#امیرالمؤمنین_در_قرآن ۲۴ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم سلام به شما معلم عزیز. جلسه بیست و چهارم است که درباره آیات امیرالمؤمنین در قرآن با هم گفتگو می‌کنیم. آیه مورد بررسی ما «آیه ولایت» بود : «إِنَّما وَلِیكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ» رهبر و سرپرست شما فقط اَللّه است و رسولش و کسانی که در حال رکوع زکات می‌دهند که منظور امیرالمؤمنین علیه السلام می‌باشد. در رابطه با این آیه می‌خواهم به دو تا سؤال پاسخ بدهم : یک. واژه «وَلیّ» به معنای دوست‌ ، به معنای یاور و یاری کننده و به معنای رهبر و سرپرست به کار رفته است. از کجا معلوم در آیه مورد نظر ما واژه «وَلیّ» به معنای رهبر و سرپرست باشد؟ جواب : واژه «وَلیّ» اگر بدون قید و مطلق به کار برود به معنای رهبری و سرپرستی است. مثلاً چهار آیه قبل از این آیه خداوند به مؤمنان دستور می‌دهد که یهودیان و مسیحیان را «وَلیّ» خودتان انتخاب نکنید «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الیهُودَ وَ النَّصاری أَولِیاءَ» خُب علمای شیعه و سنی گفته اند که انسان اشکالی ندارد که با یک یهودی یا مسیحی دوست باشد و اشکال ندارد که از او یاری بطلبد و او را یاری کند. مثلاً برای ساختِ خانه از او کمک بگیرد. خداوند در این آیه می‌خواهد بگوید : ای مؤمنان یهود و مسیحیت را رهبر خودتان انتخاب نکنید. و پیامبر عزیزمان صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر وقتی «آیه ولایت» را خواندند فرمودند که علی بن ابیطالب علیه السلام خلیفه من در امتم هست «وَ الاِمامُ مِن بَعدی» یعنی من پیامبر از واژه «وَلیّ» در این آیه خلافت و امامت بعد از خودم بر جامعه اسلامی را متوجه می‌شوم. دو. علی بن ابیطالب علیه السلام یک نفر است باید در این آیه واژه «الّذی» به کار می‌رفت در حالی که می‌بینیم واژه «اَلّذین» که برای جمع هست به کار رفته علتش چیست؟ جواب : خداوند تبارک و تعالی چندین جای قرآن واژه جمع را برای یک نفر به کار برده است. مثلاً مفسران می‌فرمایند : عبدُاللّهِ بنِ اُبَی که منافقِ سرشناس مدینه بود گفت : ما پیامبر را از مدینه اخراج خواهیم کرد ؛ با اینکه او یک نفر بود ولی قرآن به جای واژه «یقول» ، واژه «یَقولون» که جمع هست به کار برد. «یقولونَ لَئِن رَجَعنا إِلَى المَدینَةِ لَیخرِجَنَّ الأَعَزُّ مِنهَا الأَذَلَّ» شاید علت استفاده از واژه جمع این باشد که عبدُاللّهِ بنِ اُبَی به ظاهر یک نفر بود که این حرف را زد ولی سخن یک گروه فکری و یک جریانِ سیاسی را مطرح کرد. یا درباره حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها که یک نفر است در آیه مباهله واژه «نِسائَنا» که واژه جمع هست به کار برد. مُفسران فرمودند خداوند تبارک و تعالی در این «آیه ولایت» برای اجلال و بزرگداشت و تعظیم علی بن ابیطالب واژه «اَلّذین» را استفاده کردند. امام صادق علیه السلام جواب دیگری را دادند که مختص برادران شیعه است. ایشان فرمودند : «وَ السَّائِلُ الَّذِی سَأَلَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ مِنَ الْمَلَائِکَةِ» آن فقیری که در شکلِ انسان در مسجد حاضر شد فرشته‌ای بود که بر یازده امامِ بعد از علی بن ابیطالب علیه السلام هم وارد خواهد شد و در حال رکوع از آنها زکات خواهد گرفت و باطنِ این آیه می‌خواهد بفرماید که دوازده امام بعد از پیامبر خدا ولیّ و سرپرست جامعه اسلامی خواهند بود.