بسم الله الرحمن الرحیم 📕 معرفی کتاب «کشف المحجه لثمره المُهجه» 🔸🔸🔸 میراث ابن طاووس 📕 علی بن موسی بن جعفر نواده گرانقدر امام مجتبی علیه السلام، مشهور به «سید بن طاووس» از بزرگترین علمای تاریخ تشیع است. او هم فقیهی عالی مقام و هم عارفی به مقصد رسیده و به گفته برخی بزرگان از «کُمَّلین» عرفای اسلامی است. وی حائز مقام استادی مجدد فقه شیعه، علامه حلی است. جلالت و عظمت شأن او را پس از حدود 8 قرن می توان در آثار قلمی­اش به وضوح مشاهده کرد. در سلسله نوشته هایی بنا داریم بعضی کتب مهم جناب سید بن طاووس مانند: «کشف المحجه»، «الاقبال»، «فلاح السائل»، «جمال الاسبوع»، «فتح الابواب»، «فرج المهموم»، «الامان»، «الملاحم و الفتن»، «مهج الدعوات» و «الیقین» را معرفی کنیم. معرفی شخصیت این بزرگمرد - گرچه از توان چنین قلمی خارج است - در نوشته ای مجزا صورت خواهد گرفت. ان شاء الله 🔸🔸🔸کشف المحجه لثمره المهجه 📕 در این نوشته به معرفی کتابی از سید می پردازیم که از حیث قالب و ترکیب محتوایی در میان آثار فقها و علمای شیعه کم نظیر است. کتاب «کشف المحجه لثمره المُهجه» وصیت نامه عقیدتی، سلوکی، علمی و سیاسیِ سید بن طاووس به فرزندانش به خصوص «محمد» است که در زمان کتابت این اثر طبق بیان سید در فصل نهم، تنها هفت سال داشته است. این کتاب گرچه به عنوان وصیت به رشته تحریر در آمده، اما دوره ای از معارف شیعی را به خوبی در خود جای داده، برخی ظرائف سلوکی را تذکر داده و در زمانه خون و آتشِ نزاع حکومت عباسی و حمله مغول نسخه عملِ سیاسیِ پدر به فرزندان را نیز ارائه کرده است. خودِ مولف در فصل شانزده و فصل صد و بیست تذکر می دهد که این کتاب مختص به «محمد» فرزند او نیست بلکه تمامی پیروان مکتب اهل بیت می توانند از این وعظِ عام ابن طاووس بهره گیرند. این کتاب همانگونه که ابن طاووس در فصل نهم بیان کرده در سال 649 هجری قمری نوشته شده است. مولف در فصل صد و سی و چهارم اشاره می کند که هنگام نگارش این اثر، مقیم کربلای معلی بوده است. 🔸🔸🔸ساختار کتاب 📕 این کتاب در 159 فصل تدوین شده است. پانزده فصل ابتدایی به مقدمات و چرایی نگارش این کتاب می گذرد. مولف در هفتاد و هفت فصل بعدی به مباحث کلامی مهمی پیرامون توحید، نبوت و امامت می پردازد که بخش عمده کتاب را شکل داده است. در ادامه نیز مولف دستورالعمل هایی را پیرامون رعایت مسائل اخلاقی، اعتزال از ریاست و حضور در میان مردم، توجه تام به پروردگار، نحوه تدبیر امور منزل و چگونگی تعامل با حکام و ورود به مسائل سیاسی ارائه می کند. 🔸🔸🔸روش تربیتی کتاب 📕 از آنجا که این کتاب مخاطب مشخصی دارد. همّ و غم مولف، هدایت و اعتلای فکری اوست. به همین دلیل شفقت و اهتمام شدید جناب سید در تمامی استدلال­های عقیدتی و توصیه های اخلاقی این اثر نمایان است. این ویژگی، کتاب «کشف المحجه» را به نحو چشم گیری از بسیاری از آثار خشک کلامی و اخلاقی ممتاز می کند. برای مثال در مقام اثبات ولایت امیرالمومنین علیه السلام، مولف تمامی اشکالاتی که ممکن است در آن زمانه ذهن و ایمان فرزندش را مورد هجمه قرار دهد یک به یک حل می کند و در تمام این فصول با فرزند خود سخن می گوید. (برای مثال به فصل هفتادم کتاب مراجعه کنید.) یا در موارد متعدد به کتب مختلفی ارجاع می دهد که مجموعه آنها دوره ای تفصیلی از معارف اهل بیت را شامل می شود. اوج شفقت و رابطه ی زیبای سید بن طاووس با فرزندش را می توان در فصل صد و پنج به بعد مشاهده کرد، فصولی که توصیه می کنیم حتما مطالعه کنید. بر اساس آنچه گفته شد این کتاب را می توان اثری کاملا تربیتی دانست. 🔸🔸🔸اثر وضعیت تاریخی سید در این کتاب 📕 یکی از ویژگی های آثار سید بن طاووس، گزارش های بدیع او پیرامون جزییات حیاتش و وضعیت سیاسی و عقیدتی زمانه ای است که در آن زندگی می کند. سید هم عصرِ «المستنصر» خلیفه عباسی است که در پایان دوران عباسیان (میانه قرن هفتم) و در برابر هجمه و چپاول مغولان قرار دارد و چیزی از شکوه و قدرت افسانه ای بنی عباس در دستان او باقی نمانده است. از طرفی نحله های فکری بسیار متنوعی در میان اهل سنت و شیعه به راه افتاده است و هر کدام دل مشغول ترویج نگاه خود هستند. با مطالعه آثار سید، خصوصا این کتاب می توان اطلاعات تاریخی بسیار ارزشمندی به دست آورد. برای مثال سید در فصل نود و هشت تا صد و دو کتاب، گزارشی از پنج مناظره خود در دفاع از مکتب تشیع اثنی عشری ارائه می کند که بر اساس آن می توان وضعیت عقیدتی مخالفان تشیع در آن ایام را ارزیابی کرد. نقش سادات و مقام «نقابت طالبیین» در تعامل با حکومت عباسی نیز از نقاط مهم تاریخی دوره ایشان است که در کتاب به آن اشاره هایی شده است. در فصل صد و چهل نهم کتاب نیز سید به نزدیک شدن لشکر تاتار (مغول) به بغداد و سقوط خراسان اشاره به دست مغولان می کند.👇👇👇 @ofoqemobin