✳️ سخنی کوتاه و خیرخواهانه با روحانیان معزز حج کسانی که خداوند به آنان توفیق خدمت دینی و معنوی به حجاج بیت الله الحرام را داده است، باید آگاه باشند (که علی القاعده چنین است) در کنار سعادت حضور در دو مکان نورانی بی نظیر مکه و مدینه، سعادت همراهی با حجاج و راهنمایی آنان برای انجام حجِ صحیح نصیب آنان شده است؛ چنان که در طول مدت همراهی قبل و حین ایام حج، زمینه های بسیار مناسبی برای تاثیرگذاری معنوی و اخلاقی در میان مخاطبان در اختیار آنان قرار می گیرد. حسب تجربه حضور در مراسم معنوی حج و لمس دغدغه های حاجیان و فهم اندکی از آموزه های دینی، تذکار این نکته لازم به نظر می رسد که نباید به جای حاکمیت صبغه معنوی و عرفانی به مناسک حج، رنگ و صبغه فقهی بر آن حاکم شود. روحانیان معزز کاروان ها مبتنی بر نگرانی ها از شرعیت اعمال حاجیان از یک طرف و نیز اعلام و ابلاغ صحیح فتاوای هر یک از مراجع، به صورت دائم نگرانی های خود را به حجاج منتقل می کنند و این امر تقریباً بر سراسر اعمال حج سایه می افکند! نگرانی از پوشش صحیح حاجیان به هنگام احرام! نگرانی از جریان صحیح نیت به هنگام محرم شدن! نگرانی از طواف صحیح هفتگانه با جزئیات آن! نگرانی از انجام صحیح و کامل سعی میان صفا و مروه! نگرانی از قرائت صحیح در نماز به ویژه در طواف نساء به خاطر برقراری حلیت رابطه زناشویی! و ... در مورد قرائت صحیح نماز، روحانیان کاروان ها عموما جلساتی برای حاجیان برگزار کرده و افزون بر قرائت صحیح، در عموم یا بسیاری از موارد روی تجوید و قواعد مربوط به آن؛ نظیر مخارج حروف نیز تاکید می کنند؛ درخواست هایی که در عموم موارد رعایت آنها برای مردم کوچه و بازار بسیار دشوار است. نتیجه چنین نگرانی ها و دغدغه های مکرر چه خواهد بود؟ حج با همه زیبایی ها و جذابیت های خود به انتها می رسد؛ بی آن که مجالی فراهم شود تا یک حاجی دریابد که اساساً برای چه هدفی به حج آمده است؟!، خانه کعبه، مقام ابراهیم، صفا و مروه، رمی جمرات و عرفات و منی و ... چه مفاهیم و معانی ای دارند و چه پیام های بلندی را در خود جای داده اند! این امر به ویژه برای طبقه تحصیل کرده و فرهیخته که در میان کاروانیان حج حضور دارند، بیشتر مشهود می شود. یعنی آنان در پایان حج با خود می گویند آیا واقعاً این همه نگرانی از انجام صحیح اعمال حج لازم بوده است؟ آیا جا نداشت به جای حاکمیت رنگ فقهی به حج، به اسرار و عرفان و معنویت حج توجه ویژه می شد؟! بگذریم که پراکندگی مرجعیت و پیامدهای اعلام فتاوای متعدد به ویژه در ایام حج، چه اثر سوئی در میان جمع فرهیخته حج می گذارد! (ای کاش شیعه با پدیده چند مرجعی مواجه نبود) بگذریم که بخش قابل ملاحظه ای از تاکیدات مکرر نسبت به انجام صحیح حج و تزریق نگرانی به حاجیان اساساً با منطق دینِ سمهه و سهله سازگاری ندارد و شواهد فراوانی برای این مدعا قابل ارایه است؛ بگذریم که بخشی از مصایق مورد تاکید روحانیان معزز؛ نظیر تاکید بر جریان صحیح نیت بر زبان یک حاجی و نیز اصرار بر قرائت مورد نظر آنان در نماز، مبنای قابل دفاع فقهی ندارد؛ به رغم همه این ملاحظات و تنگناها، می توان حداقل بخشی از ذهن و فکر حاجیان را به سمت و سوی معارف بلند و بی بدیل حج سوق داد و کاری کرد که اسرار حج که اسّ و اساس آن عبودیت محض و خالص الهی و استغراق در عشق به حق است، تا حدودی در ساحت جان حجاج بنشیند. خداوند همه ما را در مسیر رضایت خود رهنمون فرماید و نورانی ترین فرجام را برای ما رقم زند! بمنه و کرمه علی نصیری صبح صادق یکشنبه بیست و یکم خرداد ماه 1403 @nasirigilani_ir