💢 پیرامون تدریس بدایه الحکمه استاد علی فرحانی 🔰 سید محمد هاشمی 💠بسیاری از طلاب و دانشجویان، گاهی از نحوه کار فلسفی می پرسند. پاسخ بنده به کسانی که مستوای منطقی خوبی در مقدمات تحصیل به دست آورده اند، کار با جلسات بدایه استاد فرحانی است. این جلسات تحقیقی بینش بسیار عمیقی در فلسفه به متعلم می دهد و او را از دام قرائت های متشتت در علمی که قرار است واقعیت هستی را در آینه فهم انسان قرار دهد رهایی می دهد. در ادامه برخی مزایای این جلسات را به اختصار می آوریم: 1⃣ شروع واقعی از بدیهیات: جلسات بدایه استاد بر اساس مشی همیشگی علامه طباطبایی در مجموعه کتب خود از بدیهی ترین نقطه ی فکری بشر آغاز می شود و بر همین اساس تقریر صحیحی از نظر علامه نیز ارائه می کند. نظریه ی استاد در عدم تقدم معرفت شناسی بر فلسفه از همین نوع نگاه ناشی می شود. 2⃣ایجاد فضای مشاوراتی در ضمن تدریس: در طول این جلسات، استاد با نگاهی تحقیقی با متعلمین در کلاس همراه می شود و اجازه می دهد، دانش پژوهان در جلساتی صرفا تقریر استاد را مورد بررسی و حتی نقد قرار دهند و فهم نهایی خود را از این جرح و تعدیل حاصل کنند. 3⃣استکمال واقعی در علم حصولی: به نظر استاد، فلسفه دانی، یک استکمال حقیقیِ علمی است. از این جهت صرف آشنایی با اصطلاحات نه تنها کافی نیست بلکه گاهی به شدت رهزن است. به همین جهت در طول این تدریس مخاطبان ریاضتِ مثبت علمی را در فلسفه تجربه می کنند و برای مثال حقیقتا وقتی به انتهای مرحله ی وجود ذهنی می رسند، حقیقت فلسفه و اندیشندن پس از اصالت وجود را در خود می یابند. 4⃣ترسیم مستحکم مبنای حکمت متعالیه: از آن جهت که فلسفه ی اسلامیِ مورد نظر علامه از نظریه اصالت وجودی صدرا می گذرد، استاد زمان مفصلی را به نهادینه کردن مبنای اصالت وجود، سعه ی براهین دال بر آن، ارتباط منطقی اصالت وجود، تشکیک، تخصص، وجود ذهنی، حرکت، علم و الهیات بالمعنی الاخص اختصاص می دهند. برای مثال خوب است به پایان مباحث ایشان در اصالت وجود و نحوه ی ورود به بحث تشکیک در این دوره تدریس مراجعه کنید. بر اساس نگاه استاد در همان کتاب بدایه و پیش از آغاز نهایه، تقریر غنی تر علامه طباطبایی از اصالت وجود نسبت به صدرا بیان می شود. و در پایان براهین اصالت وجودی بدایه روشن می شود که آنچه صدرا در باب علیت می خواست نتیجه بگیرد علامه طباطبایی در ابتدای فلسفه نتیجه گرفته است. 5⃣فلسفه به مثابه یک جهان بینی: در این سلسله جلسات، فلسفه نه به صورت یک علم چند بخشی بلکه به عنوان یک منظومه ی فکری و جهان بینی استدلالی معرفی و ترسیم می شود. به همین جهت در این تدریس از مرحله اول بدایه تا مرحله ی دوازدهم آن وحدت اتصالی روشنی به چشم می خورد. 6⃣آشنایی با شارحان کلام علامه طباطبایی(نوصدراییان): از آنجا که نظرات علامه طباطبایی پس از ایشان مورد بررسی و حتی نقد قرار گرفته است در این جلسات در کنار تبیین بدایه الحکمه، آثار اساتید معظم همچون حضرات آیات مطهری، جوادی، مصباح و حسن زاده آملی نیز به فراخور هر بحث مورد بررسی قرار می گیرد. از این رو این جلسات به نوعی می تواند علاوه بر شرح بدایه بررسی کتبی مانند، شرح منظومه، رحیق مختوم و تعلیقه علی النهایه نیز قلمداد شود. به همین علت، متعلم پس از پایان این دوره تدریسی تسلط خوبی نسبت به مبانی و آراء فیلسوفان اسلامی معاصر به دست می آورد. 7⃣ اتصال مباحث فلسفی و عرفانی: در این جلسات اتصال و ثمرات مباحث فلسفی به نحو بسیار اثرگذاری هم از جهت علمی در عرفان نظری و هم از جهت عملی در عرفان عملی بررسی می شود. (مراجعه کنید به جلسات وجود ذهنی، انتهای اصالت وجود، مباحث اضافه اشراقی و فصل عاشر مرحله ی علم و عالم و معلوم) 📌 ادامه 👇👇