است و هر کس بدی کند، به خویشتن بدی کرده است، پروردگارت هرگز به بندگان ستم نمی کند. [۱] و من از این که در آنچه گفتی (اجرای حق و عدالت) کوتاهی کرده باشم، بیشتر می‌ترسم (از آنچه مرا به سوی آن دعوت می‌کنی). ص: ۳۵۱ و امّا این که گفتی حق بر آنها سنگین است و به همین جهت از ما جدا شده اند (عیبی بر ما نیست) خدا می‌داند که آنها به خاطر جور و ستم جدا نشدند و بعد از جدایی از ما به عدالت پناه نبردند، تنها به سراغ دنیای ناپایدار رفتند و روز قیامت از آنها سؤال می‌شود. و امّا این که گفتی من بی حساب اموال بیت المال را بذل کنم، و به آن گروه از مردانی که اشاره کردی بخشش مخصوصی داشته باشم، این کار برای من ممکن نیست. من به هیچ کس بیش از حقّش نمی توانم بدهم (و جدا شدن این گروه از ما لطمه ای به ما وارد نمی کند)، چرا که خداوند بحق می‌فرماید: «کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَ اللّهُ مَعَ الصّابِرِینَ»، [۱] «چه بسیار گروههای کوچکی که به فرمان خدا بر گروههائی عظیم پیروز شدند و خداوند با صابران و (استقامت کنندگان) است. [۲] باز هم در موارد مناسب، به ویژگیهای حکومت اسلامی و حق امام بر امّت و حقّ امّت بر امام خواهیم پرداخت. ---------- [۱]: ۱) سوره فصلت، آیه ۴۶. [۱]: ۱) سوره بقره، آیه ۲۴۹. [۲]: ۲) شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، جلد ۲، صفحه ۱۹۷-۱۹۸.