جدایی یاران امام حسین علیه السلام در شب عاشورا امام در شب عاشورا با اصحابش اتمام حجت کرد و به آنها یادآوری کرد که هدف و مقصود دشمنان کشتن وی بوده و سزاوار نیست که دیگران متحمل هزینه جانی یا مادی شوند و هرکه می‌خواهد می‌تواند در سیاهی شب از امام جدا شده و جان خود را نجات دهد. ادامه این داستان مجعول از کتاب معالی السبطین: .... هنوز وقت نگذشته و راه باز است و سیاهی شب در همه جا گسترده است شما می‌توانید برگردید... هنوز حرف پدرم تمام نشده بود که اصحابش پراکنده شدند و از آنها جز ۷۱ نفر نماند به پدرم نگاه کردم دیدم که سرش را پایین انداخته است گریه راه نفسم را گرفت و ترسیدم که پدرم صدای گریه مرا بشنود هر طور بود جلوی گریه‌ام را گرفتم و دستم را به سوی آسمان بلند کردم و گفتم :خدایا همانطور که آنها ما را رها کردند تو نیز آنها را فروگذار دعایشان را مستجاب نکن و تنگدستی را بر آنان چیره گردان و شفاعت جدم را روز قیامت از آنان دریغ کن... (معالی السبطین،ج۱ص۲۰۸) دیگر کتاب‌هایی که به این قضیه اشاره کرده‌اند، جلاء العیون (علامه مجلسی)، اسرارالشهاده( فاضل دربندی) شیعه در اسلام (علامه طباطبایی) و ناسخ التواریخ است. نقد و تحلیل؛ ناسخ التواریخ، مورخ آن موثق نیست و نمی‌تواند مورد اعتبار و اعتماد واقع شود، از سوی دیگر در جبهه مخالف این نظریه، بیش از ۱۰ منبع معتبر وجود دارد که هیچ یک اشاره‌ای به این مطلب نکردند مانند ؛تاریخ یعقوبی، تاریخ طبری، مقاتل الطالبین، الارشاد شیخ مفید، مقتل خوارزمی  کامل ابن اثیر، تاریخ ابن کثیر، لهوف سید بن طاووس و غیره.     صاحب کتاب حماسه حسینی معتقد بود که تنها صاحب ناسخ التواریخ این اشتباه تاریخی را انجام داده و  این مطلب را هیچ تاریخی تایید نمی‌کند و قطعاً در شب عاشورا هیچ یک از اصحاب اباعبدالله نرفتند و نشان دادند که در میان آنها غش دار و آنکه نقطه ضعفی داشته باشد وجود ندارد به نظر می‌رسد این خبر تحریف آمیز و روایت دروغ را تاریخ نگاران مکتب اموی- شامی ساخته باشند، تا وفاداری و تعهد قلبی و عملی یاران امام نسبت به آن حضرت را مورد تردید و تزلزل قرار دهند، بر این اساس خبر پراکنده شدن یاران امام در شب عاشورا فاقد هرگونه محمل و مبنای مستند تاریخی بوده و درجه اعتبار ساقط است کتاب‌های مرجع این روایات مانند اسرارالشهاده، نورالعین، مهیج الاحزان، مخزن البکا ،ناسخ التواریخ و،،، هیچگونه اعتبار تاریخی ندارند.