اگر بگویی، می‌گویم: (ابن سینا چگونه مطالعه می‌کرد و می‌نوشت؟) کتاب قطور «الاهیات شفا» را دستم گرفته‌ام و می‌خوانم. نمی‌دانم قطع کتاب چیست، شاید رحلی باشد، امّا ورق‌هایش را مدام بو می‌کنم. آدم حس می‌کند این کتاب از دل قرن‌ها رد شده تا به دستش رسیده است. بند اوّل و دوّم و سوّم را که می‌خوانم نقدی به ذهنم می‌رسد که می‌خواهم آن را گوشه‌ی کتاب یادداشت کنم، امّا با عبارت جالبی مواجه می‌شوم که نوشته: «إن قلت» و بعد از این عبارت، همان نقدی که در ذهن داشته‌ام را توضیح داده است و گویا از خود انتقاد کرده! «إن قلت» عبارتی شرطی است به معنای این که :« اگر بگویی ... » و هر عبارت شرطی یک جواب هم می‌خواهد. در بند دوّم می‌نویسد: «أقول» این جمله هم جواب شرطی است که در همان جمله‌ی اوّل آمده بود، به معنای «می‌گویم» و بعد از این که نوشته بود «می‌‌گویم» پاسخ نقدی را که در ذهن داشتم بیان کرد. اگر آن دو عبارت را کنار هم بگذاریم می‌شود: «اگر بگویی می‌گویم»، ساختار قالب توجهی که برای بیان و رد یک اشکال احتمالی طراحی شده بود. خوش حال شدم که گوشه‌ی کتاب همان‌طور ماند، چون نقد من از قبل توی کتاب بود... 👌🏻 *اصل یاداشت را اینجا بخوانید