✳️ پرسشی در باره مفهوم شرک در روایت «کل ریاء شرك»
سلام علیکم
عرض ادب و احترام خدمت استاد گرامی🌹🌹
🔹حضرت استاد شرک در روایت "کل ریاء شرك "به معناي لغوي است؟ با شرك مصطلح کلامی چه تفاوتی دارد؟
🔹 آیا میتوان گفت شرک یک معنا بیشتر ندارد و آن شریک گرفتن است، اما در مصادیق تفاوت وجود دارد در مواردی حکم خیلی شدیدی دارد مثل شریک گرفتن برای خدا در اعتقاد و در مواردی مثل ریاء از شدت کمی برخوردار است؟
🔹آیا شرک حقیقت شرعیه پیدا کرده؟
با سپاس🌹🌹
علیکم السلام
حدیث مورد اشاره شما در کافی شریف به صورت ذیل آمده است: «عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيه عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنْ يَزِيدَ بْنِ خَلِيفَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّه ع كُلُّ رِيَاءٍ شِرْكٌ إِنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنَّاسِ كَانَ ثَوَابُه عَلَى النَّاسِ ومَنْ عَمِلَ لِلَّه كَانَ ثَوَابُه عَلَى اللَّه» ( کافی، ج 2، ص 293 «باب الرياء»)
پاسخ:
درنگریستن در موارد کارکرد واژه ها در متون وحیانی و نیز متون بشری به ویژه در زبان عربی که از آن به عنوان زبانی استوار و با مبنا یاد می شود، نشان می دهد که مبنای تکثر و تنوع واژگان «واژه بن» است که عموماً از آن به عنوان مصدر یاد می کنند. این همان بن یا مصدر هر واژه است که به مناسبات مختلف و به هدف تفیهم مدالیل و مفاهیم مختلف به صورت های مختلف زمانی، مکانی، فاعلی، مفعولی و ... ظاهر می شود.
جالب آن که عموماً آن واژه بن دارای یک معنای اصلی و اصیل است که پس از توزیع در ساختارهای مختلف دارای تکثر معنایی می شود. از این پدیده با عنوان «گوهر معنایی» و در مباحث اصول با عنوان «اشتراک معنوی» یاد می شود. از نمونه های آن واژه ميزان به معناى «ما يوزن به; آنچه بدان سنجش انجام مى گيرد» است كه در دنيا بر ترازوهاى كفه دار و ديجيتالى و در قيامت بر انسان كامل اطلاق مى شود كه به عنوان معيار سنجش انسان ها و ارزش كارهاى آنان بكار مى رود.
بنابراين اگر در روايتى آمده باشد كه پيامبر اکرم و اهل بيت (ع) ميزان اعمال مردم اند، واژه ميزان به همين معنا بكار رفته است. بر همين اساس اگر به آيه اى برخورديم كه در آن از وجود خزينه الهى سخن به ميان آمده باشد، نبايد آن را به معناى گنج هاى پر از طلا و جواهرات پادشاهان تفسير كنيم.
واژه «شرک» نیز از همین نوع است که می توان آن را به معنای شریک و انباز گرفتن معنا کرد و آن گاه به تناسب کارکردهای مختلف معنای مورد نظر را برای آن در نظر گرفت.
از جمله برآیندهای اشتراک معنوی آن است که هر معنا می تواند از باب مفهوم متواطی درای مراتب وجودی و معنایی باشد؛ نظیر نور که در عالی ترین مرتبه بر خداوند و در نازل ترین مرتبه بر نور یک شمع قابل اطلاق است.
موفق باشید.
🆔
eitaa.com/alinasirigilani
🌐
www.maref.ir