«ايَّاك نَعْبُدُ وَ ايَّاك نَسْتَعينُ»
خدايا تنها ترا مى پرستيم و تنها از تو يارى مى جوئيم.
«ايّاك نعبد» يعنى فقط بنده تو هستيم نه بنده ديگران. اين جمله دو بُعد دارد: يكى اثباتِ بندگى براى او و ديگرى نفى بندگى براى غير او.
نمازگزار در نماز تنها خود را نمى بيند كه به فكر خود باشد، بلكه گويا به نمايندگى از تمام موحّدان سخن مى گويد كه: خدايا! من به تنهايى قابل و لايق نيستم تا عبادتى شايسته داشته باشم و لذا در ميان جمعِ مسلمين آمدهام و ما همگى تو را عبادت و بندگى مى كنيم. بنابراين نماز بايد در اصل به جماعت خوانده شود و نماز فرادى در مرحله بعدى قرار دارد.
( تفسیر نماز؛ استاد قرائتی ، ص 109)