با سلام و احترام سخن شما بسیار دقیق است و به یکی از مهم‌ترین مباحث در تاریخ اسلام و رابطه دین و سیاست اشاره دارد. امامان معصوم (علیهم‌السلام) از امام سجاد (ع) تا امام حسن عسکری (ع) به ظاهر فرماندهی جنگ علیه حکومت‌های طاغوتی بنی‌امیه و بنی‌عباس را بر عهده نگرفتند، اما این به معنای جدایی دین از سیاست یا انفعال آن‌ها در برابر ظلم نیست. برای پاسخ به ضدانقلاب و ارائه دلیل قاطع، چند نکته قابل طرح است: 1. شرایط و امکانات تاریخی امامان معصوم در دوران بنی‌امیه و بنی‌عباس با شرایط بسیار سخت و محدودیت‌های شدید مواجه بودند. فشارهای سیاسی، نظامی، و فرهنگی این حکومت‌ها به گونه‌ای بود که امکان تشکیل حکومت علنی برای آن‌ها فراهم نبود. به عنوان مثال: امام سجاد (ع) پس از واقعه عاشورا در شرایط خفقان شدید قرار داشت. او با دعای صحیفه سجادیه و آموزش مردم در قالب دعا، زمینه آگاهی و بیداری جامعه را فراهم کرد. امام صادق (ع) در دوران ضعف بنی‌امیه و انتقال قدرت به بنی‌عباس، از فرصت استفاده کرد و نهضت علمی گسترده‌ای برپا نمود که بسیاری از شاگردان او مانند هشام بن حکم و زراره به دفاع از حقانیت شیعه پرداختند. 2. حکومت اسلامی به معنای هدف نهایی امامان معصوم حکومت را هدف نهایی نمی‌دانستند، بلکه آن را ابزاری برای تحقق عدالت و عبودیت الهی می‌شمردند. اگر شرایط جامعه آمادگی پذیرش حکومت عادلانه را نداشت، آن‌ها برای حفظ دین و هدایت مردم راهبرد دیگری اتخاذ می‌کردند. امام حسن (ع) وقتی دید مردم کوفه آمادگی لازم برای مبارزه ندارند، با صلح خود اسلام را حفظ کرد. همان‌گونه که امام حسین (ع) در عاشورا قیام کرد، چون شرایط ایجاب می‌کرد. 3. نقش مخفیانه و رهبری غیرمستقیم از امام سجاد تا امام حسن عسکری، فعالیت‌های مخفیانه بسیاری برای مبارزه با ظلم انجام شد. شبکه وکالت که توسط امامان ایجاد شد، نمونه‌ای از مدیریت سیاسی و دینی آنان است. این شبکه وظیفه داشت مردم را هدایت کند، مالیات شرعی را جمع‌آوری نماید و مخالفان را سازمان‌دهی کند. 4. جدا نبودن دین و سیاست اسلام دینی است که سیاست و اجتماع در آن به هم پیوسته‌اند. پیامبر اکرم (ص) خود در مدینه حکومت تشکیل داد و احکام اسلامی مانند قضاوت، جهاد و زکات بدون وجود یک نظام سیاسی قابل اجرا نیست. امامان نیز از این اصل جدا نبودند، اما معتقد بودند که حکومت باید بر اساس عدالت و تقوا باشد، نه قدرت‌طلبی و فریب. آنان نشان دادند که برای تشکیل حکومت عادلانه باید زمینه‌سازی اجتماعی و فرهنگی صورت گیرد و مردم آماده پذیرش چنین حکومتی شوند. 5. جواب به ضدانقلاب : ضدانقلاب معمولاً بر طبل جدایی دین از سیاست می‌کوبد یا ناکارآمدی حکومت دینی را مطرح می‌کند. برای پاسخ به این ادعا: باید نشان داد که امامان معصوم در هر زمان با ابزار مناسب به مقابله با ظلم پرداخته‌اند، چه با قیام علنی مانند امام حسین (ع) و چه با کار فرهنگی و تربیتی مانند امام صادق (ع). دین اسلام سیاست را از اخلاق و معنویت جدا نمی‌داند. اگر سیاست از دین جدا شود، ظلم و فساد گسترش پیدا می‌کند. تاریخ نشان داده است که سکوت در برابر ظلم به معنای تأیید آن است، و این با اصول اسلام و حتی منطق انسانی در تضاد است. ✅ لذا ، امامان ما اهل مبارزه بودند، اما مبارزه‌ای متناسب با شرایط زمان خود. گاه با شمشیر و گاه با قلم. هدف آن‌ها حفظ اسلام، تربیت جامعه و زمینه‌سازی برای حکومت مهدوی بود. این همان سیاست دینی است که مخالفان نمی‌توانند درک کنند. ✍ موسی آقایاری 🆔 @Myidea