❤️ سلام و صبح بخیر 🔹 نکته ای که من خدمت تون گفتم، این بود که بپذیریم همه ی اجزاء ساختار یک نظریه علمی، از لحاظ اعتبار و عقلانیت در یک تراز نیستند. در نظریه ها هم اجزاء قابل تایید تجربی وجود دارد و هم اجزاء غیرقابل تایید تجربی. 🔹به اجزاء غیرقابل تایید تجربی میگوییم: اجزاء متافیزیکی نظریه و یا اجزاء فراتجربی. 🔹اجزاء فراتجربی خودشون به دو بخش تقسیم می شوند. بعضیهاشون وابسته اند و بعضی وابسته نیستند و یا وابستگیشون مبهم است و در مظان تردید. 🔹منی که میخواهم با نگاه فلسفی به محتواها نگاه کنم، نباید این ها را در یک رده قرار دهم. 🔹 شاخص اجزاء فراتجربی غیروابسته این است که میتوانیم آنها را برداریم و به جای آن جزء دیگری که ادعای هستی‌شناسانه کاملا متفاوتی دارد را قرار دهیم، بدون این که کل نظریه و خروجی های محاسباتی آن به هم بخورد و انسجام نظریه نیز به هم بخورد. 🔹 معتبر بودنِ خروجیهای محاسباتی و تبیینی ( بهترین تبیین معقول) مربوط به یک نظریه علمی را نباید به معنای واقعی بودن همه اجزاء فراتجربی موجود در آن نظریه بگیریم. 🔹 اگر چنین خبطی را مرتکب شویم، آن گاه در قضاوت میان نظریه ای که از وجود اجزاء فراتجربی غیروابسته خبر می دهد و ادعاهای مطرح شده در منابع معرفت بخش دیگری ( مثلا در دین معتبر و به خوبی فهمیده شده) دچار خطای اساسی میشویم. 🔹 حکم را به نفع آن جزء فراتجربی می دهیم و حال آن که آن جزء صرفا یک انتخاب در بین چندین آلترناتیو مختلفی بوده است که آن زمان به ذهن نظریه پرداز رسیده است. 🔹 چرا من باید انتخاب شخصی داروین و یا نیوتن و یا کانتور را به عنوان فکت و واقعیت باور کنم؟ و حال آن که هیچ دلیلی، آنها را پشتیبانی نمی کند. 🔹 من هم صد در صد مثل شما، معتقدم که ما نباید استاندارد دوگانه در پذیرش حق داشته باشیم. 🔹و اما در خصوص نظریه های علمی، این را بدانیم که یک استاندارد مشخص و معین و کالیبره درباره نظریه های علمی وجود ندارد. 🔹 نگاه پوزیتیویسیتی و بعد نگاه پوپری و بعد نگاه های ترمیمی همه و همه در تلاش بوده اند که یک استاندارد کالیبره ای را برای علم مطرح کنند اما بعدا مشخص شد که دانشمندان هرگز با این استانداردها کار نکرده و نمی کنند و تاریخ علم نشان می دهد که کالیبره کردن روش علمی، شدنی نیست. 🔹 استانداردی که برای شناخت واقعیت وجود دارد، استانداردی است که ما انسانها در زندگی روزمره، در تحقیقات کارآگاهان جنائی، در عیب یابیهای لوله کش های ساختمان و ... از آن بهره می بریم البته در مواقعی که تلاش میکنیم تا عقلانی عمل کنیم. 🔹 بنابراین هرجایی که عقلانیت ( این عقلانیت، توضیح مفصلی دارد و با استدلال عقلی فلسفی خیلی فرق دارد اما من فعلا کاری به آن ندارم) به کار رفته باشد، علم هم به هدف نزدیک شده است و البته در بسیاری جاها که از روی ناچاری و یا کمبود اطلاعات و مانند آن، کارها با حدسها و توهمات غیرعقلانی پیش رفته است، همین علم با مشکل و بن بست مواجه شده است. بن بست ها در علم واقعا زیادند!! 🔹 بنابراین توصیه ی من این است که ابطال پذیری پوپری را جدی نگیرید😁😁🙏 🔹 آن چیزی که مهمتر از ایده ی پوپر است، معیار عقلانیت است. معیار پوپری جوری است که عملا فیزیکدانان جدید، اعتنایی به آن ندارند زیرا با جدی گرفتن این ایده، حرکت علم متوقف میشود. 🔹 من شخصا فقط به معیار عقلانیت و هر آن معیار دیگری که عقلانیت برای آن اعتبار قائل شود، اعتبار قائل هستم و معتقدم که باورهای اساسی دینی را میتوان به خوبی با عقلانیت پذیرفت. 🔹 عقلانیت با معقول بودنی که در نوشته های فلسفی رایج به کار می رود، تفاوت دارد. این بحث، بحثی بسیار درازدامن است و فعلا واردش نمی شوم. 🔹 و در آخر، من معتقدم گاهی ما اطلاعات کافی درباره ی یک چیزی را در اختیار نداریم ولو منابع معرفتی مختلفی مثل دین را هم در اختیار داشته باشیم. در این موارد، اظهارنظر کردن ها صرفا حدسی است و هیچگاه نباید حدس، جای واقعیت را پر کند. 🔹 حدسها باید حدس بمانند تا احیانا پس از پیشرفت علمی بشر و بعد از کامل شدن اطلاعات، همین حدسهای واقعیت انگاشته شده، مانعی برای پذیرش واقعیت ها نشوند. 🔹 ان شالله دوره حضوری معرفت شناسی نظریه های علمی را از ابتدای مرداد آغاز خواهم کرد. در این دوره، عقلانیت واکاوی خواهد شد و نشان داده خواهد شد که رابط ریاضیات و واقعیت، چیزی نیست جز عقلانیت و نیز مشخص خواهد شد که این معیار در مورد نظریه های علمی چگونه نتیجه می دهد. 🔹 با توجه به این که شما ظاهرا مشهد نیستید، اگر مایل باشد بعدا ویسهای این جلسات را خدمت تون خواهم فرستاد. 🔹 موفق باشید و سلامت. 🔹 آدرس کانال: @philosophyofscienceforstudents 🔹 انتقادات و پرسش ها را به آیدی زیر ارسال بفرمایید. @Reza_zia_tohidi