◾️◾️◾️گفتاری پیرامون مدفن حضرت فاطمه (سلام الله علیها) ▫️▫️خلاصه کتاب دختر پیامبر صلی الله علیه و آله، تالیف آیت الله جاودان حفظه الله 📝به قلم حجت الاسلام و المسلمین #محتشمی در میان تمامی انسان‌ها در طول تاریخ و با آیین‌های متفاوت، بزرگداشت شخصیت‌های مورد احترام پس از ارتحال ایشان یک ارزش محسوب می‌شود. مسلمانان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیستند و برگزاری مراسمی با شکوه برای خاکسپاری و ایجاد آرامگاهی درخورِ شأنِ بزرگان را، ارزش و بلکه وظیفه‌ای بر گردن خویش می‌دانند. حضرت زهرا (سلام الله علیها) تنها دختر پیامبر گرامی اسلام، در سال یازدهم بعد از هجرت و مدتی پس از ارتحال پدر گرامیشان به ایشان پیوستند و به دیدار حق شتافتند. دختر پیامبر در میان مسلمانان شخصیت وی‍ژه‌ای محسوب می‌شد چرا که پیامبر اسلام او را سیده‌ی زنان جهان و بزرگ بانوان بهشت معرفی نموده‌ بودند و همگان از علم و جایگاه بلندمرتبه‌ی معنوی ایشان خبر داشتند پس بدیهی بود که مراسمی درخور دختر پیامبر و مدفنی شایسته، می‌بایست برای ایشان مهیا می‌شد اما از مسلمات تاریخی این است که ایشان وصیت به دفن پنهانی نمودند و جریان دفن ایشان به صورت مخفیانه و در میانه‌ی شب با حضور اهل بیت نبوت و تعداد انگشت‌ شماری از نزدیکان بیت نبوت انجام شد و مردم مدینه صبح روز بعد با چهل قبر ساخته شده در بقیع توسط امیر مومنان (علیه السلام) مواجه شدند تا هیچکدام از آنان به محل دفن دختر پیامبر پی نبرند و مبارزه‌ی حضرت صدیقه حتی پس از مرگ ایشان هم با غاصبان خلافت ادامه پیدا کند. 💠اما در مورد محل دفن حضرت زهرا احتمالاتی وجود دارد: 1⃣قبرستان مقدس بقیع اولین احتمال در مورد محل دفن دختر پیامبر، خانه‌ی عقیل بن ابی طالب در کنار قبرستان مقدس بقیع است. به نظر می‌رسد که خانه‌ی عقیل با دفن فاطمه بنت اسد به صورت مقبره‌ای خاص برای بنی هاشم در‌آمد و بعد از عباس، حضرت مجتبی (علیه السلام) و عبدالله بن جعفر بن ابی طالب و حضرت زین العابدین (علیه السلام) و حضرت باقر (علیه السلام) و حضرت صادق (علیه السلام) در آن‌جا دفن شده‌اند و امروزه، این خانه به قبرستان بقیع الحاق شده و بخشی از آن می‌باشد. به نقل مورخان و دلایل بسیار دیگری، خانه‌ی عقیل محل دفن فاطمه بنت اسد، مادر او بوده است اما در مقابل، مجموعه‌ روایاتی[1] در تواریخ مکتب خلفاء وجود دارد که در آن‌ها سخن از دفن حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در آن محل است. فارغ از اشکالات سندی این روایات که مجال پرداختن به آن‌ها در این گفتار نمی‌گنجد، با توجه به قرائنی که بیان خواهد شد نمی‌توان به این روایات اعتماد نمود. همان طور که گذشت، مخفی بودن مدفن دختر پیامبر از مسلمات تاریخی است و کسانی که حاضر و ناظر آن بودند، افراد اندک و نزدیک به خاندان نبوت بودند پس احتمال افشای محل دفن و دست به دست شدن آن در میان مردم عادی بسیار کم خواهد بود. از طرف دیگر، مخفی بودنِ محل دفن نوعی مبارزه‌ی سیاسی و روشنگری در مورد مسئله‌ی خلافت بود پس سردمداران قدرت، قطعا انگیزه‌ای قوی برای جعل روایاتی در این باره داشتند و با توجه به نهضت عظیم جعل و وضع حدیث در عصر اموی، احتمال جعلی بودن این روایات بسیار قوت می‌یابد. 2⃣ روضه‌ی پیامبر احتمال دوم در مورد محل دفن دختر پیامبر، روضه‌ی نبوی است. در زمینه مشخص کردن مکان روضه، اختلافاتی وجود دارد اما همه در این مطلب اشتراک نظر دارند که روضه، بخشی از مسجد است و در کنار مدفن مطهر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) قرار دارد. دلیل این احتمال یک روایت و سند بیشتر نیست که آن هم روایتی از شیخ صدوق در کتاب معانی ‌الاخبار[2] است که امام صادق (علیه السلام) از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کنند که قبر حضرت فاطمه (سلام الله علیها) بین قبر ایشان و منبرشان قرار دارد و قبرش باغی از باغ‌های بهشت است. این نقل دارای اشکالات متعددی است از جمله این که این روایت مرسله‌ای از ابن ابی عمیر و طبق قول مشهور بی‌اعتبار است. اشکال دوم سند این روایت این است که راوی دوم یعنی علی بن حسین سعدآبادی در هیچ مآخذ رجالی وجود ندارد. اشکال دیگر این که معقول نیست پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از قبر آینده‌ی خودشان که در میان مردم جای معلوم و مشخصی ندارد، سخن بگویند و آن را یک حد و مرز برای روضه بدانند. همچنین از سیاق کلام دریافت می‌شود[3] که این روایت اولا مدرّج یعنی در سخن بر کلام راوی چیزی اضافه شده است و ثانیا تصحیف و تحریف شده و کلمه قبری جایگزین بیتی شده است. 📎لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3 ❇️ عضو کانال اندیشکده مستعدان شوید