محمدجواد کریمی
🔺 زنگزور؛ یک کریدور، شش بازیگر، شش محاسبه 🖊 محمدعلی رنجبر کریدور زنگزور، از یک مسیر محلی در قفقاز جنوبی، تبدیل به صحنه‌ای ژئوپلیتیکی شده که شش بازیگر اصلی را رو‌به‌روی هم و در عین‌حال در تعامل پیچیده قرار داده است. 🇺🇸 آمریکا؛ صلح‌ساز یا زمین‌گیرکننده؟ با شعار «میانجی صلح» وارد مناقشه آذربایجان و ارمنستان شد، اما کلید مسیر زنگزور را گرفت تا حضور اقتصادی و امنیتی‌اش را در قلب قفقاز تثبیت کند. برد: کاهش نفوذ روسیه، کنترل مسیر مهم حمل‌ونقل. ریسک: واکنش ایران و روسیه. 🇮🇷 ایران؛ خط قرمز و مسیر موازی از ابتدا اعلام کرد هر تغییری در مرزها یا تهدید امنیتی، خط قرمز است. با ایجاد «کریدور ارس» در خاک خود، اتصال آذربایجان–نخجوان را ممکن کرد تا نیازی به مسیر تحت کنترل آمریکا نباشد. برد: حفظ اهرم ترانزیتی، هماهنگی با روسیه. ریسک: در صورت پیشروی پروژه آمریکا، کاهش نقش ترانزیتی و حضور مستقیم واشنگتن در مرز شمالی. 🇦🇿 آذربایجان؛ اتصال به رؤیای دیرینه دنبال مسیر مستقیم به نخجوان و ترکیه بود و حالا روی کاغذ نزدیک به تحقق است. برد: تقویت موقعیت ژئوپلیتیکی، همگرایی با ترکیه. ریسک: از دست دادن بخشی از کنترل مسیر به آمریکا، تنش با ایران و روسیه. 🇦🇲 ارمنستان؛ صلح پرهزینه برای خروج از محاصره و فشار، به سمت توافق رفته است. برد: کاهش انزوا، امکان جذب سرمایه. ریسک: حساسیت داخلی نسبت به واگذاری حاکمیت، سردی روابط با روسیه. 🇹🇷 ترکیه؛ تکمیل حلقه جهان ترک زنگزور حلقه‌ای مهم در پروژه «اتصال جهان ترک» است. برد: مسیر جدید تجاری و نفوذ فرهنگی–سیاسی. ریسک: حفظ توازن میان ایران و آمریکا. 🇷🇺 روسیه؛ عقب‌نشینی اجباری زمانی بازیگر بلامنازع قفقاز بود، حالا نقش ضامن و میانجی‌اش کم‌رنگ شده است. برد: صرفاً هماهنگی با ایران برای کندکردن پروژه آمریکا. ریسک: کاهش پایگاه نفوذ در منطقه‌ای استراتژیک. 📌 جمع‌بندی راهبردی: زنگزور دیگر یک گذرگاه محلی نیست؛ خط تماس قدرت‌های بزرگ است. آمریکا به‌دنبال تثبیت جای پا، ایران در حال حفظ اهرم، آذربایجان نزدیک به رؤیای اتصال، ارمنستان امیدوار به صلح اما نگران استقلال، ترکیه در مسیر تقویت جهان ترک، و روسیه در وضعیت دفاع از باقیمانده نفوذ خود. 🔻 برای ایران، بازی در زنگزور فقط یک پرونده مرزی نیست؛ آزمون حفظ عمق ژئوپلیتیکی در شمال و جلوگیری از احاطه ژئوپلیتیکی آمریکا است.
100 مشاهده