گزارشی کوتاه از درس اخلاق حضرت آیت الله سید صمصام الدین قوامی در مسجد فاطمةالزهرا (س) پردیسان قم (دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳) هر دوشنبه شب‌ها، محله پردیسان قم میزبان درس‌های اخلاقی و آموزنده‌ای از آیت الله سید صمصام الدین قوامی در مسجد فاطمةالزهرا (س) است. شخصیتی عظیم الشأنی که سالها عمر بابرکت خود را صرف بررسی و تبیین مدیریت اسلامی و ارائه الگوی تراز مدیریت اسلامی نموده‌اند. ایشان بر این عقیده‌اند که مسجد در دین مبین اسلام اساس و پایه بوده است و تمام فعالیت های محله باید با محوریت مساجد انجام شود، چراکه خداوند این پایگاه مقدس را علاوه بر اینکه مرکز ذکر و عبادت دانسته، مرکزی برای رسیدگی به مسائل مردم هم قرار داده است. این جلسات که به موضوع جنود عقل و جهل می‌پردازد، فرصتی است تا مردم از نکات اخلاقی و تربیتی بهره‌مند شوند. یکی از موضوعاتی که در این ایام مورد بحث قرار می‌گیرد، "رجاء" یا امید است که با آیات شریف قرآن کریم تبیین می‌شود. مقدمات و مقومات رجاء: آیت الله قوامی در این جلسه به تفسیر دو آیه مهم و مرتبط از قرآن کریم پرداختند. ابتدا، آیه ۲۹ از سوره فاطر: "إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ." (کسانی که کتاب الهی را تلاوت می‌کنند و نماز را برپا می‌دارند و از آنچه به آنان روزی داده‌ایم پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، تجارتی پرسود و بی‌زیان را امید دارند.) سپس، آیه ۲۱۸ از سوره بقره: "إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَٰئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ." (کسانی که ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا جهاد نموده‌اند، امید به رحمت پروردگار دارند و خداوند آمرزنده و مهربان است.) آیت الله قوامی بیان داشتند که این دو آیه شریفه مکمل یکدیگر هستند و پیام مشترکی دارند که امید بدون پشتوانه و تلاش به نتیجه‌ای نمی‌رسد. در تفسیر آیه اول، ایشان بر سه نکته کلیدی تأکید کردند: 1. تلاوت منظم کتاب الله: تلاوت قرآن باید منظم و پیوسته باشد. 2. اقامه نماز: نماز باید مانند خیمه‌ها برپا و استوار باشد. 3. انفاق: از روزی‌ای که خداوند به ما عطا کرده، چه در پنهان و چه آشکارا، باید انفاق کنیم تا فقر از جامعه رخت بربندد. ایشان فرمودند که اگر این سه عمل در یک محله انجام شود، بدون شک آینده‌ای روشن و امیدبخش برای ساکنان آن محله پیش‌بینی می‌شود. در تفسیر آیه دوم، آیت الله قوامی به سه نکته کلیدی دیگر اشاره کردند: 1. ایمان: ایمان به خداوند. 2. هجرت: دور شدن ازخود، گناهان و وطن برای انتشار حکم خداوند. 3. جهاد: تلاش و کوشش در راه خداوند. آیت الله قوامی تأکید کردند که اگر این سه عمل به مانند شهید سلیمانی با نیت خالص و برای خداوند انجام شود، نتیجه آن امید و رحمت الهی است که با وسعت نامتناهی بر افراد نازل خواهد شد. در پایان، ایشان تصریح کردند که اگر کوتاهی‌هایی در عمل وجود داشته باشد، خداوند با رحمت و مغفرت خویش آن را جبران خواهد کرد. پیام اصلی درس این بود که امید بدون تلاش به جایی نمی‌رسد و برای دست‌یابی به رحمت الهی باید اعمال نیک و تلاش مستمر داشته باشیم. ارسالی از دریکوند @qavami