🔴 چرا فلسفه اجتماعی اسلام رشد نکرد؟!
🔹یکی از مسائلی که در جامعه با آن مواجه هستیم این مسئله است که طرح اسلام برای اصلاح جامعه چیست؟ ساختارهای جامعه از منظر اسلام چگونه باید باشد؟ بطور مثال، اقتصاد و روابط اقتصادی و هرآنچه ذیل ساختارهای جامعه قابل تعریف است، چگونه باید باشد؟
🔸مفهوم فلسفه اجتماعی اسلام گسترده است و تعاریف گوناگونی را می توان برای آن ردیف کرد اما در اینجا منظور از فلسفه اجتماعي اسلام، بينش و ديدگاهي است که اسلام در باب اصول و قواعد اصلي تشکيل و تثبيت و اصلاح و شکل گیری صحیح جامعه ارائه ميدهد.
🔹روابط بین مردم؛ روابط مردم با حاکمان؛ ساختارهای سیاسی و فرهنگی و اقتصادی همه ذیل فلسفه اجتماعی قابل جمع است.
🔸حال سوالاتی مهمی در این باره مطرح است چرا فلسفه اجتماعی اسلام رشد نکرد؟ چرا ساختارها و طرح های اسلام برای اصلاح جامعه، تعریف و عملی نشده؟ امروز وقتی از فقها و علما می پرسیم که طرح اسلام برای اقتصاد چیست، برخی اساساً منکر طرح هم می شوند که اقتصاد یک علم بشری است و اقتصاد اسلامی معنی ندارد! برخی هم می گویند اسلام طرح و ایده دارد اما تولید نشده! برخی هم طرحی ارائه می کنند که فراگیر نیست و ... .
🔹شهید مطهری پاسخ این سؤال را اینگونه می دهد: «انكار اصل عدل و تاثيرش كم و بيش در افكار، مانع شد كه فلسفه اجتماعی اسلام رشد كند و بر مبنای عقلی و علمی قرار بگيرد و راهنمای فقه قرار بگيرد، فقهی به وجود آمد غير متناسب با ساير اصول اسلام و بدون اصول و مبانی و بدون فلسفه اجتماعی. اگر حريت و آزادی فكر باقی بود و موضوع تفوق اصحاب سنت بر اهل عدل پيش نمی آمد و بر شيعه هم مصيبت اخباری گری نرسيده بود، ما حالا فلسفه اجتماعی مدونی داشتيم و فقه ما بر اين اصل بنا شده بود و دچار تضادها و بن بست های كنونی نبوديم.»
🔸استاد شهید در مورد ضعف فقه شيعه در حوزه عدالت می گويد: «با وجود پذيرش اصل عدل آنطور كه شايسته بود به اين مطلب توجه نشد و اصل عدالت اجتماعی در فقه ما مورد غفلت قرار گرفت، در حالی كه از برخی آيات همچون بالوالدين احسانا و اوفوا بالعقود عموماتی در فقه به دست آمده است، ولی با اين همه تاكيدی كه در قرآن كريم بر روی مسئله عدالت اجتماعی دارد. معهذا يك قاعده و اصل عام در فقه از آن استنباط نشده و اين مطلب سبب ركود تفكر اجتماعی فقهای ما گرديده است.»
🔹امروز که اجرای سیاست های لیبرال سرمایه داری منجر به نهادینه شدنِ تبعیض ها در برخی ساختارها و قوانین جمهوری اسلامی به نفع طبقه اغنیاء شده و سرمایه داران قبل از انقلاب، از دهه 70 توانستند به کشور بازگشته و با روابط مختلف، مجدد بخشی از اقتصاد را مال خود کنند و سپس یک طبقه جدید نوکیسه در کشور ظهور کرد که بیشترین دسترسی را به منابع ثروت و امکانات دارد و مقامات اجرایی کشور خیلی صریح و بدون لکنت زبان از دفاع از اینها سخن می گویند که باید مدیران شجاعت داشته باشند و اموال مردم را به اینها بدهند با تسهیلات از خود دولت، اموال دولت را به اینها بدهند، جای فقهای ما خالی است که همه جوره به میدان بیایند و از حیثیت اسلام دفاع کنند.
🔸اما کماکان به جز اظهارات پراکنده و هرچندیکبار در محفلی خصوصی یا نهایت درس خارج، خبری نیست. لذا فلسفه اجتماعی اسلام رشد نمی کند و متأسفانه این گزاره در اذهان تقویت می شود که اسلام، طرحی برای اصلاح امور جامعه ندارد! یا طرح های اسلام به نفع طبقه سرمایه دار است!
✅
#داود_مدرسی_یان:
http://eitaa.com/joinchat/3604742157Cf3fa1341d3