⭕️ امیرالمومنین(ع) با قتل خطایی آشوبها چه می کرد؟! 📝 محسن قنبریان ۹۹/۷/۱۹ ◀️ در روایات تعبیر "الهائشات" برای فتنه ها و نا آرامی ها بکار رفته است.(۱) ➖ روایت موثقی از امام صادق(ع) درباره سیره امیرالمومنین(ع) نقل شده که فرمود:"لَیسَ فی الهائِشاتِ عَقل ولاقِصاص" ؛ یعنی: در آشوبها و ناآرامی ها دیه و قصاص نیست. امام صادق(ع) منظور حضرت را توضیح دادند که:"نا آرامی هایی که در شب و روز اتفاق افتاده و کسی زخمی شود یا کشته شود و قاتلش معلوم نباشد"(۲). براساس روایات و فتوای فقهاء اینجا دیه با بیت المال است.(۳) 🔸 وقتی طرفداران حضرت، مخالفی را کشتند! ➖ وقتی امیر(ع) مردم را برای صفین تشجیع می کرد مردی از بنی فزاره بنام "اربد" اعتراض کرد: آیا می خواهی ما را بر سر برادران شامی خویش بتازانی که آنان را بخاطر تو بکشیم؟ همانگونه که مارا بر سر برادران بصری مان[در جمل] راندی و ایشان را کشتیم؟ به خدا دیگر چنین نکنیم! مالک اشتر برخاست و گفت: مردم این کیست؟ اربد گریخت و مردم دنبالش کردند. در بازار مال فروشان گرفتند و آنقدر با مشت و لگد و پاشنۀ نیامِ شمشیر زدند که مُرد! وقتی نزد حضرت آمدند و خبر دادند حضرت پرسید: چه کسی او را کُشت؟! گفتند: تیره هَمدان به همراه گروهی دیگر از مردم. فرمود:"پرداخت خونبهای کسی که در غوغا کشته شود و قاتلش معلوم نباشد، با بیت المال است"(۴). 🔹 زنی که شاهد درگیری مسلحانه بود و از ترس مُرد: ➖زن حامله‌ای نظاره‌گر درگیری اصحاب حضرت با شورشیان جمل بود و از ترس سقط کرد. هم بچه‌اش مرد و هم خودش آنجا در آن وضع جان داد. اینجا هم حضرت دستور پرداخت دیه(بر اساس قواعد ارث) دادند.(۵) 🔸 در عهدنامه مالک اشتر: ➖ فرمود:"از اینکه به ناحق خون کسی را بریزی بپرهیز؛ زیرا هیچ چیز همچون به ناحق خونی را ریختن انتقام خدا را نزدیک نسازد و کیفرش بزرگ نباشد و سبب زوال نعمت و پایان یافتن زمان حکومت نگردد(...) اگر گرفتار قتل خطا شدی و تازیانه یا شمشیر و یا دستت در مجازات کردنِ کسی افراط کرد -زیرا ممکن است زدن یک مشت قوی و بالاتر سبب قتل شود- مبادا که کبر و نخوت حکومت تو موجب شود که حق صاحبان خون[دیه] را به آنان نپردازی"(۶). 📌 پی‌نوشت: 🔹 سه دسته کردن مصدومین و کشته‌شدگان ناآرامی های #آبان۹۸ بی توجه به این منطق نبود. بخصوص دسته دوم که در جریان تظاهرات اعتراضی به هر نحو جان خود را از دست داده‌اند را موضوع پرداخت دیه و دلجویی از خانواده های آنان کرد. 🔺 جای شگفتی و تعجب این است که با وجود قید #رهبر_انقلاب مبنی بر اینکه «هرچه سریعتر انجام شود»؛ با گذشت یکسال ظاهرا انجام نشده است! (+) راست گفت امیرالمومنین(ع):"آفَه الاَعمالِ عَجزُ العُمّالِ" آفت و آسیب اعمال، ناتوانی کارگزاران است.(۷) 📎 منابع: ۱.ر.ک: ملاذالاخیار ج۱۶ص۴۲۲ / روضه المتقین ج۱۰ص۴۶۴/ مرآه العقول ج۲۴ص۱۷۶ ۲.التهذیب ج۱۰ص۲۰۳/ وسائل الشیعه ج۲۹ص۱۴۶ ۳.ر.ک: ریاض المسائل ج۱۶ص۲۸۴/ جواهرالکلام ج۴۲ص۲۳۸ ۴.وقعه صفین ص۹۴و۹۵ ترجمه: پیکار صفین ص۱۳۳/ منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه ج۱۸ص۳۰و۳۱ ۵.ر.ک: الکافی ج۷ص۳۵۴ ۶. نهج البلاغه نامه ۵۲ / مضمون این فرمان باب " المقتول لایُدری مَن قتله" هم هست: الکافی ج۷ص۳۵۴ ۷.غررالحکم 🔺 @m_ghanbarian 🎬 @Mostazafin_TV