🔶 مــــفــــهــــوم غـــیــــبــــت
ماده ی مشترک در روایات غیبت «رأی و یری» است و آن در کتب لغت به معنای دیدن با چشم و قلب است: «الرویة النظر بالعین و القلب» - «اصل یدل علی نظر و إبصار بعین أو بصیرة» و در متون دینی در موارد ذیل بکار رفته است:
۱. دیدن با تفکر: «إنی ما أری ما لا ترون»
۲. دیدن با قلب: «ما کذب الفواد ما رای»
۳. دیدن با چشم: «لترون الجحیم»
امام عصر علیه السلام در هیچ کدام از موارد فوق غایب نیستند، زیرا ایشان حاضر در افکار: «الحاضر فی الأفکار» و هدایت و آدابش جریان یافته در قلوب: «إن غابَ عن النّاسِ شخصهُ فی حالِ هدایتِم فان علمَهُ و آدابَهُ فی قلوبِ المُؤمِنینَ مثبتة فهم بها علاملونَ» و از همه مهم تر ناظر و شاهد بر هستی اند: «عینک الناظرة علی بریتک و شاهدک علی عبادک».
"ناظر" صفت چشم است و "شاهد" صفت خود شخص به معنای حضور است؛ حضرت در تعبیر رساتر "حاضر ناظر" است.
در نهایة آمده است: «شهید» کسی است که چیزی از او غایب نباشد ولی «شاهد» کسی است که خود حاضر است و در المفردات فی الغریب القرآن همین معنا مذکور است که شهود و شهادت به معنای حضور همراه با دیدن[دیدن با چشم یا دیدن با قلب] است و گاه شهود و شهادت به صرف حضور اطلاق میشود.
و این ناظر بودن حضرت فقط منتهی به انسان ها نمی شود، همانگونه که در دعای امام هشتم می خوانیم: «عینک الناظرة علی بریتک» دربردارنده ی همه ی مخلوقات است؛ زیرا "بریه" به انسان اختصاص ندارد و هر آنچه را می گویند که از عدم بیرون بیاید و لباس وجود بپوشد[خدای متعال بارء است: «فَتُوبُوا إِلَىٰ بَارِئِكُمْ» و تفاوت آن با خالق در این است که بارء از نیستی به هستی آورده و اما خالق از حالی به حالی دیگر درمی آورد].
بنابراین شخص امام عصر علیه السلام غایب و پنهان نیست و غیبت مانعی است که به انسان ها بازگشت دارد: «صاحب هذه الأمر تعمی ولادته علی الناس» که "تعمی" به معنای کور شدن و بسته شدن چشم است و استعمال "تعمی" در این محل نشان می دهد که نقض از ناحیه ی بیننده است و نه از ناحیه ی شخصی که باید دیده شود.
________ نـــــــورمـــــــاه | @normah _________