنها با یقین و اعتقاد است، افراد خود موظف اند در این باره مطالعه و تحقیق کرده و مستدلاً اصول دین برایشان اثبات شود. نه اینکه چون پدران و اجداد آنها گفتند یا چون مراجع تقلید گفتند اصول دین را بپذیرند! 3️⃣ سوم؛ یکی از اصول تعلیمات قرآن کریم دعوت به تفکر است؛ مانند تفکر در مخلوقات خدا برای پی بردن به راز آفرینش آنها، تفکر در احوال و اعمال خود برای انجام دادن وظیفه، تفکر در تاریخ و زندگی اقوام گذشته برای شناخت سنن و قوانینی که خداوند برای زندگانی جماعات بشری قرار داده است. قرآن مکرراً کسانی را که تفکر نمی کنند ، سرزنش می کند. واژه عقل و مشتقات آن قریب 59 بار در قرآن به انحاء مختلف تکرار شده؛ خداوند متعال بارها و بارها در قرآن می فرماید: « افلا تتفکرون»، «افلا تعقلون»، « افلا یتدبّرون» و ... ! 4️⃣ چهارم؛ عقل و کاربرد تدبیر در سیره معصومین علیهم السلام به وضوح آشکار است. اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايد: «هيچ مالي پر درآمدتر از عقل، هيچ تنهايي وحشتناك تر از خودبيني و هيچ تدبيري هم چون عاقبت انديشي نيست». هم چنين از ايشان نقل شده است: «اي مردم! دنيايي كه تدبيري در آن نباشد، خيري ندارد». 🔹نقل است که حضرت امیرالمؤمنین(ع) روزی از کنار دیواری که در حال خراب شدن بود بلند شدند تا دیوار روی وی سقوط نکند؛ عده‌ای گفتند از قضای الهی فرار می‌کنی؟ اگر خدا بخواهد سقوط نمی کند! حضرت فرمود: «از قضای الهی به قدر الهی فرار می‌کنم». یعنی اگر آدمی خود را در معرض خطر قرار دهد و آسیب ببیند قضاء خدا و قانون خداست و اگر هم از خطر بگریزد و نجات پیدا کند آن هم قانون خدا و تقدیر خداست. اگر انسان به محیط میکروب‌دار برود و بیمار شود این قانون خداست، و اگر هم دارو بخورد و از بیماری نجات پیدا کند باز این نیز قانون خداست. 5️⃣ پنجم؛ ماجرای شیوع گسترده ویروس کرونا و تعطیلی همه مراکز اعم از دانشگاه ها، مدارس، نمایشگاه ها، نمازجمعه ها، حرم اهل بیت(علیهم السلام) یک مسئله عقلانی است؛ عقلی که خداوند متعال به انسان داده. برخی اما مغلطه کرده و این تعطیلی را مغایر توسل به اهل بیت و گرفتن امداد الهی دانسته اند! برخی مذهبی ها هم تعصب عجیبی نشان داده که نباید حرم و هیئت تعطیل شود! 🔹در حالیکه اساساً دین اسلام، دین عقلانیت است. گاه شرایطی پیش می آید که نه فقط امور مستحبی همچون زیارت و هیئت و نماز جماعت، بلکه امور واجب هم تعطیل می شود. وقتی پزشک بگوید روزه گرفتن برای فرد ضرر دارد گرفتن روزه –که یک امر واجب است- جائز نیست! دفع ضرر حتمی که هیچ، حتی دفع ضرر احتمالی یک مسئله عقلی است. 🔸مسئله شیوع کرونا یک خطر جدی است و وقتی سیستم بهداشت و درمان ذیل نظام جمهوری اسلامی بعنوان متخصص این امور، تصمیمی می گیرد رعایت آن واجب است. چرا که «هرآنچه عقل تأیید کند، شرع تأیید می کند و هرآنچه شرع هم می گوید عقل هم تأیید می کند». مخالفت هایی که از ناحیه برخی افراد با مسئله تعطیلی تجمعات –چه دینی چه غیردینی- می شود از سر عقلانیت دینی و شرع نیست بلکه از سر احساسات و نشناختن دین است. 🔹عقلانیت دینی دفع خطر و ضرر را واجب می داند حتی با تعطیلی امور مستحبی و واجب دیگر! قاعده اهم فی الاهم اینجا خودش را نشان می دهد؛ یعنی در زمانی که بین دو واجب «تزاحم» بوجود آید واجب مهم تر مقدم است. چه برسد به امور مستحبی همچون زیارت و هیئت! اگرچه باید بدانیم این تعطیلی هیچ منافاتی با ذکر و دعا و صدقه ندارد و هر چیزی در جای خود وارد است. ✅ داود مدرسی یان: http://eitaa.com/joinchat/3604742157Cf3fa1341d3